Ingezonden opinie: ‘Invaren pensioenen is zeer complex en juridisch bloedlink’

24 augustus 2022Leestijd: 3 minuten
Foto: Robert Hoetink/ANP

Op 12 september staat de behandeling van de nieuwe pensioenwet in de Tweede Kamer op de agenda. De wet bevat nog zoveel onduidelijkheden dat het bijna onverantwoord is om deze per 2023 in werking te laten treden, schrijft Hans van Meerten in een ingezonden opinie.

Veel uitvoerders van pensioenregelingen hebben mij al informeel laten weten dat het doel om per 2023 een nieuwe pensioenwet in te voeren onhaalbaar is. En zoals al vaker is geschreven in EW maken deelnemers zich grote zorgen.

Invaren tast contract aan

Hans van Meer

Hans van Meerten (1974) is bijzonder hoogleraar Europees pensioenrecht aan de Universiteit Utrecht. Hij is tevens advocaat/adviseur en vertegenwoordigt met name partijen die meer invloed in pensioenfondsen willen.

Ingezonden opinieartikelen worden geselecteerd door de redactie, maar vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van EW.

Zo is de operatie om bestaande pensioenregelingen om te zetten naar het nieuwe contract (‘invaren’) zeer complex en juridisch bloedlink. De manier waarop de waarde van de oude regelingen moet worden berekend is niet bekend.

Bovendien: de aantasting van het juridische contract (van uitkeringsovereenkomst naar beschikbare premie) is een moeilijk te rechtvaardigen inbreuk op het Europese eigendomsrecht. Helemaal als de deelnemer geen bezwaar kan maken.

Het Tweede Kamerlid Marijke van Beukering (D66) meldde onlangs in het vakblad PensioenPro: ‘Laten we beginnen en tijdens de transitieperiode bijsturen als dat nodig is.’ Dus invoeren per 2023, en daarna bijsturen.

Dit is schrijnend. Na alle schandalen die Nederland de laatste jaren heeft gekend (toeslagen, box 3) zou men beter moeten weten.

Pensioen en sociale media

Het belang van een goed pensioen is nu wel – eindelijk – bij menigeen doorgedrongen. Ook dat daarmee veel mis is. Pensioen, met name de onrechtvaardigheid – die maatschappelijk zeer breed wordt gevoeld, is in de (sociale) media aan de orde van de dag.

Megakortingen op pensioenen, slechte beleggingen van pensioenfondsen, boterzachte garanties, geen inflatiecorrectie, het gemis aan invloed van deelnemers, de hoge bonussen voor pensioenfondsen, en ga zo maar door. De kranten staan er bol van.

Om gek van te worden

Deelnemers aan (verplicht gestelde) pensioenfondsen voelen zich machteloos: zij hebben het gevoel dat er niets valt te doen aan dit onrecht. Zij worden van het kastje naar de muur gestuurd: pensioenfonds, ombudsman, weer pensioenfonds, interne klachtenregeling, helpdesk, enzovoort.

Het is om gek van te worden. Ondanks de vele miljoenen euro’s die pensioenfondsen hebben gespendeerd aan ‘communicatie’ begrijpt de deelnemer er nog steeds niets van. Het klantbelang is bij veel pensioenfondsen ver te zoeken.

Maar er is hoop. Op 1 januari 2020 trad de ‘Wet afwikkeling massaschade in collectieve actie’ (WAMCA) in werking. Deze wet maakt het eenvoudiger om collectief te procederen tegen pensioen-onrecht.

Collectieve acties aan de orde van de dag

Inmiddels worden tal van collectieve acties over pensioen gevoerd en staan er vele in de startblokken. Het nieuwe pensioenstelsel werkt hiervoor als katalysator.  Bovendien hebben steeds meer deelnemers aan pensioenfondsen ‘belangenverenigingen’ opgericht om wantoestanden binnen het pensioenfonds aan te kaarten.

Ondergetekende treedt als advocaat ook op namens deze stichtingen, soms zelfs met behulp van grote buitenlandse claimkantoren. Wat we er ook van vinden, alleen zo valt een vuist te maken tegen de machtige pensioenfondsen en hun leger aan advocaten.