Compensatie box 3 voor beperkte groep. Aanslagen aangepast

Het kabinet heeft de compensatieregeling voor de vermogenstaks verder uitgewerkt. Veel spaarders zien voorlopig nog geen geld terug. In vier vragen: hoe zit het met box 3 en de belastingaanslagen vanaf 2017?

1.Compenseert het kabinet nou wel of niet?

Eerder leek het alsof het kabinet de ongeveer drie miljoen spaarders (en beleggers) met box 3-vermogen wilde compenseren voor ten onrechte betaalde belasting. Totdat, als een duveltje uit een doosje, opeens een lopende juridische procedure opdook die de Hoge Raad in zes maanden moet beslechten. Bij de hoogste rechters ligt een kwestie voor over ‘ambtshalve vermindering’. Het ­kabinet hoopt dat de Hoge Raad met dat nog te verschijnen arrest uitlegt wie in aanmerking komen voor compensatie. Want dat is nu onduidelijk.

Afgelopen december velde de Hoge Raad een vernietigend oordeel over de vermogensrendementsheffing in box 3, de belasting over fictieve (forfaitaire) vermogenswinsten op spaargeld en beleggingen zoals die sinds 2017 geldt.

Spaarders (en beleggers) die bezwaar maakten tegen de belastingaanslagen vanaf 2017 hebben door die uitspraak recht op teruggaaf van ten onrechte betaalde belasting. De Belastingdienst maakt die compensatie uiterlijk voor 4 augustus van dit jaar over aan deze groep van ongeveer 60.000 bezwaarmakers. Zij hoeven hiervoor zelf geen actie te ondernemen. Met de retouractie is een kleine 3 miljard euro aan belastinggeld gemoeid.

Formeel gezien hebben de spaarders die geen bezwaar hebben gemaakt tegen hun belastingaangifte, geen recht op ­teruggaaf – ook al is de belasting in strijd met het Mensenrechtenverdrag.

De Hoge Raad oordeelt binnenkort of dat principe wel door de beugel kan. Als dat zo is, dan zou het kabinet zomaar kunnen besluiten om miljoenen spaarders die geen bezwaar maakten niet te compenseren. Dat scheelt de schatkist zo’n 10 miljard euro en de Belastingdienst veel werk.

2.Maar hoe zit dat dan met de aangifte over 2021 en 2022?

Wie geen bezwaar heeft gemaakt binnen zes weken nadat de definitieve belastingaanslag voor de inkomsten­belasting is vastgesteld, krijgt vooralsnog geen compensatie. Over 2021 (en 2022) heeft niemand nog een definitieve aanslag inkomstenbelasting ontvangen. De aangifteperiode is dan ook maar net voorbij. Daarom wordt de box 3-heffing over deze twee jaren door de Belastingdienst aangepast aan het arrest van de Hoge Raad. Verrekening met de voor­lopige aanslag over 2021 gebeurt dit jaar automatisch. Verrekening van de voor­lopige aanslag over 2022 (het lopende belastingjaar) volgt in 2023.