Waarom de Denen van links tot rechts genoeg hebben van hun getto’s

Bij het woord getto denk je niet meteen aan Mjølnerparken in ­Kopenhagen. Er zijn heel wat mooiere wijken in de Deense hoofdstad, maar zelfs in de stromende regen ziet Mjølnerparken er beter uit dan hele lappen Rotterdam-Zuid, Nederlands grootste probleemwijk. Somberbruine, maar nette jaren-tachtig-appartementen, parkje, fietspaden, betonnen basketbalveld, kinderopvang, metro.

Getto’s in een verzorgingsstaat

Toch is Mjølnerparken het symbool van wat officieel de ‘strategie tegen parallelle samenlevingen’ heet, maar wat Denen ‘het gettoplan’ noemen. Vaak met enige gêne – want ja, beladen begrip. Toch doen ze het. ­Europa 2018. Een van de meest verzorgde verzorgingsstaten ter wereld. Getto’s.

Dat veel Denen zonder gêne van ‘getto’s’ spreken, is veelzeggend. Ze zijn de politieke correctheid voorbij. Hun geduld is op. Dat is op 1 januari 2018 zeker niet van de ene dag op de andere gebeurd, maar die dag was wel een waterscheiding. Premier Lars Løkke Rasmussen – leider van een rechts minderheidskabinet dat in het Folketing (het parlement) gedoogsteun heeft van de heel rechtse Deense Volkspartij (DF) – hield een nieuwjaarstoespraak die klonk als de klokken van het stadhuis op het Radhuspladsen. Een snoeihard verhaal over wat hij beeldend noemde ‘de scheuren in de kaart van Denemarken’.

Rasmussen had wijken als Mjølnerparken op het oog. Wijken waarmee ogenschijnlijk niet zoveel aan de hand is, maar die, als je beter kijkt, een ander universum zijn. Loop je er vanuit de binnenstad naartoe, door het schitterende Frederiksberg, dan verlaat je langzaam maar zeker het ­Denemarken van het knusse hygge-gevoel met zijn kaarsjes, haardvuur en kunstig ­gebreide warme sokken, en beland je in een wereld waar het hygge ver te zoeken is.

Kopenhagen, en toch ook weer niet

Het is de wereld van schimmige hang-Bulgaren bij station Nørrebro, bedelaars en gesluierde vrouwen. Opeens geen charmante designboetiekjes, hipsterfietswinkels en biologische koffiezaakjes meer, maar goedkope juweliers, sjofele groentezaken, winkels in bedekkende vrouwenkleding (‘Hijab Hus’) en eindeloos veel kebabzaken.

Kopenhagen, en toch ook weer niet. Want ook achter de gevel is het hier vaak geen Denemarken meer, zei Rasmussen in zijn toespraak. Niet werk is er de norm, maar een uitkering. Jongeren moeten trouwen met iemand van wie ze niet houden. Deense waarden worden onderdrukt. Vrouwen zijn minder belangrijk. Bewoners ­maken geen gebruik van de kansen die ­Denemarken ze biedt. ‘Mensen staan buiten de gemeenschap.’

Getto’s kortom. In Denemarken.