De economie draait op volle toeren. De provincie Noord-Holland doet het zelfs nog iets beter dan het landelijk gemiddelde. De arbeidsmarkt is al drie achtereenvolgende kwartalen gespannen: de vraag naar arbeid neemt fors toe, evenals het aantal vacatures. Onlangs meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek dat de prijs van koophuizen bijna 9 procent hoger is in vergelijking met een jaar geleden. De vraag naar woonruimte overstijgt het aanbod ruim. Terwijl het zakelijk optimisme onder bedrijfsleiders in Europa fors daalt, stijgt dat in Nederland naar een recordhoogte van 96 procent.
Dat is natuurlijk prachtig. Er is weer van alles mogelijk. Na talloze bezuinigingen is er weer geld om te investeren. Ik wil die positieve stemming niet verpesten, maar met een te roze bril op loop je ook sneller risico’s. Op zich is daar niets mis mee, immers: wie niets durft, die niet wint. Maar een gebrek aan realiteitszin kan ook leiden tot roekeloze risico’s. Een voorbeeld daarvan wil ik uitlichten: het Klimaatakkoord.
Blijf van het gas af!
Zowel het kabinet-Rutte als de linkse oppositie wil dat Nederland wereldkampioen klimaat wordt. Een regelrechte economische catastrofe dreigt. Syp Wynia hekelt de politieke anti-gashysterie en schetst de gevolgen ervan voor burgers en economie.
Lees zijn artikel
Met een eensgezindheid en een euforie die zelden in de politiek is vertoond, neemt Nederland met dit akkoord het voortouw in Europa. Een ambitie waarmee op zich niets mis is. Maar het gaat volgens organisatie-adviesbureau McKinsey wel om een jaarlijkse investering van zo’n 10 miljard euro tot 2040. En daar zit mijn zorg. Er zijn nog talloze vragen waarop niemand een antwoord heeft. Ik pik er enkele uit.
Als in 2040 alle auto’s elektrisch rijden, zijn er vijf energiecentrales nodig met de omvang van de Amsterdamse kolencentrale van Nuon, die overigens over enkele jaren dichtgaat. Is daaraan gedacht? En om nog maar een vervolgvraag te stellen, waarom zou in 2040 waterstof niet de favoriete brandstof zijn? Kenners geloven daarin. En vergeet niet: waterstof is een van de meest voorkomende elementen op aarde.
Waarom wil Nederland zo snel van het gas af?
Nog zo’n kwestie: Nederland moet van het gas af. Waarom nemen wij hierin het voortouw, terwijl andere landen juist inzetten op aardgas? De Nederlandse economie draait al decennia op deze relatief schone brandstof. Er is een fantastische gasinfrastructuur met een economische waarde van zo’n 100 miljard euro. Wat gaat die transitie kosten? Wat doet het met onze concurrentiepositie? Wat is het effect op de economie? Kijkend naar mijn eigen provincie, Noord-Holland, kunnen de gevolgen groot zijn. Onze glastuinbouw investeert fors in geothermie en komt er wel. Andere sectoren die wel moeten investeren en de landen om ons heen niet, zien hun concurrentiepositie straks verslechteren. Hebben ze op het Binnenhof hierbij stilgestaan in hun euforie over het Klimaatakkoord? Weten Nederlanders dat dit leidt tot een verhoging van de belasting op energie?
Nog zo’n streven: alle kolencentrales moeten op termijn dicht. Probleem is alleen dat drie van de vijf Nederlandse kolencentrales betrekkelijk nieuw zijn. Zo ging de kolencentrale op de Maasvlakte in 2016 open. Om welke kapitaalsvernietiging gaat het hier? Wat zijn de kosten voor de eigenaren van die centrales? Is erover nagedacht of ze een andere bestemming kunnen krijgen, zoals het verstoken van biomassa? Hoe compenseren we het verlies van energie? Door het te importeren? Voor hetzelfde geld kan het dan ook zomaar van bruinkoolcentrales afkomstig zijn.
Hoe gaan we dit allemaal doen?
U begrijpt, er zijn heel veel vragen waarop nog geen antwoord is. En dan heb ik het nog niet eens over de hoe-vraag. Hoe gaan we dit allemaal doen?
Dat geeft mij als bestuurder, maar ik denk ook vele Nederlanders, een ongemakkelijk gevoel. Natuurlijk, we staan op het punt van de overgang van oude naar nieuwe energie, van een oude naar een nieuwe economie. Maar hierbij is transparantie een must. Duidelijk moet zijn dat het een grote impact gaat hebben en dat het zowel bewoners als bedrijven veel geld gaat kosten. De realiteitszin moet groter zijn dan nu het geval is. Anders verliezen we het draagvlak voor deze mooie ambitie waar niemand tegen kan zijn.
Deze bijdrage werd ingezonden door Jaap Bond, gedeputeerde van de provincie Noord-Holland voor Economische Zaken.
Ingezonden opinieartikelen worden geselecteerd door de redactie, maar vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van Elsevier Weekblad.