Vaccinatiedwang neemt toe in Verenigde Staten en Frankrijk, kan Nederland volgen?

29 juli 2021Leestijd: 3 minuten
GGD'en stempelen coronaprikken in gele boekjes. Foto: ANP

Verscheidene landen grijpen naar dwingende vaccinatiedrang om hun bevolking te overtuigen voor een coronavaccinatie te kiezen. De Verenigde Staten gaan zich daar vandaag bijvoegen. Frankrijk koos daar eerder voor. Kan Nederland volgen?

Donderdag 29 juli zal de Amerikaanse president Joe Biden aankondigen dat de Amerikaanse federale overheid haar medewerkers verzoekt zich te laten vaccineren. Wie dat niet doet, zal zich met regelmaat moeten laten testen, afstand houden en mondmaskers dragen. Biden volgt het voorbeeld van de stad New York en de staat Californië. Ook grote Amerikaanse techbedrijven zoals Facebook en Google gaan overstag: wie op kantoor wil werken, moet zijn gevaccineerd. Dagblad The Washington Post stelt het zelfs als voorwaarde om in dienst te blijven bij de krant.

Vaccinatiegraad niet overal even hoog in Verenigde Staten

De vaccinatiecampagne van Biden gaat niet helemaal volgens plan. Biden wilde dat op 4 juli, Onafhankelijkheidsdag, 70 procent van de volwassen Amerikanen ten minste één prik had gehad. Momenteel ligt dat enkele tienden van een procent onder dat doel. Zestig procent van de volwassen Amerikanen is volledig gevaccineerd.

In de hoop om de vaccinatiegraad op te krikken, werden al onorthodoxe middelen ingezet. Diverse lokale overheden kozen er onder meer voor gratis metrokaartjes, drank, loterijen of zelfs geld in te zetten om mensen te overtuigen het vaccin te halen. In de Verenigde Staten zijn grote onderlinge verschillen in de vaccinatiegraad. In het noordoostelijk gelegen Vermont is 67 procent van de volwassenen volledig gevaccineerd, maar in het zuidelijke Mississippi is dat slechts 34 procent.

Deltavariant dwingt tot maatregelen om vaccinatie af te dwingen

In specifieke regio’s met vaak een lage vaccinatiegraad richt de Deltavariant een ravage aan: het aantal besmettingen loopt op en intensive-care-afdelingen van ziekenhuizen liggen opnieuw vol. Daarom grijpt Biden nu in.

Deze week nam het ministerie van Veteranen Zaken al een eerste stap. Al het medisch personeel van het ministerie, dat betrokken is bij de zorg voor veteranen, moet verplicht zijn gevaccineerd. Het gaat om ruim 100.000 personen. Volgens Amerikaanse media gaat Biden donderdag 29 juli aankondigen dat medewerkers van de federale overheid met regelmaat zich moeten laten testen als zij zich niet willen laten vaccineren. Woensdag namen de staten New York en Californië een soortgelijk besluit.

Verplicht vaccineren in Europa

Europese landen gaan anders om met vaccinatiedwang. Het bekendste voorbeeld is Frankrijk. Daar kondigde president Emmanuel Macron deze maand een vaccinatieplicht af voor medewerkers in de zorg. Zorgpersoneel dat zich niet laat vaccineren, loopt de kans te worden ontslagen na twee maanden. Het Franse parlement zwakte het vaccinatievoorstel van Macron af. Nu geldt dat ongevaccineerde medewerkers eerst met betaald verlof gaan en later met onbetaald verlof. Franse zorgmedewerkers hebben tot 15 september de kans om zich te laten vaccineren.

Ook in een aantal andere Europese landen staat verplichte vaccinatie voor zorgpersoneel ter discussie, maar is nog nergens ingevoerd. Duitsland gaf aan het voorbeeld van Frankrijk niet te zullen volgen en voert geen vaccinatieplicht in. In tegenstelling tot de Verenigde Staten zijn er in Europa geen voorbeelden van grote bedrijven die eisen dat medewerkers zijn gevaccineerd.

Demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) zei eerder dat een vaccinatieplicht in Nederland niet aan de orde is. Juridisch gezien is het ook niet mogelijk, daarvoor moet eerst de wet worden aangepast. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde eerder dat verplicht vaccineren aan landen zelf is.