In de Amsterdamse wijk Bos en Lommer zouden waarnemers kiezers instrueren op welke partij ze moeten stemmen, en in sommige gevallen zelfs het stemhokje mee ingaan. De gemeente spreekt het tegen. En in Rotterdam zijn twee mensen gearresteerd in verband met misleiding en beïnvloeding van de verkiezingen.
Cabaretier Johan Goossens, die tijdens de gemeenteraadsverkiezingen zelf als waarnemer in het stembureau werkt, maakte op Twitter melding van de waarnemer die het stemhokje zou in ingegaan. De gemeente ontkent dat er sprake is van misstanden.
Ik voorspel een grote overwinning voor Denk in mijn wijk Bos en Lommer in Amsterdam. In het stemlokaal geven ze namelijk persoonlijk stemadvies in het Turks en gaan zelfs met je mee het hokje in… Ik zei er wat van maar niemand greep in. Bizar. #GR18
— Johan Goossens (@goossensjohan) March 21, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Gemeente: niets aan de hand
Volgens Goossens zijn er waarnemers die kiezers daar in het Turks ‘uitleggen’ wat ze moeten doen. Goossens zou er zelf iets van hebben gezegd, maar collega-waarnemers grepen niet in.
En even om feit en fictie te scheiden: wat ik zag was een waarnemer aan een echtpaar aanwijzen waarop ze konden stemmen op een poster aan de muur, en daarna met ze het stemhokje ingaan. Ik was de enige die er iets van zei, de collega waarnemers zeiden niets..
— Johan Goossens (@goossensjohan) March 21, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De Gemeente Amsterdam laat via Twitter weten dat het om een misverstand gaat. De voorzitter van het stembureau zou juist hebben ingegrepen omdat een echtpaar probeerde samen het stemhokje in te gaan. Daarna zou hij het stel in het Nederlands hebben verteld hoe de stemprocedure in zijn werk gaat.
We hebben het uitgezocht. Een echtpaar ging samen het stemhokje in. De voorzitter greep in en is naar het stemhokje gegaan om aan te geven dat dit niet mag. Daarna heeft hij hen m.b.v. de kandidatenlijsten in het Nederlands uitgelegd hoe de stemprocedure werkt. Groet, ^MB
— Gemeente Amsterdam (@AmsterdamNL) March 21, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Wanneer kan worden aangetoond dat de praktijk niet in lijn is met de Kieswet, is een mogelijk gevolg dat de uitslag van het stembureau ongeldig wordt verklaard.
Na de gemeenteraadsverkiezingen in 2006 liet de Amsterdamse gemeenteraad bijvoorbeeld een onderzoek uitvoeren door de Ombudsman naar de uitvoering van de stemprocedure in stadsdeel Bos en Lommer. De Ombudsman concludeerde destijds dat de verkiezingen daar niet goed waren verlopen, omdat kiezers die geen goed Nederlands spraken, werden ‘geholpen’ bij het uitbrengen van hun stem. Dat is in strijd met de Kieswet.
Ook probeerde in hetzelfde stadsdeel een man in een niqaab met de stempas van zijn vrouw te stemmen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2014. Hij werd tijdig ontmaskerd.
‘Ronselstemmen’ in Nieuw-West tijdens Tweede Kamerverkiezingen
De situatie doet denken aan vorig jaar maart, toen DENK een overweldigende overwinning boekte in het Amsterdamse stadsdeel Nieuw-West. DENK werd daar met bijna 20 procent van de stemmen verreweg de grootste partij. Een waarnemer kwam met een verklaring voor het grote aantal stemmen: hij sprak van ‘ronselstemmen’, gezien het grote aantal allochtonen dat met een ‘hele rits volmachten van familie’ bij het stembureau aankwam. Ook zouden niet-Nederlandssprekende allochtonen door hun kroost zijn geïnstrueerd over hoe en wat te stemmen.
Tegenover Elsevier Weekblad noemde hij een voorbeeld: ‘Een jongen (twintiger) kwam met zijn moeder binnenlopen. Hij wilde voor zijn moeder stemmen, maar zij had hem niet gemachtigd. Mijn observatie was dat deze vrouw werkelijk geen idee had waar dit hele stemmen over ging. De jongen heeft haar op een voorbeeldformulier moeten uitleggen welk rondje ze moest inkleuren.’ Daarnaast was het volgens het stembureaulid zo dat er ‘grotendeels allochtone mensen samen probeerden te stemmen’, iets wat niet is toegestaan.
Het stembureau in kwestie zou destijds de Kieswet wel geheel hebben nageleefd, onder meer doordat het niet werd toegestaan dat meerdere mensen zich tegelijkertijd in het stemhokje bevonden.
Vrouw en student gearresteerd in Rotterdam
In Rotterdam is woensdagavond een ‘onbekende vrouw’ aangehouden die met name Turkse vrouwen stemadvies zou hebben gegeven, meldt de NOS. De gemeente Rotterdam bevestigt het bericht. Een lokale politicus maakte met zijn telefoon opnames van de beïnvloeding. Daarop is te horen dat de vrouw in het Turks een andere vrouw adviseert tegen de Sleepwet te stemmen. Ook wijst zij op een kieslijst voor de raadsverkiezingen, waardoor het erop lijkt dat ze een stemadvies geeft.
Een ander persoon – een 24-jarige hbo-student – is tevens in Rotterdam opgepakt omdat hij een misleidende brief met het logo van de gemeente zou hebben verspreid. In de brief wordt Rotterdammers gevraagd een test af te leggen om te kijken of ze genoeg weten van het Nederlandse democratische stelsel. De brief zou het gevolg zijn van een uit de hand gelopen schoolopdracht.
De gemeente Rotterdam waarschuwde dinsdag, de dag voor de gemeenteraadsverkiezingen, voor de misleidende brief die in omloop was. De gemeente deed ook aangifte. Burgemeester Ahmed Aboutaleb zei woensdag weten dat hij een hartig woordje met ‘de nepperd’ gaat spreken. Aboutaleb kreeg de nacht naar woensdag een mailtje waarin de student opbiechtte dat hij de ophef had veroorzaakt. Het zou gaan om een onderzoeksproject van studenten.