Vladimir Poetin koestert een grote bewondering voor Ivan Iljin. De in ballingschap gestorven Russische intellectueel was een overtuigd christen, maar moedigde imperialisme aan en dweepte met de nazi’s.
Het was een sterk christelijke boodschap die Ivan Iljin (1883-1954) uitdroeg. In een essay uit 1937 dat in het Engels de titel Foundations of Christian Culture heeft, betoogde de Russische filosoof dat de meeste ellende in Europa viel terug te voeren op een ernstige crisis van de godsdienst die ten grondslag had gelegen aan de beschaving. Materialisme en atheïsme hadden de plaats ingenomen van het christelijke geloof, met een reeks gruwelijke gevolgen voor mens en maatschappij.
De samenleving stevende op de ondergang af, waarschuwde Iljin. Maar er was een mogelijke redding. De mens moest terug naar de geest van deugdzaamheid en liefde die de kern vormt van een christelijke cultuur. Het evangelie leert dat christenen de brute wereld niet moeten ontvluchten, maar dat zij het licht van Christus overal dienen te verspreiden. In de kunst, in de wetenschap, in de politiek, in de economie, in landen waar de bevolking nog geen kennis heeft genomen van de wijsheid van Jezus Christus. Dit is de duidelijke opdracht van het evangelie.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Poetin zorgde voor een plechtige herbegrafenis van Iljin
Dergelijke stichtelijke woorden hadden makkelijk kunnen staan in een encycliek van een bezorgde paus. Of in een doorwrochte beschouwing van een protestantse theoloog die in de jaren dertig de opmars van de goddeloze nazi’s hoopte te stoppen met een oproep terug te keren naar het geloof. Maar Iljin behoorde tot een geheel andere categorie. De Rus bewonderde de nationaal-socialisten zelfs. Hij was een christelijke fascist.
Het was dan ook een gunstige ontwikkeling dat Iljin na zijn dood in Zwitserse ballingschap in vergetelheid leek te raken. Maar hij had een fanatieke pleitbezorger in een wiskundige. Yuri Lisitsa beschouwde het min of meer als zijn levenstaak zijn intellectuele held onder de aandacht te brengen. Hij stak in de jaren negentig veel tijd in de uitgave van het verzameld werk van Iljin en ging met een boekje over hem de straat op. Het zendingswerk wierp vruchten af, met als belangrijkste succes dat een machtig man ervan onder de indruk raakte. Iljin werd een favoriete filosoof van Vladimir Poetin.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?