Geven de nieuwe Leopard-tanks defensie echt meer slagkracht?

De feiten: Nederland koopt 46 Leopard-tanks

Bron: Ministerie van Defensie, Gijs Tuinman

De Landmacht krijgt weer eigen tanks. Op woensdag 14 mei ondertekende staatssecretaris Gijs Tuinman (BBB) voor Defensie een order voor 46 nieuwe Leopard 2A8-gevechtstanks via het Duitse leger bij het Frans-Duitse consortium KNDS.

De tanks worden naar verwachting geleverd vanaf midden 2028 tot 2030.

Feestelijke ceremonie

Er heerste een feestelijke stemming bij de ceremonie ter ere van de ondertekening van het contract. Zowel Duitse als Nederlandse (hooggeplaatste) militairen waren aanwezig op de Bernhardkazerne in Amersfoort. Defensie grossiert in zulke plechtigheden, en maakt uiteraard geen uitzondering wanneer het gaat om een nieuw tankbataljon.

Voor het eerst sinds 2011 krijgt Nederland dus weer nieuwe, eigen tanks. Nederland leaset al wel achttien Leopard 2A6 tanks van het Duitse leger, en maakt daarmee deel uit van het Duits-Nederlandse 414 tankbataljon.

Gedurende de plechtigheid op de Bernhardkazerne waren twee van die Leopard 2A6-tanks aanwezig. Binnen een paar jaar komen daar dus 46 nieuwere versies – de 2A8 – bij.

Leopard-tankbataljon krijgt mogelijk onbemande wapensystemen

Het tankbataljon wordt het derde bataljon van de 43 Gemechaniseerde Brigade. Het bataljon zal bestaan uit zo’n 500 militairen.

Officieel heeft een tankbataljon niet 46 maar 52 tanks. Defensie kondigde eerder aan het bataljon idealiter aan te vullen met ‘onbemande systemen’ zoals drones en onbemande landvoertuigen (UGV’s).

Zo hoopt de Landmacht een volwaardig tankbataljon op te tuigen. Als na toevoeging van die onbemande systemen toch blijkt dat slagkracht ontbreekt, kunnen er altijd nog alsnog meer Leopards worden aangeschaft.

EW’s visie: Nieuwe tanks markeren wederopbouw krijgsmacht

Door: Nard Lodewijk, redacteur Defensie

Na het wegbezuinigen van de laatste tanks in 2011 was de Koninklijke Landmacht vleugellam. Een leger stelt weinig voor zonder zwaar materieel zoals de tank – het symbool bij uitstek van militair machtsvertoon.

Ook in tijden van moderne oorlogsvoering – waar drones veel bepalender worden op het slagveld – laat de strijd in Oekraïne duidelijk zien dat de tank nog altijd een van de belangrijkste en onmisbare wapensystemen is waar een krijgsmacht over kan beschikken.

Bovendien symboliseert de terugkeer van de tank de daadkracht van dit kabinet om de krijgsmacht in ere te herstellen. Dat is hard nodig, en daarvoor moet nog een hoop gebeuren. Maar het verwezenlijken van een volledig nieuw tankbataljon is een stap in de goede richting.

Reageren? Praat mee op X

Wie zegt wat over de aankoop van de Leopard-tanks?

‘We zijn trots op het verder uitbreiden van de samenwerking. Na jaren van integratie van de Duitse en Nederlandse landmacht, zijn we blij dat we nu een rol kunnen spelen door Leopards aan Nederland te leveren,’ zegt Anke Meyer, plaatsvervangend directeur-generaal Wapens op het Duitse ministerie van Defensie.
‘We hebben nog geen concreet product voor ogen voor de uitbreiding van het onbemande gedeelte van het tankbataljon, omdat het simpelweg nog niet beschikbaar is op de wereldmarkt,’ zegt viceadmiraal Jan Willem Hartman.
‘Dit is een hele belangrijke dag voor de Landmacht. De Leopard is de koning, of koningin, van het gevechtsveld. Het is een wapensysteem dat echt beslissend kan zijn. Daarom is dit een enorme ommezwaai – van jaren van bezuinigen naar noodzakelijke groei,’ zegt staatssecretaris van Defensie Gijs Tuinman (BBB). ‘Het is een enorme boost voor de mentaliteit van de Landmacht. Hier leeft echt het gevoel van: “We doen er weer toe.”’

Verdere verdieping: Waarom Nederland in 2011 afscheid nam van de tank – en nu weer investeert

Op 18 mei 2011 nam de Koninklijke Landmacht afscheid van de tank. Op de schietbaan in het Duitse Bergen-Hohne loste een Leopard 2A6-gevechtstank die dag symbolisch het laatste schot. Destijds moest minister van Defensie Hans Hillen (CDA) flink bezuinigen.

Een van zijn kostenbesparingen vond hij in het wegbezuinigen van de laatste honderd tanks die Nederland nog had. Deze werden voor 200 miljoen euro verkocht aan Finland.

Leopard-tanks moeten slagkracht vergroten voor NAVO

Nu de tank eindelijk terugkomt, is Nederland weer een stukje dichter bij het voldoen aan de NAVO-eisen. De NAVO wil de slagkracht van het bondgenootschap vergroten, en maant de leden de brigades compleet te maken. Dat zijn die van Nederland niet allemaal.

Een brigade bestaat normaal gesproken uit vier bataljons. De 13 Lichte Brigade en de 43 Gemechaniseerde Brigade hebben er momenteel beide slechts twee, maar laatstgenoemde dankzij deze order binnenkort drie. Nog één te gaan dus.

Leopard-tankbataljon krijgt onbemande systemen

Bijzonder aan het nieuwe tankbataljon is dat deze niet uit de gebruikelijke 52 tanks bestaat, maar wordt aangevuld met ‘onbemande systemen’.

‘Uniek in Europa,’ volgens overste Sander Donker, tevens ‘dossierhouder oprichting tankbataljon’. Hoe die systemen eruit komen te zien, is nog niet helemaal duidelijk.

Donker: ‘Je wil uiteindelijk dezelfde slagkracht als een tankbataljon met 52 tanks. Dat kun je op heel veel verschillende manieren bereiken.’

Serieus gekeken wordt naar onbemande pantservoertuigen. ‘Die kunnen bijvoorbeeld voor afleiding zorgen in een grondgevecht, om de vijand uit de tent te lokken. Wanneer het echte gevecht losbarst, komen de tanks in beeld.’

De hardware voor dit soort systemen bestaat al lang. De software, chips en AI-systemen die het systeem ‘onbemand’ moeten maken, zijn nog in ontwikkeling. Donker: ‘We werken actief samen met de Nederlandse defensie-industrie.’

Of Defensie al een Nederlands bedrijf op het oog heeft voor deze taak, kan (of mag) overste Donker niet zeggen.

‘We willen de Nederlandse industrie erbij betrekken. Maar het zou best kunnen dat we het Europees gaan uitvoeren,’ zegt viceadmiraal Jan Willem Hartman van COMMIT, de inkooporganisatie voor wapensystemen van de krijgsmacht.