Milieusubsidies maken rijken rijker en armen armer

16 april 2017Leestijd: 3 minuten
Windmolens langs de A15 Foto: ANP

Het is alweer een jaar of wat geleden dat Nederlandse banken goed verdienende klanten in loondienst uitnodigden voor een informatie-avond. Het advies van de banken: investeer in windmolens en u drukt uw belasting op inkomen. Aldus geschiedde massaal.

Dat goed verdienende werknemers dit deden is begrijpelijk. Zij betalen zich blauw. Maar nogal curieus is dat deze omslachtige belastingverlaging mede werd betaald door verhoogde belastingen op gas- en energielevering. Zo betaalden de gas- en stroomgebruikers met een lager of middeninkomen voor burgers met hogere inkomens.

Wie profiteert?

Het is slechts een van de vele voorbeelden waarbij Haagse en Brusselse milieusubsidies een geldstroom betekenen van minder welvarenden naar meer welvarenden.

Zelfstandigen en ook ondernemers met personeel profiteerden massaal van subsidies op hybride auto’s zoals de Mitsubishi Outlander. Ditmaal waren het slimme boekhouders die hun klanten erop wezen dat ze dit soort auto’s nagenoeg gratis konden rijden. Deze regeling is beëindigd en kostte 6 miljard euro. De C02-uitstoot nam er geen grammetje door af.

De absolute grootverdieners zijn slimme boeren. Zij konden én zwaar gesubsidieerd windmolens bouwen, zonnepanelen aanschaffen, en zo’n hybride auto rijden en als kers op de taart krijgen ze ook nog Brusselse subsidie per hectare land om zich aan milieunormen te houden. (bijna een miljard euro subsidie in Nederland) Een boer rekende ooit voor dat zijn ene windmolen netto 30.000 euro opleverde. Met wat grondsubsidie leverde dat al gauw een heel behoorlijk inkomen op zonder al te veel inspanningen en dat nog afgezien van inkomsten uit landbouwactiviteiten. Daar komen nog incidentele subsidies bij.

Rol van lobby-organisaties

Eens had het energiebeleid twee doelen: energie moest goedkoop zijn en altijd beschikbaar. Als energiebedrijven winst maakten, werd dat als dividend uitbetaald aan de aandeelhouders, meestal gemeenten en provincies. Zo hadden álle burgers – met welke financiële positie ook – dezelfde lasten en kwamen de lusten in de publieke kas.

Inmiddels zijn de meeste energiebedrijven privaat. Zij behartigen de belangen van hun aandeelhouders. Tegelijkertijd is het overheidsbeleid gekanteld van goedkoop en zeker, naar groen en eventueel wat minder zeker. En dat mag wat kosten. Het Energieakkoord van Rutte II loopt op tot maximaal 62 miljard euro en daar moet van lobbyist Ed Nijpels (VVD) nog eens 50 miljard euro bij. Werkgeversclub VNO-NCW wil het nog bonter maken en probeert daarom GroenLinks in de regering te manoeuvreren.

De raden van bestuur die de VNO-NCW-lobby betalen, zien maar al te graag dat de regering haar belastingmonopolie gebruikt om álle burgers geld af te nemen om dat daarna als groene subsidie te kunnen incasseren. Een betere geldstroom kun je je als bedrijf en particulier niet wensen. De winnaars zijn de aandeelhouders van deze bedrijven en anderen die de groene subsidies in hun richting weten af te buigen. Dit zijn bijna altijd mensen die het bovengemiddeld goed hebben. Zij hebben de aandelen in energiebedrijven, de adviseurs, het geld, de grond en andere instrumenten om te incasseren.

Armen betalen voor redden van de wereld

Je zou verwachten dat linkse partijen in de Tweede Kamer deze subsidiestromen van grof gezegd arm naar rijk afwijzen. Maar zij zijn vreemd genoeg de grote aanjagers hiervan. Als de wereld gered moet worden mag dat kennelijk best worden betaald door de minder verdienenden. De VVD en het CDA vinden het ook prachtig. Zij zijn nogal klef met VNO-NCW, de boerenlobby en andere belangenclubs die er aan verdienen.

Het wordt nog eigenaardiger als je bedenkt dat de CO2-uitstoot in Nederland stijgt. De laatste tien jaar ging bijvoorbeeld de industriële uitstoot met 2 procent omhoog terwijl het in de rest van Europa daalde met 25 procent. Het komt er dus op neer dat de regering bij private bedrijven een bestelling plaats voor stroom met lagere CO2-uitstoot. Dat die bedrijven wel incasseren maar niet leveren en als beloning nog meer subsidie dreigen te krijgen. En de rekening wordt doorgeschoven naar de lagere en middenklasse. Hallucinant.