Na de moord op advocaat Derk Wiersum, die kroongetuige Nabil B. bijstond in de megazaak tegen drugsbaas Ridouan Taghi en zijn organisatie, wil Philip van Tijn geen woorden maar daden.
Een laffe moord, een aanval op de rechtsstaat, onaanvaardbaar, hier moet keihard tegen worden opgetreden, hier gaan we keihard tegen optreden, dit kan niet onbestraft blijven.
Dit waren ongeveer de reacties van “de politiek”, verantwoordelijken, hoogmogenden op de moord op advocaat Derk Wiersum. Ongetwijfeld waren deze kwalificaties bijna zonder uitzondering ook eerlijk gemeend, maar de vraag is: wat doe je er mee?
Philip van Tijn
Philip van Tijn is bestuurder, toezichthouder en adviseur. Hij schrijft wekelijks een blog over de actualiteit.
We horen dergelijke dingen altijd als er iets ernstigs gebeurt dat niet hóórt te gebeuren. Maar al heel snel gaan we over tot de orde van de dag, de CO2 uitstoot, de rekenrente van de pensioenfondsen, de grenzen van Schiphol. Ik bagatelliseer dit alles niet, maar de rechtsstaat is boven dit alles verheven en bovendien hebben we deze zelf in de hand, zonder mogelijkheid tot beroep op ‘Brussel’ of wat ook. Ze dronken een glas, deden een plas en alles bleef zoals het was.
Als de privacy maar niet wordt aangetast
En als iemand eens “dreigt” met echte maatregelen te nemen, dan is de beschuldiging “Het moet hier geen politiestaat worden!” meestal genoeg om een halt te maken. Telefoons tappen? Hoho, dat mag niet de privacy aantasten! Een donkere jonge jongen in een peperdure Porsche aanhouden? Hoho, etnisch profileren, racisme! Een groep kleine boefjes hinderlijk laten volgen door de politie om te voorkomen dat het grote boefjes en tenslotte grote criminelen worden? Hoho, discriminatie, artikel 1 Grondwet!
Lees ook het commentaar van Gerlof Leistra: Gedoogbeleid creëerde drugsmaffia, gebruikers zijn sponsors
Bij de aankondiging van het programma “Opsporing verzocht”, lang geleden en bij het invoeren van camera’s in centra van grote steden en op andere kwetsbare plaatsen was het huis te klein; voor de tegenstanders van deze schending van privacy was dit de verwording van de rechtsstaat. In de tussenliggende jaren zijn heel wat misdrijven opgelost dankzij deze hulpmiddelen en worden zij nu gerekend tot de steunpilaren van de rechtsstaat. Maar verder zijn alle met veel pijn en moeite genomen maatregelen too little and too late, zoals de Angelsaksen dat genadeloos noemen.
Een moord op een advocaat van een kroongetuige is bijna uniek in de wereld, zelfs in landen waar de grote criminaliteit een stuk verder is dan de onze. In Italië, het land van de maffia, is zoiets nog nooit voorgekomen, maar in Italië is de bescherming van betrokkenen bij grote strafrechtzaken tot in de perfectie geregeld. Als dat in een zogeheten wanordelijk maffialand als Italië kan, dan toch zeker ook in ons aangeharkte fatsoenslandje! Is Italië daardoor een politiestaat geworden? Nee, maar de maffia op Sicilië bestaat nauwelijks meer.
Wat allemaal tot deze moord heeft geleid
Er is een lange weg afgelegd van een land waar nooit iets gebeurde naar deze unieke moord. En er zijn nogal wat redenen voor te noemen. Ik doe een greep.
1. Van drugsbeleid is in ons land nauwelijks sprake. Zoals altijd bewandelen we het laffe midden middels polderen. Ik vind het moeilijk te zeggen of er een keihard no drugs-beleid moet worden gevoerd of juist het tegendeel: drugs in de vrije verkoop, met een enkele beperking, zoals bij alcohol en tabak. Wel zeker weet ik dat alle tussenvormen niet werken. En liever natuurlijk geen drugs, maar die strijd is al verloren, als vrijwel de voltallige Tweede Kamerfractie van Groen Links, de partij van het milieu, van de gezonde voeding en van het klimaat gebruiker blijkt te zijn.
