In nieuwe Verzetsmuseum is uitzichtloosheid voelbaar

In vernieuwd Verzetsmuseum veel verhalen over heldenmoed. Maar tweeslachtigheid bij de ondergrondse was er ook.

Vanaf de Hollandsche Schouwburg, waarvandaan in de Tweede Wereldoorlog Nederlandse Joden werden gedeporteerd, sla je één hoek om en je staat voor het Verzetsmuseum. Het is de grimmige ironie van de geschiedenis.

Zoals de bezettingstijd voor velen hier in de toenmalige Amsterdamse Jodenbuurt beklemmend moet hebben gevoeld, uitzichtloos en donker, zo trekt ook door de bezoeker die ronddwaalt in het vernieuwde Verzetsmuseum af en toe een benauwende sensatie. Een verweesdheid, zonder zicht op hoe dit zal eindigen. Wat ligt er aan het eind van de gang: een heldenverhaal of een tragedie?

In die zin slaagt het museum knap in zijn opzet. Een deel van de mooi ontworpen nieuwe opstelling is onheilspellend uitgelicht, en de manier waarop de ruimtes zijn verbonden, heeft iets van de richtingloosheid die een oorlog kenmerkt wanneer je er middenin zit.

Niets doen is geen optie

Rode draad, zegt conservator Karlien Metz (38) die bezig is de laatste tekstbordjes op te hangen, is net als voorheen de ontwikkeling van het verzet in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat gebeurt aan de hand van persoonlijke verhalen – zoiets werkt beter dan een uitputtend overzicht. ‘We willen vooral ook laten zien hoe ingewikkeld de keuze voor het verzet vaak was.’