Het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag doet woensdag, onder grote belangstelling van media en nabestaanden, uitspraak in de zaak tegen de Bosnisch-Servische commandant Ratko Mladic. De ‘Slager van Srebrenica’ hoorde na het lezen van het vonnis – zo’n twee uur lang – dat hij een levenslange gevangenisstraf krijgt.
Het tribunaal in Den Haag acht hem schuldig aan onder meer genocide in Srebrenica, misdaden tegen de menselijkheid (deportatie, moord en terreur) en schending van het oorlogsrecht. Mladic leverde ‘een significante bijdrage’ aan de misdaden, aldus de Nederlandse rechter Fons Orie.
Kort na de uitspraak, kondigde zijn advocaat en zijn zoon Darko aan in hoger beroep te gaan. Volgens zoon Darko hebben de rechters van het tribunaal niet eerlijk naar de feiten gekeken en hadden ze geen oog voor de Servische slachtoffers. ‘Gerechtigheid is vervangen door propaganda’, zei Mladic’ zoon. Mladic’ advocaat spreekt van het ‘totale falen’ van het tribunaal. Bovendien hekelde hij het feit dat de rechters niet echt werk hebben gemaakt van de hoge bloeddruk van Mladic. Ruim een half uur na aanvang van de zitting vroeg de verdediging om een schorsing en daarin is drie keer de bloeddruk gemeten.
Die was volgens de advocaat levensgevaarlijk hoog en die vroeg daarop om schorsing of juist versneld voorlezen van het vonnis. De rechter ging daar niet op in. ‘Wat je ook mag vinden van Ratko Mladic, hij is een mens en heeft recht op een goede medische behandeling’, stelde de advocaat na afloop.
Mladic was zelf aanwezig bij de uitspraak in het proces, dat al ruim vijf jaar duurt. Volgens een Servische staatskrant zou Mladic zijn familie vandaag hebben gezegd te geloven in zijn onschuld. Zijn zoon en vrouw kregen te horen: ‘Ze kunnen doen met mij wat ze willen, maar mijn ziel nemen zij me niet af,’ aldus de krant Vecernje Novosti.
Net voor het uitspreken van het ‘schuldig of onschuldig’ vroeg Mladic een schorsing aan, volgens zijn advocaat vanwege problemen met zijn bloeddruk. Na een lange pauze werd het voorlezen van het vonnis hervat. Zonder Mladic: hij werd verwijderd uit de zaal toen hij begon te schreeuwen tegen Orie.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Genocide in Srebrenica geldt als Mladic’ ernstigste misdaad
Mladic (75) was tussen 1992 en 1995 opperbevelhebber van de Bosnisch-Servische troepen. Op dat moment woedde er oorlog op de Balkan, na het uiteenvallen van het toenmalige Joegoslavië. De Serviërs die in Bosnië woonden, wilden dat Bosnië tot het toenmalige Joegoslavië bleef behoren. Mladic, door zijn fervente aanhangers ook wel de ‘Servische Napoleon’ genoemd, trok ten strijde tegen vooral de Bosnische moslims.
Mladic werd onder meer aangeklaagd voor misdaden rond het beleg van Sarajevo, maar de genocide in het Oost-Bosnische Srebrenica (in 1995) geldt als zijn ernstigste misdaad. Meer dan zevenduizend islamitische mannen en jongens werden afgevoerd en om het leven gebracht door milities van de Bosnische Serviërs onder leiding van Mladic.
Het beeld dat Dutchbatters toekeken hoe achtduizend moslim-mannen werden vermoord, klopt niet. Toch is een rechtszaak aanspannen tegen de staat niet het beste wat Dutchbatters kunnen doen om hun gelijk te krijgen, schreef René van Rijckevorsel vorig jaar >
Hij trok de moslimenclave, die destijds onder bescherming stond van Nederlandse VN-Dutchbat-soldaten, met zijn tanks en militieleden binnen en trok zich niets aan van de Nederlandse militairen. Mladic scheidde de mannen en jongens van de meisjes en vrouwen en deporteerde hen. De mannen werden vermoord.
Grootste schurk uit de strijd
De commandant was er zelf maar wat trots op dat hij Srebrenica op de ‘Turken’ had veroverd. Een verovering die volgens hem onvermijdelijk was, omdat hij zich als bevelhebber moest beschermen tegen de vijand. Die viel Servische dorpen aan vanuit de moslimenclave, beweert Mladic. ‘De beul van de Balkan’ wordt, onder meer vanwege de meedogenloze militaire actie in Srebrenica, door een aanzienlijk aantal Serviërs nog altijd als oorlogsheld gezien.
Hij zou door de westerse mogendheden, waarop het tribunaal drijft, ten onrechte als de grootste schurk zijn opgevoerd. Als zondebok dus. Het tribunaal noemde de slachting eerder onomwonden volkerenmoord. In 2011 werd Mladic gearresteerd. Jaren wist hij, mede door zijn Servische connecties, uit handen te blijven van de aanklagers.
Radovan Karadzic kreeg veertig jaar cel
Vorig jaar maart veroordeelde het Joegoslavië-tribunaal Radovan Karadzic tot veertig jaar cel. Karadzic, die aan het hoofd stond van de zelfverklaarde Bosnisch-Servische Republiek (Republika Sprska), had de politieke leiding over Mladic en zijn milities. Karadzic werd er al tijdens het geweld van beschuldigd het bevel te hebben gegeven tot de etnische zuiveringen van Kroaten en Bosnische moslims.
In 1995 werd hij door het Joegoslavië-tribunaal aangeklaagd wegens oorlogsmisdaden en genocide. Maar een gang naar de rechter wist hij te ontlopen, door zich te verstoppen en vermomd als ‘alternatieve geneesheer’ door het leven te gaan. Tijdens zijn proces in Den Haag deed Karadzic er alles aan om de rechtsgang te verstoren. Hij is altijd blijven volhouden dat hij ‘niets verkeerd heeft gedaan’. Hoewel Karadzic anders dan Mladic geen levenslang kreeg, komt hij gezien zijn leeftijd (72) nooit meer op vrije voeten.