Frans Timmermans: Wat je van ver haalt, is dat altijd lekker?

In een wereld waarin het bekende vaak boven het onbekende wordt verkozen, bekijkt Philip van Tijn de politieke carrières van prominente figuren zoals Joseph Luns, Piet de Jong, Sigrid Kaag en Frans Timmermans. Hij reflecteert op de typische Hollandse uitdrukking ‘Wat je van ver haalt, is lekker’ en vraagt zich af hoe dit de politieke selectie beïnvloedt.

‘Wat je van ver haalt, is lekker’ behoort tot die typisch Hollandse uitdrukkingen. De kachel loeit, de wolken hangen dreigend boven de polder, een fietser rijdt met gekromde rug tegen de wind in. En ver weg is alles beter. Het beeld klopt natuurlijk al lang niet meer, want we hebben geen kachels meer, de fietser rijdt met rechte rug op zijn e-bike en met lichte vliegschaamte is ‘ver weg’ vlakbij, als Schiphol het wil.

Maar het gezegde bestaat nog en betekent volgens de onvolprezen Van Dale: ‘Als men veel moeite gedaan heeft om iets te verkrijgen, doet men alsof het lekker is, ook al valt het tegen.’

En dan een verschijnsel waarvoor tot mijn verbazing geen uitdrukking bestaat, maar dat bijna mathematisch bewijsbaar is. Als een strijd om een functie, om een positie, gaat tussen een interne en een externe kandidaat, wint in negen van de tien gevallen de externe. De verklaring daarvoor is niet moeilijk: de interne kandidaat kent iedereen van haver tot gort, met al zijn goede en slechte eigenschappen en hebbelijkheden. Maar omdat de mens geneigd is eerder de negatieve dingen op het netvlies te houden, ligt de interne kandidaat altijd op grote achterstand. En pas veel later kom je te weten wat je van die ander had moeten weten, maar ja, pas later.

Een strak geregisseerd toneelstuk baarde een ‘droomkandidaat’

Deze overpeinzing naar aanleiding de ogenschijnlijk razendsnelle ‘verkiezing’ van Frans Timmermans tot groen-rood-groene leider – he-le-maal uit Brussel, dus extra lekker. Zo onbekend als Piet de Jong, Joseph Luns en Sigrid Kaag waren toen ze vanuit het niets hoog in de Nederlandse politiek belandden, is Frans Timmermans natuurlijk niet. Niemand in ‘Den Haag’ kende duikboot-commandant De Jong toen deze staatssecretaris werd (en daarna minister en een vlekkeloze minister-president) of Luns, toen deze van attaché bij de Verenigde Naties minister werd en later zelfs secretaris-generaal van de NAVO (dat hij in zijn jonge jaren lid van de NSB was geweest, wist al helemaal niemand).

En op een enkele helderziende na wist in ons land niemand wie die Sigrid Kaag mocht wezen, toen ze ons de grote eer aan deed om op ons land neer te dalen. ‘Iets met Syrië’, zo ver waren we, maar dat ze adjunct-secretaris-generaal van de Verenigde Naties is geweest, wisten we hoegenaamd niet. En terecht, want dat is ze ook nooit geweest.

Maar Frans Timmermans kenden we al een beetje en hij heeft er altijd goed voor gezorgd dat hij nooit uit de publiciteit verdween. Jarenlang lid van de Tweede Kamer, staatssecretaris en minister, maar dat lijkt zich te hebben afgespeeld in de prehistorie. Nu kent iedereen Frans als talenwonder en als de man dankzij wie de aarde gespaard is gebleven, althans tot dusver. En Frans was daar in dat verre Brussel en Straatsburg – op vliegafstand van elkaar, maar er schijnt ook een trein te rijden – toch ook een beetje onze nationale trots en we vonden het zelfs een beetje schandelijk dat niet hij maar die stijve Ursula de hoogste EU-functionaris werd.