Premium Lock Wie gaat de nieuwe kerncentrales betalen?

22 maart 2023Leestijd: 4 minuten
In Finland staat sinds 2021 de modernste kerncentrale in Europa – tevens de grootste producent van elektriciteit. Foto: Olivier Morin/AFP

Het kabinet zet in op kernenergie. Daarvoor zijn forse investeringen noodzakelijk. Dat zal de nodige discussie opleveren.

Het is een kostbaar plan. Het kabinet-Rutte IV wil twee nieuwe kerncentrales bouwen. In 2035, of eerder, moeten die er staan. Met die doelstelling omarmt Nederland voor het eerst in decennia weer kernenergie. Maar de plannen zijn nog niet rond. Het kabinet moet nog bepalen hoe de bouw van de centrales wordt gefinancierd.

De nieuwe kerncentrales zijn cruciaal voor het kabinetsstreven om vanaf 2040 energie te produceren zonder uitstoot van broeikasgas. Ze moeten straks voorzien in meer dan 10 procent van de Nederlandse energiebehoefte. Het oog is gevallen op kerncentrales van de zogenoemde generatie-III plus. Dat is een doorontwikkeling van de techniek die in de huidige kerncentrale in het Zeeuwse Borssele wordt gebruikt. De reactoren werken op vertrouwde wijze: door kernsplijting wordt water verhit om stoom te maken. Die stoom drijft een turbine aan, die elektriciteit opwekt (zie ‘Van water naar elektriciteit’).

Kabinet reserveert lang niet genoeg voor de bouw van kerncentrales

Het kabinet reserveert voorlopig 5 miljard euro voor de bouw van die centrales. Dat is lang niet genoeg. De kosten werden een paar jaar geleden al op circa 20 miljard geraamd. Waar moet de rest van het geld vandaan komen? Minister Rob Jetten (D66) voor Klimaat en Energie stuurde eind vorig jaar een onderzoek naar de Tweede Kamer waarin verschillende opties zijn onderzocht.

Zo kan de overheid zelf alles betalen en volledig eigenaar worden van de kerncentrales, naar Frans voorbeeld. Andere optie: private investeerders vinden die meefinancieren, zoals in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten ­gebeurt. In Amerika zijn veel centrales zelfs volledig in handen van ondernemingen.

VVD en CDA willen nieuwe kerncentrales in overheidshanden houden

VVD en CDA weten wel wat ze willen. De twee coalitiepartijen presenteerden een voorstel om de nieuwe kerncentrales in overheidshanden te houden – net als met de kerncentrale in Borssele het geval is. Die is grotendeels van de provincie Zeeland. ‘Dat heeft twee voordelen,’ schetst CDA-Kamerlid Henri Bontenbal (40). ‘De financieringskosten van een kerncentrale zijn heel hoog. De staat kan dat geld goedkoper lenen. En dat scheelt de belastingbetaler geld.’

Bovendien houdt de overheid controle. ‘Kerncentrales gaan lang mee – zestig tot tachtig jaar. Controle is ook vanuit geopolitiek belang heel verstandig.’ Bontenbal wil dat private partijen als pensioenfondsen en energiebedrijven aandelen krijgen in een nog op te richten onderneming. ‘Het moet een gezond bedrijf worden.’

Investeerders huiverig om geld te steken in de bouw van kerncentrales

Premium Lock

Laden…

Premium Lock

Word abonnee en lees direct verder

Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.

  • Bent u al abonnee, maar heeft u nog niet een account? Maak die dan hier aan. Extra uitleg vindt u hier.

 

Premium Lock

Verder lezen?

U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.

Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?

Bekijk abonnementen

Premium Lock

Er ging iets fout

Premium Lock

Uw sessie is verlopen

Wilt u opnieuw