Nieuw Sociaal Contract: partij met een malle naam en malle ideeën

Het is zeker een wijs advies. In de komende verkiezingscampagne zouden we niet zozeer op de personen (ook wel ‘poppetjes’ genoemd) moeten letten als wel op de inhoud van hun voorstellen. Dit geldt natuurlijk ook voor de hoop van veel morrende en mokkende kiezers.

Ja, we weten allemaal wel dat Pieter Omtzigt een wat labiele, licht autistische, zelfvoldane solist is die in tranen uitbarst bij een politieke nederlaag, nepgetuigen inzet om zijn gelijk te halen en al ernstig overspannen raakt van het stellen van Kamervragen. Maar het opsommen van deze feiten zou als spelen op de man kunnen worden bestempeld. Bovendien word je dan door de schare bewonderaars die Sint Pieter als Gods geschenk aan Nederland beschouwt, al snel afgeschilderd als verachtelijke lakei van een paniekerige gevestigde orde.

Het mensbeeld van Omtzigt leidt vanzelf tot bevoogding

Gelukkig is er nu een soort programma van zijn met gejubel ontvangen partij. De basis vormt Grondgedachten & Uitgangspunten, een gewichtig document met verwijzingen naar grote geesten als Aristoteles en Blaise Pascal. Centraal staat een afwijzing van het ‘heersende individualisme’. Als alternatief wordt het personalisme gepropageerd, een filosofie die mensen ziet als ‘bezielde personen die zich tot elkaar verhouden met zorg’.

Dit mensbeeld heeft vanzelfsprekend implicaties. Onder meer een verregaand paternalisme. De katholiek Omtzigt keert zich af van het idee van het autonome individu, een enigszins verontrustende houding die doorgaans inspireert tot het voorschrijven aan burgers hoe ze zich dienen te gedragen. Dit is het traditionele confessionele denken van het CDA, waaraan Omtzigt zijn baan te danken heeft. De kiezers die hem straks wellicht tientallen zetels zullen bezorgen, beseffen vermoedelijk niet allemaal dat ze oude wijn in nieuwe zakken bestellen. Ze willen concrete zaken, zoals minder immigranten en meer koopkracht, en krijgen christen-democratische bevoogding.