Honderd Nobelprijswinnaars schrijven in een open brief dat Greenpeace stelselmatig de feiten over genetisch gemodificeerd voedsel negeert. De milieuorganisatie moet stoppen met de campagne tegen ‘genvoedsel’ aldus de Nobelprijswinnaars, onder wie de Nederlandse natuurkundige Gerard ’t Hooft.
De directe aanleiding is gouden rijst. Dit gewas is in de jaren negentig bedacht door de Zwitserse hoogleraar plantengenetica Ingo Potrykus en zijn Duitse collega Peter Beyer. Ze realiseerden zich dat er per jaar honderdduizenden kinderen sterven door een tekort aan vitamine A. Ook worden er tienduizenden per jaar blind. Het zijn veelal kinderen in arme gezinnen, waar slechts geld is voor een handvol witte rijst (waarin geen vitamine A zit).
Frankenstein
Potrykus en Beyer beseften dat zij daar met hun kennis van plantengenen iets aan konden doen. Ze bouwden een gen van een narcis en een gen van een bacterie in een rijstplant in, waardoor deze ook in gepelde, witte rijst vitamine A produceerde.
Dit schreef Simon Rozendaal in 2014: Greenpeace voert nu zelfs actie tegen de wetenschap >
Dit idee ontstond in de tijd dat Greenpeace, met in haar kielzog organisaties als Natuur & Milieu, het Wereldnatuurfonds en ontwikkelingsorganisatie Novib, al lang stelling hadden genomen tegen genetisch gemodificeerd voedsel, dat zij stelselmatig aanduidden als ‘genvoedsel’ of ‘Frankenstein-voedsel’. Zo hing Greenpeace Nederland vol met posters met teksten als: ‘Uw sla blijft zo lekker lang vers omdat wij er genen van ratten in stoppen. Eet smakelijk!’
Inmiddels zijn we twintig jaar verder. Potrykus en Beyer hebben hun vinding overgedragen aan de Zwitserse multinational. Die hebben wat technische veranderingen aangebracht: het is nu geen rijstplant meer met een narcisgen, maar met een maïsgen. Daardoor is niet alleen de opbrengst aan bètacaroteen (een voorloper van vitamine A) twintig- tot dertigmaal zo hoog, maar ook heeft rijst met een maïsgen een minder hoge ‘jakkes’-factor dan rijst met een narcisgen.
Ophitsen
Er zijn in diverse Aziatische landen veldproeven gaande met lokale varianten. Gaat alles goed, dan zou de verrijkte rijst rond 2020 op de markt kunnen komen. Ware het niet dat Greenpeace zijn verzet niet opgeeft en bijvoorbeeld probeert de bevolking in de Aziatische landen waar de rijst wordt verbouwd, op te hitsen.
De uitvinder van gouden rijst, Ingo Potrykus – die door het Amerikaanse weekblad Time op de cover is gezet en al jaren wordt genoemd als kandidaat voor de Nobelprijs voor de Vrede – heeft al diverse malen leiders van Greenpeace in zijn laboratorium uitgenodigd om hen ervan te overtuigen dat zijn techniek geen kwaad kan en dat hij alles alleen maar heeft bedacht om mensen het leven te redden.
Telkens zeiden ze tegen hem, zo vertelde hij aan Elsevier: ja, professor, we geloven u wel en het ziet er allemaal erg goed uit, maar sorry, we zijn in principe tegen genetische manipulatie en we maken geen uitzondering. Oftewel, principes zijn voor ons belangrijker dan mensenlevens. Wat een eng clubje.