Het is niet geloofwaardig dat op het moment van de crash van Malaysia Airlines vlucht MH17 alle radarsystemen in de buurt uitgeschakeld stonden. Het is zeer ongebruikelijk dat er gepland onderhoud wordt uitgevoerd aan álle systemen tegelijk.
Dat zei radardeskundige Piet van Genderen van de TU Delft vrijdag tijdens de hoorzitting in de Tweede Kamer over vlucht MH17.
Onderhoud
Oekraïne had drie radarsystemen in het gebied waarop de crash zichtbaar moet zijn geweest. Maar de drie systemen waren allen uitgeschakeld wegens gepland onderhoud.
Volgens Van Genderen is het ‘zeer ongebruikelijk’ dat een land alle drie de primaire radarsystemen tegelijkertijd uitschakelt. Dit zou alleen kunnen gebeuren wanneer er geen reserveonderdelen meer voor handen zouden zijn. Ook Rusland had een radarsysteem actief in het gebied, maar heeft de gegevens nooit opgeslagen.
Strafrechtelijk onderzoek
De ruwe data van de radarsystemen zouden essentieel kunnen zijn in het strafrechtelijk onderzoek naar de daders. Volgens Van Genderen is de kans groot dat de raket waarmee de Boeing 777 is neergehaald te zien zou zijn geweest op de radarbeelden.
Ook het toestel zelf zou goed waarneembaar zijn geweest. Primaire radar is het systeem waarmee met radiogolven vliegende objecten kunnen worden gezien, zonder dat die zelf een signaal uitzenden.
Geen behoefte
Gek genoeg heeft het Openbaar Ministerie (OM), dat belast is met het strafrechtelijk onderzoek naar de ramp, geen behoefte aan aanvullende radar-en satellietbeelden.
Nederland kreeg wel gegevens uit Oekraïne en Rusland. Beide landen hebben video-opnamen ter beschikking gesteld van de radarschermen. Die informatie is kennelijk voldoende. Van der Steur zei dat het kabinet er ‘alles aan doet om relevante gegevens aan het OM ter beschikking te stellen’.
Met het ontbreken van de ruwe radargegevens is alle hoop op het vinden van de daders overigens nog niet verloren. Het is mogelijk dat satellieten waarnemingen hebben gedaan. Zo zou de precieze locatie van de BUK-lanceerinstallatie met behulp van fotosatellieten traceerbaar moeten zijn.