U kunt op ons rekenen (…) omdat uw plaats in Europa ligt. En uw plaats is in Schengen. Dat zei de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, vorige week in Sofia tijdens de openingsceremonie van het voorzitterschap van de Europese Unie door Bulgarije.
Bulgarije kan wat hem betreft dus toetreden tot Schengen. Dikke kans dat Juncker dit ook vindt van Roemenië. De twee landen zitten al jaren in de wachtkamer van Schengen: 22 EU-landen en vier niet-EU-landen waar paspoortvrij kan worden gereisd.
Dat Bulgarije en Roemenië (nog) geen lid zijn, is niet zonder reden. De georganiseerde misdaad en de corruptie in deze landen zijn dermate groot dat Nederland en andere landen van de Europese Unie (EU) het te vroeg vinden ze de sleutel van de achterdeur te geven.
Lees ook dit spraakmakende artikel van Carla Joosten:
Na de ministerraad: wat vindt Rutte van strenger Duits immigratiebeleid?
Achteruitgang op gebied van corruptie
En niets wijst erop dat de situatie is verbeterd. Integendeel. In de reguliere rapportages die Brussel erover maakt, wordt soms zelfs achteruitgang geconstateerd. In Roemenië wankelt de rechtsstaat doordat anti-corruptiemaatregelen weer worden teruggedraaid.
In 2016 zei Juncker ook al eens dat de twee landen klaar waren, maar afgelopen november nog oordeelde zijn eigen Commissie dat het nog lang niet zover is en dat beide landen nog veel werk te verzetten hebben.
Bulgarije moet nog zeventien maatregelen nemen en dat is geen klein bier, maar kwesties als de onafhankelijkheid van rechters en de bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit en corruptie. Blijkbaar deert dit Juncker niet en doet hij opnieuw beloftes waarvan bij voorbaat duidelijk is dat ze niet kunnen worden waargemaakt.
Terecht zei premier Mark Rutte (VVD) vorige week dat het Nederlandse standpunt ten aanzien van Schengen niet is veranderd.
‘Botte Hollanders’ met de nek aangekeken
De ‘botte Hollanders’ werden destijds met de nek aangekeken toen ze Bulgarije en Roemenië de toegang tot Schengen ontzegden. Gaandeweg ebde de kritiek weg en sloten landen als Duitsland en Frankrijk zich bij Nederland aan.
Achteraf bleek het maar goed ook dat de Hollanders zich niets hadden aangetrokken van de Europese zedenmeesters.
Gatenkaas grenzen door niet nagekomen afspraken
Schengen begon begin jaren tachtig van de vorige eeuw als het ideaal van een grenzenloos Europa. De Benelux, Duitsland en Frankrijk schaften de reguliere grenscontroles af en maakten goede afspraken over de controle van de buitengrenzen. Economie en burgers voeren er wel bij.
Maar zoals gebruikelijk in de Europese Unie kwamen er steeds meer landen bij en werden afspraken niet nagekomen. Met als gevolg: de grenzen werden een gatenkaas.
De migratiecrisis van 2015 illustreerde waartoe dat kan leiden: geen land hield zich aan de afspraak om de binnengekomen migranten zelf te controleren en ze asiel te laten aanvragen. Ze lieten ze gewoon door.
Onachtzaamheid mag niet worden herhaald
Die onachtzaamheid uit het verleden moet niet worden herhaald. Nederland moet op zijn strepen blijven staan. Wat slecht is in de Europese Unie, moet niet nog slechter worden gemaakt.
Als Juncker vindt dat de twee landen hun zaakjes op orde hebben, moet hij dat maar in de volgende landenrapportages bewijzen.