Hij bemiddelde al eens toen de Europese Unie met Turkije de vluchtelingendeal sloot. Nu staat premier Mark Rutte opnieuw klaar, dit keer om ‘bruggen te slaan’ in de Europese Unie, zo bleek na de ministerraad.
Rutte reageerde op vragen over de oplaaiende immigratiecrisis in de Europese Unie. Italië weigerde een migratieboot toestemming om aan te meren en in Duitsland ligt de regering overhoop over het thema. Beide kwesties kunnen volgens Rutte politieke druk zetten op de Europese Raad van Regeringsleiders 28 juni, zei hij na afloop van de ministerraad.
Of het zover komt, moet blijken, want de Duitse regering verkeert in crisis over het immigratiebeleid. De Duitse minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer (CSU) wil grenscontroles herinvoeren en immigranten daar tegenhouden. Merkel (CDU) wil dat niet. Maandag moet blijken of Merkel en Seehofer elkaar alsnog naderen.
Rutte wilde niet zeggen welke kant hij kiest, omdat hij dit een interne Duitse aangelegenheid vindt. De premier zei wel ‘zeer gemotiveerd te zijn om met de Duitsers en de Fransen te proberen Europa te verenigen op het vinden van antwoorden op het vraagstuk migratie.’
Rutte is bereid om zijn agenda schoon te vegen
Mocht migratie het belangrijkste thema van de Europese top worden dan is Rutte bereid ‘mijn agenda de komende twee weken schoon te vegen om er alles aan te doen met mijn collega’s om te kijken of het toch lukt tot een gezamenlijke oplossing te komen.’
Optimistisch dat de regeringsleiders er eind juni uit komen is hij niet, omdat de landen van de Europese Unie de afgelopen maanden in Brussel het verre van eens konden worden over het asielbeleid.
‘Op dit moment liggen we nog ver uit elkaar. Misschien helpt de politieke kwestie die zich in Duitsland aftekent, om juist wel te bezien om eind juni tot gezamenlijke conclusies te komen. Ik wil met de Duitsers en de Fransen kijken of het lukt Noord en Zuid en Oost en West in Europa bij elkaar te brengen.’
Geen Nederlands plan
Rutte gaat niet met een eigen plan naar Brussel. Doelend op de weigering van landen om migranten toe te laten, zei Rutte: ‘Er zijn zorgen in het oosten van Europa bij het opvangen van asielzoekers omdat men niet weet om hoeveel asielzoekers het gaat. Onderdeel van een migratiepakket moet zijn een goede beheersing van de buitengrenzen van Europa en afspraken over de opvang van asielzoekers die wel aanspraak kunnen maken op asiel.’
Hij wil dat de asieldruk afneemt op landen als Nederland, Zweden en Duitsland ‘en ook in andere landen van Europa.’
Begrip voor Italië, maar het land kan meer doen
Rutte toonde begrip voor de Italiaanse regering die vindt dat andere landen Italië in de steek laten. Maar hij kapittelde het land ook. Rutte: ‘Het is terecht dat de Europese Commissie erop wijst dat Italië nog heel veel zelf kan doen. Uitbreiden van de detentiecapaciteit, meer doen aan terugkeer van asielzoekers die geen asielstatus krijgen en verhoging van het aantal vrijwillige terugkeerders in samenwerking met de internationale organisaties die daarover gaan.’
Rutte is er voorstander van Europese deals met andere landen zoals in 2015 gebeurde met Turkije dat daarop migranten niet meer massaal door liet lopen naar de Europese Unie.
‘Denkbaar is dat we dergelijke afspraken, zie ook het regeerakkoord, ook met andere landen kunnen maken. Dat kost ook geld, maar het opvangen van asielzoekers hier kost ook heel veel geld.’
Dit scenario valt volgens Rutte ook goed bij de Franse regering, had hij gemerkt tijdens het bezoek dat president Emmanuel Macron bracht aan het Torentje dit voorjaar. Hij hoopt dat ‘de Duitse regering de tijd neemt tot de Europese Raad.’ Met andere woorden: dat het kabinet-Merkel voor die tijd niet valt.