Klimaatrecht rukt op: bedrijven en regeringen aangeklaagd

Actiegroepen Urgenda, Milieudefensie en MOB van Johan Vollenbroek zetten wereldwijd een trend met rechtszaken tegen bedrijven en regeringen om klimaatdoelen te halen. In Nederland daagt ook het activistische Greenpeace de staat voor de rechter als het kabinet de stikstofmaatregelen niet uitvoert. De Europese Commissie wordt door Greenpeace gedaagd voor het bestempelen van aardgas en kernenergie als groene brandstof.

Wereldwijd oordelen rechters inmiddels in klimaatzaken. Meer dan tweeduizend waren of zijn internationaal aanhangig bij rechters, aldus Grantham Research Institute van de Londen School of Economics. Van die zaken is een kwart al vanaf 2020 aangespannen. Die spelen vooral in Amerika, Europa en Australië. Internationaal grijpen juristen geregeld terug op de Nederlandse vonnissen.

Ook grote bedrijven zijn vaker het doelwit van activisten. Nadat het bedrijf zijn hoofdkantoor naar Londen had verhuisd, kreeg Shell al meteen een nieuwe rechtszaak aan de broek. Dit keer door het Britse ClientEarth.

Vanuatu vraagt: wie is verantwoordelijk voor de klimaatverandering

In opdracht van de Verenigde Naties moet ook het in Den Haag gevestigde Internationaal Gerechtshof eraan geloven. Op verzoek van eilandstaat Vanuatu in de Stille Oceaan is het Hof om advies gevraagd over klimaatverandering. Volgens het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties stijgt de zeespiegel bij een wereldwijde opwarming van 2 graden 2 tot 6 meter. De 83 eilandjes van Vanuatu en nabijgelegen landen Tuvalu, Fiji en Kiribati verdwijnen dan in de oceaan. Vanuatu, dat nu al grote klimaatproblemen heeft, wil van het Internationaal Gerechtshof horen wie verantwoordelijk is voor de klimaatverandering en of rijke landen de plicht hebben om kwetsbare landen daartegen te beschermen.