Liesje Schreinemacher: ‘Bedrijven die hier nog zijn, moeten we koesteren’

De afspraak met Liesje Schreinemacher is in Schiedam, bij de Wiltonhaven aan de Nieuwe Maas. Een haven vol Hollandse glorie. Onder meer Damen Schipyards zit er, net als hijs- en transportbedrijf Mammoet en kraanbedrijf Huisman.

De VVD-minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking heeft de ontmoeting gepland bij RH Marine – ook zo’n bedrijf met een goudgerande Hollandse geschiedenis. RH staat voor Rietschoten & Houwens. Het ingenieursbedrijf uit 1860 is gespecialiseerd in automatiserings- en elektrische systemen in de maritieme industrie, en levert veel aan marine in binnen- en buitenland. Na het gesprek zal Schreinemacher hier spreken op een bijeenkomst van de stichting Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid.

Sinds Schreinemacher in januari 2022 minister werd, vloog ze al een paar keer de wereld rond. Maar de geboren en getogen Rotterdamse voelt zich duidelijk het meest thuis in de bedrijvigheid aan de Maas.

Als ze het kantoor van RH Marine binnenkomt, is ze nog vol vuur over de locatie waar de foto’s zijn genomen. Met daarop de kranen als iconen van het internationale Nederlandse en Rotterdamse ondernemerschap, dat de laatste tijd, ook tot leedwezen van Schreinemacher, zo zwaar in de verdrukking zit.

Haar jeugd in verloederd Rotterdam vormde Liesje Schreinemacher

Maar eerst over haar verleden en haar steile carrière in de politiek. ‘Ik groeide op niet ver van hier, in het Nieuwe Westen, de Heemraadsingel. Die buurt was heel slecht. Nu is het opgeknapt en een mooie singel, maar toen ik er opgroeide was het een tippelzone. Ik heb daar het gevoel van onveiligheid ervaren. Rotterdam was eind jaren tachtig, begin jaren negentig veel meer een rotzooi dan nu. Heroïnenaalden en condooms in de voortuin. De gemeente kon het niet aan. De buren gingen de pooiers in hun grote auto’s aanspreken: opzouten, jullie.’

Haar vader was advocaat. ‘Toen hij er kwam wonen, was het nog een goede buurt. Maar het was snel verloederd. En nu is het er weer prachtig. Een buurman van toen die laatst zijn huis verkocht, had het gevoel dat hij de Postcode Loterij had gewonnen.’

 Ik ging naar Amsterdam na de moord op Pim Fortuyn. Ik kreeg vriendinnen die in fijne dorpen opgroeiden. Zij begrepen zijn populariteit niet, ik wel

Hoe haar jeugd haar vormde, realiseerde ze zich toen ze ging studeren. ‘Ik ging naar Amsterdam na de moord op Pim Fortuyn. Ik kreeg vriendinnen die in fijne dorpen opgroeiden. Zij begrepen zijn populariteit niet, ik wel. Mensen in Rotterdam voelden zich in de steek gelaten. Ik zet niet snel mensen weg die bang zijn of zich zorgen maken.’

Op haar 25ste ging ze, na een tip van een vriendin, als assistent werken voor Johan Remkes, toen Kamerlid. ‘Ik was al sympathisant van de VVD en werd lid. Van Johan heb ik veel geleerd. Het hoofd koel houden. Wat hij goed kan, is terugverwijzen naar gemaakte afspraken. Dus als er iets ontplofte en iedereen werd zenuwachtig, zei hij: dit hebben we vorige keer zo besloten, zo gaan we het doen en als we willen bijsturen, kan dat in de komende vergadering. Altijd terug naar het proces. Ik zag van nabij dat het werkt.’

Liesje Schreinemacher werd assistent van Jeanine Hennis-Plasschaert

Na Remkes werd Schreinemacher assistent van Jeanine Hennis-Plasschaert. Eerst in de Tweede Kamer, daarna op het ministerie van Defensie. Daarnaast studeerde ze in de avonduren rechten, na haar eerdere studie communicatiewetenschappen. ‘Jeanine is een ander persoon dan Johan. En een jonge vrouw, dus van haar kon ik veel leren over vrouwelijk leiderschap. Jeanine kwam net Den Haag bestormen. Zij was heel benaderbaar, ook later als minister, en een doorzetter. Als ze echt iets wilde, ging ze knokken. Dat probeer ik ook te doen.’

Nadat ze haar master rechten binnen had, werd ze advocaat bij Pels Rijcken in Den Haag, de landsadvocaat. ‘Nu lijkt het of ik altijd al verder wilde in de politiek, maar dat is niet zo. Ik had die master gehaald. Iedereen zei: als je een goede jurist wilt worden, echt wilt weten hoe je met de wet en het recht omgaat, dan moet je advocaat worden. Het leuke van Pels is dat het de staat vertegenwoordigt, het algemeen belang waarmee ik al lang bezig was geweest. Bij aanbestedingsrecht deden ze ook zaken voor Defensie en andere ministeries. Ik begreep de politieke context, wat voor hen ook prettig was.’

Van oud-collega’s tot ex-vriendjes van de middelbare school

Na een etentje met Hennis, zelf oud-Europarlementariër, besloot ze op de lijst voor de Europese verkiezingen te staan. ‘Ik miste het internationale, het politieke. Ik dacht: ik kan het allicht proberen.’ De VVD haalde vier zetels. Schreinemacher, nummer vijf op de lijst, werd toch direct verkozen dankzij bijna 40.000 voorkeurstemmen.