Nederlandse aandelenkoersen staan op het punt om records te breken. Maar beleggers snellen wel erg hard op de economie vooruit.
De AEX-index staat bijna weer op het niveau van voor de kredietcrisis. De index van de 25 meest verhandelde aandelen van de Amsterdamse beurs staat op 549 punten. Het hoogste niveau vóór de kredietcrisis was op maandag 16 juli 2007, toen de AEX-index sloot op 562 punten.
De Nederlandse beurs was die dag opgestuwd door de biedingsstrijd om ABN AMRO. Gegadigde Barclays verhoogde die dag zijn bod voor de bank, die uiteindelijk zou worden opgesplitst door Fortis, RBS en Banco Santander.
Lehman Brothers
Na die dag verloor de AEX steeds meer terrein, meegesleept door Amerikaanse beurzen. In augustus 2007 verschenen de eerste scheuren in de Amerikaanse hypothekenmarkt die in september 2008 tot de val van zakenbank Lehman Brothers zouden leiden.
Lees ook: Zo goed gaat het op de Nederlandse beurs
Anno 2017 zijn er nog niet zulke donkere wolken aan de horizon. Het economisch herstel versnelt nog steeds. De Nederlandse economie groeit dit jaar met 3,2 procent, verwacht de Europese Commissie.
Toch zijn er goede redenen om voorzichtig te zijn. De beurzen zijn wel erg snel op de economie vooruitgesneld. Zeker in de Verenigde Staten, waar de S&P500-index van grootste Amerikaanse bedrijven liefst twee derde hoger staat dan het hoogste punt voor de kredietcrisis.
Hoge verwachtingen
Maar ook in Nederland. Waar het Nederlandse nationale inkomen sinds 2013 met 12 procent groeide (inclusief inflatie), is de AEX-index met ruim 40 procent gestegen.
De forse stijging van de beurs komt vooral doordat beleggers hun verwachtingen over de toekomst drastisch naar boven hebben bijgesteld. In 2013 was het gemiddelde Nederlandse aandeel 15 maal de jaarwinst waard: zouden Nederlandse bedrijven al hun winst als dividend uitkeren, dan zouden beleggers hun inleg in vijftien jaar terug hebben verdiend.
Nu, in 2017, duurt dat liefst 23 jaar: de koerswinstverhouding is 23. Dat betekent dat wie nu inlegt, een grotere gok neemt dan wie in 2013 ging beleggen. Bedrijfswinsten kunnen immers niet eindeloos doorstijgen. Is er kans dat het, net als in 2007, opnieuw misgaat?
Gekte
De kredietcrisis was zo verwoestend omdat de gekte op één enkele markt – die van subprime-hypotheken – uiteindelijk de gezondheid van grote banken bedreigde en uiteindelijk zo de hele wereldeconomie wist te vergiftigen.
Zoiets lijkt nu niet aan de hand. Gekte is er wel weer: kijk alleen maar naar de manie rondom cryptovaluta als bitcoin. Maar als bitcoin in elkaar zakt, lijkt er vooralsnog geen mechanisme te zijn waarmee dit de rest van de economie kan infecteren.
Een correctie op al te snel vooruit gesnelde verwachtingen is wel denkbaar. De Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs berekende in oktober dat er 88 procent kans is dat koersen de komende twee jaar in een langdurige dip belanden.