Corona en de energiecrisis trekken een zware wissel op economieën wereldwijd. Tegelijk vallen er in 2023 lichtpuntjes te zien.
Noordwest-Europa
Geen regio heeft zulke slechte groeivooruitzichten voor 2023 als Noordwest-Europa. Het Verenigd Koninkrijk zal nog een tijd nodig hebben om het vertrouwen terug te winnen dat in 2022 verloren ging met het exorbitante ‘mini-budget’-plan. Consumenten zitten er vast tussen een lage pond (dus dure import), snel gestegen hypotheekrente en een overheid die de broekriem moet aanhalen.
De grootste pijn zit bij industriële krachtpatser Duitsland, dat plots (vrijwel) zonder Russisch gas zit. Voor geen enkele grote economie zijn de vooruitzichten zo verslechterd als die van Duitsland. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) verwacht een krimp van 0,3 procent in 2023.
In rap tempo zal Duitsland harde keuzes moeten maken over zijn economische toekomst: welke industrieën wel en niet behouden nu het gas duur en beperkt is? Want het IMF waarschuwt: de winter van 2023 wordt nog lastiger dan die van 2022. Goed overheidsbeleid kan helpen, zegt het IMF, maar fout beleid – prijsplafonds en geldstrooierij – kan de problemen verergeren.
Intussen is de Europese Centrale Bank (ECB) traag met het verhogen van de rente om de inflatie te bedwingen. Dat is op korte termijn gunstig voor de economie. Maar als centrale bankiers het vertrouwen van de samenleving verliezen, bestaat het risico dat werknemers hogere lonen eisen en de inflatie blijvend is.
Vorig jaar werd op deze plek nog voorspeld dat de wereld een periode van economische voorspoed tegemoet kon zien. Op de coronakrimp zou een ongekende inhaalgroei volgen. ‘Staan we net als honderd jaar geleden aan de vooravond van de roaring twenties?’ luidde toen de vraag.
Lees het interview met minister Rob Jetten: ‘We gaan weer actieve industrie-politiek voeren’
Helaas kon dat optimisme al vrij snel de prullenbak in door de aanval van Rusland op Oekraïne, de energiecrisis, de oplopende rente en de torenhoge inflatie – die elk verband houden met elkaar. De vraag is hoe deze gitzwarte erfenis uit 2022 zich in 2023 manifesteert. Er is genoeg reden tot somberheid. Warme bakkers sluiten noodgedwongen hun deuren, de chemische industrie verkast naar werelddelen met lagere gasprijzen.
Maar er zijn ook lichtpuntjes. De grote krapte op de arbeidsmarkt neemt af en de overheid geeft veel financiële steun zodat de koopkracht van huishoudens een flinke plus laat zien. En de rente keert terug naar meer normale niveaus, waardoor krankzinnige zeepbellen (zoals de bitcoin) doorgeprikt worden.
Zuid- en Oost-Europa
Oekraïne heeft ook economisch het meest te lijden van de Russische oorlogsdrift. Het IMF schat dat de Oekraïense economie in 2022 met ruim eenderde krimpt. De vakjes met verwachtingen voor 2023 heeft het IMF leeggelaten. Want wat is een voorspelling waard voor een deels bezet land waarvan de infrastructuur gericht kapot wordt geschoten door een barbaarse bezetter?
Beklijft het appèl van Zelensky in Washington? Lees meer over het bliksembezoek van de president.
Die barbaarse bezetter weet zijn gas en olie ondanks toenemende sancties goed te verkopen. Door de hoge energieprijzen stroomt het geld Rusland binnen en dat geeft het Kremlin ruimte om de economie te ondersteunen. De effecten van de westerse sancties blijven dan ook beperkt. De Russische economie krimpt volgens het IMF met 3,4 procent in 2023, veel minder dan aanvankelijk gedacht.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?