Van Ooijen zadelt consument op met gebrekkige Nutri-Score

Na veel gesteggel is de Nutri-Score ingev0erd, een logo dat consumenten moet stimuleren om gezondere voeding te kiezen. Maar het is de vraag of de zoveelste aanduiding op voedsel het beoogde effect heeft, schrijft Bram Hahn.

Herinnert u zich de vinkjes nog? Er was een blauw en een groen vinkje. Ze werden in 2006 ingevoerd om consumenten te attenderen op gezonde voeding. Een groen vinkje voor gezond eten uit de Schijf van Vijf, en een blauw vinkje voor de minst slechte variant van een ongezond product – bijvoorbeeld mayonaise met wat minder vet. Het was verwarrend en inconsequent, dus terecht werd in 2016 besloten om ze af te schaffen.

Maar er moest en zou een aanduiding op verpakte etenswaren komen om consumenten wegwijs te maken in het woud van gezonde en ongezonde keuzes. De voorkeur lag al jaren bij de zogeheten Nutri-Score, een afbeelding met cijfers van A tot en met E, met kleuren van groen tot en met rood. Een groene A is goed, een rode E is slecht.

Nutri-Score is al in paar landen ingevoerd

Het voedselstoplicht werd ontwikkeld door wetenschapper Serge Hercberg van het Franse onderzoeksinstituut voor de gezondheid. Het werkt met een algoritme dat voedingsmiddelen een score toekent op basis van plus- en minpunten rond vet, zout, koolhydraten, suiker, eiwitten en vezels. Het algoritme is openbaar en je kunt zelf de Nutri-Score van een product opzoeken via deze website. De Nutri-Score is al ingevoerd in onder meer Frankrijk, België en Spanje.

De vorige staatssecretaris van Volksgezondheid, Paul Blokhuis (ChristenUnie), wilde de Nutri-Score al invoeren als onderdeel van het Preventieakkoord, dat onder meer obesitas moet aanpakken. Maar er was zo veel protest, dat het er niet van kwam. Toch is het logo al jaren te zien. Hak, producent van groenten in pot en blik, nam zelf het initiatief om het logo te voeren, net als andere producenten.

Nutri-Score wordt het officiële logo, maar niet verplicht

In de tussentijd is er aan het algoritme gesleuteld en vindt de huidige staatssecretaris Maarten van Ooijen (ook ChristenUnie) het tijd om het logo een wettelijke status te geven. Volgend jaar wordt de Nutri-Score het officiële voedselkeuzelogo van de overheid. Dat wil niet zeggen dat het verplicht wordt, maar dat het officieel is goedgekeurd.

Organisaties als de Consumentenbond en Foodwatch zijn blij met het besluit. En uit onderzoeken naar de effecten van Nutri-Score in onder meer het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk blijkt dat een deel van de consumenten inderdaad andere keuzes maakt. Maar er zijn nog steeds serieuze bezwaren tegen het logo.

Voedingscentrum houdt vast aan Schijf van Vijf

Het Voedingscentrum, nota bene een volledig door de overheid gefinancierd informatiecentrum, is niet blij met de Nutri-Score omdat deze nog altijd niet in lijn is met de Schijf van Vijf. Een paar voorbeelden: gezouten noten kunnen een A-score krijgen, maar staan niet in de Schijf van Vijf omdat ze te veel zout bevatten. Witte én volkoren rijst-, pasta- en broodsoorten kunnen een A- en B-score krijgen, terwijl witte soorten niet in de Schijf van Vijf staan. En kant-en-klaarmaaltijden en pizza’s hebben soms een score A of B, maar staan niet in de Schijf van Vijf vanwege bijvoorbeeld te veel zout of verzadigd vet.