Reageren op de boze buitenwereld, moest premier Mark Rutte (VVD) op zijn wekelijkse persconferentie na de ministerraad.
De salarisstijging van ING-topman Ralph Hamers, de importheffingen die de Amerikaanse president Donald Trump afkondigde en de uitspraak van Schipholbaas Jos Nijhuis dat zijn opvolger geen vrouw wordt. Kwesties die in de ministerraad ook waren gepasseerd.
Het grootste nieuws was de uitspraak van Rutte waarmee hij zijn eigen toekomst beperkte, namelijk dat hij nooit commissaris zal worden bij een bedrijf.
‘Ik geef u een garantie u zult me nooit aantreffen in een raad van commissarissen van enige onderneming,’ bezwoer hij.
‘Toedeledokie’
Het was Ruttes antwoord op een vraag over zijn voorgangers Wim Kok (PvdA) en Jan Peter Balkenende (CDA) die beiden als ING-commissaris hun goedkeuring gaven aan forse salarisstijgingen. Waarom hij geen commissaris wilde worden, wilde de pers weten. Rutte: ‘Omdat het me verschrikkelijk lijkt.’
Lees: ophef in de Tweede Kamer over salaris Ralph Hamers
De premier zei al eens eerder, sprekend over managers die vinden dat de verdiensten in Nederland te gering zijn, dat ze dan maar naar elders moesten vertrekken: toedelodokie. Achter die formulering staat hij nog steeds.
Buitensporig
Het salaris van bankbaas Hamers stijgt van twee naar drie miljoen euro. ‘Buitensporig,’ vond Rutte. Hij vindt een bank niet te vergelijken met een gewoon bedrijf. Een onderneming kan failliet gaan, maar voor banken geldt een andere situatie.
‘We weten al langer en sinds 2008 hebben we dat ook ervaren dat als systeembanken in de problemen komen er een vangnet nodig is van ons allemaal. Dus ik vind echt dat banken een andere positie hebben dan Heineken of andere bedrijven,’ zei Rutte.
Hij voegde eraan toe dat de bankenwereld hem vaak vraagt mee te helpen aan een beter aanzien van de bankensector in Nederland. ‘En dat vind ik ook belangrijk, banken spelen een grote maatschappelijke rol. Maar dit helpt niet.’
Ophef niet zomaar voorbij
Het kabinet heeft afgesproken dat minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) met de banken gaat praten. Rutte verwacht niet dat de ophef over het salaris van Hamers binnen een dag is verdwenen, mocht de Raad van Commissarissen dat al hopen. ‘Mijn vermoeden is dat dit niet zo is.’
De reputatie van banken is volgens Rutte afhankelijk van de omgang met de eigen salariëring, maar ook met de rente die banken het midden- en kleinbedrijf in rekening brengen. Rutte ziet geen noodzaak om de buffers die banken moeten aanhouden te verhogen. Die zijn in Nederland op het in de Europese Unie afgesproken minimumniveau.
Vrouw in bestuur Schiphol
Rutte kritiseerde ook de uitspraak van Schipholbaas Nijhuis dat zijn opvolger een man wordt omdat er anders meer vrouwen dan mannen in de Raad van Bestuur van de luchthaven zitten.
Rutte: ‘Ik vind het een onverstandige uitspraak. Het maakt me ook helemaal niet uit of een directie helemaal uit vrouwen bestaat. Of soms noodgedwongen helemaal uit mannen. Het is goed dat er een mix is, heb ik zelf ervaren in het bedrijfsleven, maar ook in mijn huidige baan. Teams die bestaan uit mannen en vrouwen, jong en oud, verschillende culturen, komen tot betere besluiten dan eenzijdig samengestelde teams.’
Importheffingen aantasting vrijhandel
Het kabinet is teleurgesteld in de door Donald Trump aangekondigde importheffingen. ‘Vooral omdat het een aantasting is van het wereldwijde vrijhandelssysteem,’ zei Rutte.
Nederland heeft met een export van ruim een half miljard een groot belang in deze sector en sluit ‘tegenmaatregelen’ niet uit. Rutte toonde zich tegelijkertijd verheugd over de ruimte die er nog is voor dialoog met Amerika.
NAVO-afspraak
De klacht van Trump dat ‘Europa hem unfair heeft behandeld’ kon Rutte niet plaatsen. Hij waakte ervoor al te grote ‘bijvoeglijke naamwoorden’ te gebruiken in zijn reactie.
Over Trumps verwijzing naar het jarenlange verzuim van de Europese NAVO-lidstaten om te voldoen aan de afspraak om twee procent van het nationaal inkomen bij te dragen aan de NAVO, zei Rutte dat hij het knap vond om de ‘twee dossiers zo aan elkaar te knopen’. Overigens had Trump op het punt van die NAVO-bijdrage volgens Rutte ‘een absoluut punt.’