Vragen over zwarte lijst: boycotten Nederlandse bedrijven Israël?

07 december 2016Leestijd: 2 minuten
Anti-Israël-graffiti op de Westerlijke Jordaanoever Foto: AFP

De Amerikaanse staat New York heeft vier Nederlandse bedrijven op een zwarte lijst gezet omdat ze Israël zouden hebben geboycot. Maar de bedrijven zelf ontkennen de beschuldigingen.

De Democratische gouverneur Andrew Cuomo kondigde de ban van boycottende bedrijven aan: ‘Als je Israël boycot, boycotten wij jou.’ De lijst van dertien ondernemingen roept meer vragen op dan antwoorden.

Obsessie met vernietigen van Israël

bdsinspectie-1200x800Lees ook: pro-Palestijnse ‘inspecteurs’ willen af van Israëlische producten in supermarkt

Na een bezoek aan Israël zag Cuomo naar eigen zeggen de ‘hardnekkige obsessie van Israëls vijanden met het vernietigen van de Joodse staat’. Daarom kwam hij met het initiatief om bedrijven te benoemen die Israël boycotten of zich achter de Palestijnen scharen.

‘Ik wil met deze maatregelen laten zien dat New York aan de zijde van Israël staat,’ stelt Cuomo. ‘Wij tolereren haat en discriminatie niet.’ Door de boycot mogen overheidsbedrijven in New York geen zaken doen met de bedrijven die op de zwarte lijst staan.

De ondernemingen reageren verrast op de lijst van Cuomo. De Nederlandse bedrijven ASN Bank, Triodos Bank, het advies- en ingenieursbureau Royal HaskoningDHV en Vitens, een waterbedrijf, worden genoemd. Ze ontkennen stuk voor stuk Israël te boycotten, en begrijpen niets van de ban.

‘Geen reden, geen inzicht’

‘De staat New York heeft geen enkel inzicht gegeven waarom wij op de zwarte lijst staan,’ zegt een woordvoerder van Triodos. Ook HaskoningDHV schrok van de beslissing: ‘We boycotten Israël niet. We werken er al jaren aan projecten op het gebied van water, milieu en infrastructuur.’

Ook is de specifieke reden dat de bedrijven op de lijst staan onduidelijk. Het is mogelijk dat de bedrijven activiteiten een halt hebben toegeroepen naar aanleiding van het nederzettingenbeleid van Israël. Het boycotten van Israël is al lange tijd een belangrijke strategie van pro-Palestijnse activistengroepen. De omstreden BDS-beweging (Boycott, Divestment and Sanctions) is al meer dan elf jaar actief.

2015-06-05 07:44:11 (FILES) This file photo taken on June 05, 2015 shows Palestinians walking past a sign painted on a wall in the West Bank biblical town of Bethlehem on June 5, 2015, calling to boycott Israeli products coming from Jewish settlements. The international BDS (boycott, divestment and sanctions) campaign, that pushes for a ban on Israeli products, aims to exert political and economic pressure over Israel's occupation of the Palestinian territories in a bid to repeat the success of the campaign which ended apartheid in South Africa. / AFP PHOTO / THOMAS COEX / TO GO WITH AFP STORY BY JOE DYKEAnti-Israëlgroep weet het zeker: ‘Boycotcampagne werkt nog’

BDS-beweging weinig effectief

In juli meldde de Israëlische premier Benjamin Netanyahu dat Israël de strijd tegen de BDS-beweging heeft gewonnen. Met behulp van verschillende organisaties hoopt de activistengroep economische en politieke druk op Israël te zetten. Dit gebeurt door het boycotten, desinvesteren en het opleggen van ‘sancties’. De pro-Palestijnse groep is vooral populair in Arabische landen en op westerse universiteiten, maar de ‘haatcampagne’ lijkt te zijn uitgewerkt.

In 2015 werd meer dan 250 miljard euro aan buitenlandse investeringen in Israëlische organisaties en bedrijfstakken gedaan. Dat is bijna drie keer zo veel als in 2005, het jaar dat BDS werd opgericht, blijkt uit data van de Israëlische Bank. De hoofdeconoom van het Israëlische ministerie van Financiën geeft ook aan dat de BDS-beweging vrijwel geen invloed heeft op de economie van het land.