2. Nederland is een steeds ingewikkelder, veelkoppiger, tegendraadser en vooral crimineler land geworden. Dat proces is al vele jaren gaande, maar de omvang van de politie is niet of nauwelijks toegenomen. Voeg hier nog aan toe dat ook politiemensen slachtoffer zijn van de papierwereld die alle initiatief en doeltreffendheid smoort en je begrijpt waarom we steeds verder afglijden.
3. Criminaliteit is oververtegenwoordigd bij migranten, welke benaming je ze ook geeft (van allochtonen tot Nederlanders met een niet-Nederlandse achtergrond). Dat is een feit, dat laten alle statistieken zien, voorzover deze gemaakt mogen worden. Onze drugsmaffia heet niet voor niets “mocromaffia” maar ook na de moord op Derk Wiersum werd weer alles gedaan om dit weg te moffelen. Ontkennen van feiten is nooit de weg naar genezing; in plaats van deze politieke correctheid kunnen we ons beter bezinnen op de vraag hoe met dit gegeven gewerkt moet worden. Eberhard van der Laan, na zijn dood bijkans heilig verklaard en onverdacht van linkse huize, is de bedenker van het Masterplan om de 600 topcrimineeltjes in Amsterdam continu te laten volgen. Dat werkt behoorlijk ontmoedigend. Volgens mij is dit na zijn dood steeds verder op de achtergrond geraakt. In de lijstjes van jongens en mannen die slachtoffer zijn van de drugsmoorden van de afgelopen jaren, vind je ze vrijwel zonder uitzondering terug.
4. Ik schreef het hierboven al: bij alle echte maatregelen roepen dat hiermee de privacy wordt aangetast en dat we hard op weg zijn een politiestaat te worden,
helpt niet. Het zal hoe dan ook geroepen blijven worden; dat kun je niet verbieden. Maar je kunt wel van politici en bestuurders verlangen dat ze daar wat minder naar luisteren en hun beleid er niet door laten bepalen. Behalve natuurlijk als er een doodenkele keer echt sprake van is.
5. Vroeger was het in sommige kringen gebruik om te verkondigen dat onze gevangenissen veel gelijkenis vertoonden met Hiltonhotels. Ik denk dat Hilton daar niet blij mee was, maar het is ook niet waar. Wel is waar dat de humanisering van onze gevangenissen nogal doorgeschoten lijkt, als je de incidentele berichten over naar binnen gesmokkelde drugs, mobieltjes, eigen maaltijden etcetera volgt. Het gevangenisregime mag humaan zijn in een fatsoenlijk land, maar een gevangenis blijft een straf, waar je niet schouder-ophalend op reageert als de rechter je daartoe veroordeelt.
Ik kan nog wel verder gaan, zonder dat ik ook maar enigszins de fundamenten van onze veelbezongen rechtsstaat aantast.
Kom Grapperhaus, denk aan het motto van Feyenoord!
Ik schrijf dit om kwart over 11 op zondagochtend. Over een uur komt minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid (ja, daar is nog een behoorlijk robbertje over gevochten, of dat niet ‘Veiligheid en Justitie’ moest zijn!) bij Buitenhof. Grapperhaus is sinds bijna twee jaar minister en hem treft dus nog maar een beetje schuld aan de verloedering van de rechtsstaat. Het zal mij benieuwen of hij nu werkelijk maatregelen spijkerhard aankondigt en bij voorbeeld zijn ministerschap koppelt aan het succes van echte misdaadbestrijding. Nu we weten dat onze minister zelfs in de Tweede Kamer naar Feyenoord kijkt: geen woorden maar daden! Maar ik vrees. Het zal wel blijven bij een laffe moord, een aanval op de rechtsstaat en het voornemen om hiertegen keihard op te treden.