Halsema en GroenLinks ondermijnen de rechtsstaat

Tegenstanders van een streng immigratiebeleid zijn er altijd als de kippen bij om te zeggen dat de rechtsstaat in gevaar is. Des te vreemder dat Femke Halsema van GroenLinks, uitgerekend een partij die daar de mond vol van heeft, inzake het burqa-verbod de rechtsstaat wil ondermijnen, schrijft Afshin Ellian.

De rechtsstaat was het toverwoord. Dit toverwoord werd en wordt door sommigen ingezet voor slechts twee zaken: de beperking van democratie en de beperking van onwelgevallige opvattingen. Zodra mensen op antimigratiepartijen stemmen, wordt het begrip rechtsstaat in stelling gebracht: wat zij willen, is in strijd met de rechtsstaat.

Het restrictieve vreemdelingenbeleid stuit continu op de bezwaren van de valse ridders van de rechtsstaat. Hetzelfde geldt voor onwelgevallige meningen. Tijdens de verkiezingscampagne bij de laatste Kamerverkiezingen kwam de Nederlandse Orde van Advocaten met een rapportje over de verkiezingsprogramma’s en de rechtsstaat. Weinig partijen slaagden voor deze toets.

Zelfs wie een dualistisch systeem voor de invoering van verdragen wil, zal daarmee de rechtsstaat aantasten. Of wie zich wil terugtrekken van het Verdrag van Genève voor vluchtelingen is eveneens bezig met het ondergraven van de rechtsstaat. Let op, deze vrienden van de rechtsstaat zijn de grootste vijanden van de rechtsstaat. Omdat hun onzinnige bezwaren tot een inflatie van het begrip leiden.

Drie beginselen: niemand boven de wet, onafhankelijke rechters, grondrechten

Daardoor zouden velen er niet of zelden acht op willen slaan wanneer het daadwerkelijk om de rechtsstaat gaat. Ik ga u hier niet vermoeien met een uitgebreide uitleg over de rechtsstaat. Maar in de kern gaat het om drie basisbeginselen: niemand staat boven de wet (gelijkheid voor de wet), een onafhankelijk en onpartijdige rechterlijke macht en een pakket van grondrechten.

‘Niemand staat boven de wet’ is een fundamenteel beginsel van de rechtsstaat: iedereen, dus ook overheid, parlement en de rechter zijn onderhevig aan de wet. Natuurlijk zou de toepassing van de wet tot een redelijke belangenafweging leiden. Een mechanische wetstoepassing kan tot onredelijke en onrechtvaardige situaties leiden. Maar de geldigheid van de wet is niet een kwestie van smaak of de politieke dan wel ideologische kleur van iemand. Nu zijn we vanzelf bij de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema aangekomen.

In 2019 zou de wet inzake het verbod van het dragen van gezichtsbedekkende kleding als burqa’s, niqabs, bivakmutsen en integraalhelmen in het openbaar vervoer, de zorg, het onderwijs en in overheidsgebouwen, in werking treden. Op overtreding daarvan staat een boete van 410 euro. Niet een heel bijzondere wet, want het gaat niet alleen om burqa of niqab.

Die is evenmin in strijd met de rechten van de mens. Dat laatste is door diverse instanties, onder meer het Europese Hof voor de Rechten van de Mens bevestigd. De wet is ook niet ondemocratisch tot stand gekomen. Er zijn ook nog andere democratische landen die zo’n wet hebben uitgevaardigd: Frankrijk, België, Denemarken, Italië, Spanje, Oostenrijk, Zwitserland en Bulgarije.

Allerlei landen verbieden burqa, Halsema vindt het niet bij stad passen

Zelfs het islamitische Marokko heeft besloten om de productie en verkoop van burqa’s in de ban te doen. Ook verbiedt Marokko reclames waarin zulke kleren voorkomen. Dit is een duidelijke antiradicaliserings- en antiterreurmaatregel. Maar burgemeester Halsema zegt in een interview met AT5 dat zij de wet niet wil handhaven: ‘Ik vind dat zó niet bij onze stad passen. Ik ben niet van plan om het te gaan handhaven.’

Daarna voegde zij eraan toe dat zij eigenlijk geen prioriteit wil geven aan de handhaving van burqa-verbod. Toen AT5 haar vroeg of zij verplicht is de wetten te handhaven, sprak de burgemeester van GroenLinks deze bizarre zin uit: ‘In principe, je moet de wetten gewoon uitvoeren.’ Femke, een beetje zwanger kun je niet zijn.

Burgemeester Halsema schendt het beginsel waarop de rechtsstaat is gebaseerd: niemand staat boven de wet, de onderwerping aan de wet. Dit beginsel beoogt ook de overheidswillekeur te voorkomen. Het is eveneens een weerslag van twee andere beginselen: rechtszekerheid en rechtsgelijkheid. Eigenlijk zegt Halsema dat rechtszekerheid en rechtsgelijkheid, wat de wetten betreft, niet in haar stad gelden.

Politieke reacties op Halsema’s uitlating zijn veel te mild

Ik vind de politieke reacties op Halsema’s uitlating veel te mild. Straks kunnen agenten in een Amsterdamse wijk met de volgende opmerking van wetsovertreders worden geconfronteerd: ‘Ik vind dat zó niet bij onze wijk passen!’ Halsema ondermijnt daarmee het gezag van haar eigen gemeente.

Er is nog een ander probleem. Halsema is helemaal niet bevoegd om te bepalen hoe en waar de politie de wet handhaaft. De politie dient te allen tijde de wet te handhaven. Daarvoor is die opgericht. Daarnaast bestaat er een belangenafweging bij de inzet van de politie in Nederland. De nationale politie staat onder de politieke verantwoordelijkheid van de minister van Justitie en Veiligheid. Die tijden dat de burgemeester een politiekorps als zijn private eigendom beschouwde, ligt gelukkig achter ons.

Lees ook deze column van Afshin Ellian terug: Hoe is het mogelijk dat westerse vrouwen de burqa verdedigen?

Halsema en haar partij zijn tegen het burqa-verbod. Maar ze zijn tegen nog meer wetten waarmee ze in de Tweede Kamer niet hebben ingestemd. Hier rijst de legitieme vraag of Halsema ook op dezelfde wijze met andere wetten omgaat. Het  is nu aan de commissaris van Koning en de minister van Binnenlandse zaken om zich te vergewissen van de geschiktheid van Halsema als burgemeester van Amsterdam voor het handhaven van de wetten.

GroenLinks heeft een intrinsiek probleem met wetten waarmee ze het oneens is. Dat is precies de reden van de aanwezigheid van extreem-links in deze partij: uw wetten en orde zijn niet de mijne! Het is ook interessant om te zien hoe snel Halsema zich heeft ingeburgerd in de regenteske cultuur: ‘Er zijn vast weer heel veel mensen het met me oneens, en dat hoor ik dan wel.’

Wat een arrogant antwoord! Maar als Halsema oprecht meent dat zij zelf een keuze maakt voor het handhaven van de wetten, dan moet zij zoals in Catalonië een onafhankelijkheidsreferendum uitroepen. Ook zij willen zich niet aan sommige wetten van Madrid onderwerpen.

De partij van de rechtsstaat, GroenLinks, blijkt nu een ondermijning voor de rechtsstaat te zijn.

Halsema’s weigering zich aan de wet te onderwerpen, is ondermijning van de rechtsstaat.