Uit de woorden van Hans Spekman blijkt dat het huwelijk tussen PvdA en VVD nu echt op zijn eind loopt. Spekmans ‘rood tot aan de dood’ luidt een politiek jaar vol conflicten in.
Aan al het goede komt een einde. Politieke vriendschappen kennen een uiterste houdbaarheidsdatum. Bij de laatste Kamerverkiezingen dreef de kiezer de sociaal-democraten en liberalen in elkaars armen.
Het werd geen moeilijke formatie, de partijen aanvaardden dat ze moesten bezuinigen. Er werd fors bezuinigd en er werd genivelleerd. Ondanks de harde verkiezingscampagne verliep het uitstekend tussen de leiders van de liberalen en de sociaal-democraten.
Het leidde tot de geboorte van paars-minus: een paars kabinet zonder D66. Dat had niemand kunnen voorspellen.
Echtscheiding
Politieke liefdes duren echter niet lang. Het is een tijdelijk huwelijk. Dezelfde kiezer die deze liefde mogelijk heeft gemaakt, bereidt nu de exacte voorwaarden voor de echtscheiding voor.
Het politieke seizoen begon met een opzienbarend interview. De Volkskrant interviewde Hans Spekman, de voorzitter van de PvdA: ‘Op mijn 13de gingen we voor het eerst op vakantie naar Weert, in de caravan van een oom. Arm maar warm, zeg ik altijd. Want het was toch een gelukkige jeugd.’
Deze arme linkse familie was een warm nest voor Hans Spekman. Hij wil ons doen geloven dat ook hij tot de arme of kansloze mensen behoort, en dat hij juist daarom de beste voorzitter is voor de PvdA.
Wonderen
Spekman was plotseling ook zo ruimhartig dat hij op verzoek van de krant de namen en telefoonnummers van zijn beste vrienden doorgaf. De uitkomst is ook helder: ‘Alle intimi spraken grote persoonlijke waardering voor hem uit, maar spaarden hem en de partij niet.’ De angst voor de kiezers doet wonderen.
Spekman wil weer voorzitter worden van zijn partij en is daarom ruimhartig. Daarnaast gaf hij het startsein voor de echtscheiding met de VVD.
Handtassen
Hiervoor is hij de juiste persoon. Spekman doet heel persoonlijk, de tranen lopen de lezer zowat over de wangen als hij deze anekdote vertelt: ‘Ik stam af van landarbeiders. Mijn grootouders verdienden bij door mollen te vangen: van de gestroopte huidjes maakten ze handtassen die ze verkochten aan rijke dames.
‘Op een dag kwam mijn moeder thuis met een kwartje dat ze had gewonnen op de Rottemeren. Met haar botte zelfgemaakte doorlopers had ze een schaatswedstrijd gewonnen van de sjieke kinderen. Van dat kwartje wilde ze heel graag op zangles gaan, maar het moest in de huishoudpot.
‘Kon niet anders, en dat begreep zij. Iedere keer dat mijn moeder me dat verhaal vertelde, huilde ze. Van woede. Om de situatie. Kijk, dat laat precies de strijd zien waarvoor ik sta: gelijke kansen voor iedereen. De wereld rechtvaardiger en beter maken.’
Idealen
Tja, dat is wel heel lang geleden. Waarom nu dit verhaal? Ik heb moeite met politici die op het verkeerde moment hun persoonlijkheid en hun persoonlijke geschiedenis als garantiebewijs willen stellen voor de verwezenlijking van hun idealen.
Het verhaal van Spekman is geen enkele garantie dat hij op de barricade gaat staan voor de armen. In de voorbije jaren was Hans in geen velden of wegen te bekennen.
Intens
Spekman wijst terecht naar de zwakke plek van de VVD: ‘De VVD riep dat er geen extra geld meer naar Griekenland zou gaan.’ Spottend lachje. ‘Jullie weten wat er laatst is besloten: extra geld naar Griekenland! Uiteindelijk gaat de VVD dus door de pomp. Zo is het ook gegaan met de aanpak van de bankensector en de topsalarissen.’
Dat is waar, de VVD ging door de pomp. De partij die de minister-president levert gaat vaak en intens door de pomp, totdat welbewust de koers richting echtscheiding wordt ingezet.
VVD-geluid
In dit parlementaire jaar zal de vluchtelingenkwestie de splijtzwam worden in het kabinet. Daarnaast hebben velen genoeg van de VVD, die de politieke agenda van de PvdA uitvoert. Onder deze omstandigheden horen we het authentieke VVD-geluid niet meer.
De ministers lijken allemaal op elkaar, ze zijn ideologisch gezien bijna inwisselbaar. Ik kan ze zelfs nauwelijks uit elkaar houden, omdat het kabinet met één mond praat, en de verdwijning van de minimale ideologische grenzen ertoe leidt dat wij geen onderscheid meer kunnen maken tussen de regerende partijen.
Regenboog
Ook Spekman is doordrongen van dit probleem, daarom vraagt hij zijn partij om weer diametraal tegenover de VVD te gaan staan. Dat wordt niet makkelijk. De bewindspersonen zijn intussen erg gehecht aan hun stoelen en hun collega’s.
Hans Spekman riep ‘rood tot de dood’. Maar hij zou moeten zeggen: rood tot de volgende verkiezingen, waarna de kleur van de regenboog wordt aangenomen. Dat heet politiek in een parlementair stelsel.
Het parlementaire jaar van de conflicten is begonnen.