De Saudische regering heeft stevige ingrepen aangekondigd om zich te wapenen tegen de almaar kelderende olieprijs. Het land, sterk afhankelijk van olie, gaat op zoek naar alternatieven, zelfs als daarvoor het hele land moet worden gereorganiseerd.
Olie-export draagt voor bijna de helft bij aan het bruto nationaal product (alles wat burgers en bedrijven in een jaar verdienen) van Saudi-Arabië. Om de negatieve gevolgen van de lage olieprijs te bezweren, zal de economie van het land dan ook ingrijpend moeten veranderen.
Prins Mohammed bin Salman heeft de taak op zich genomen om het land een nieuw financieel tijdperk in te leiden. Het doel: miljoenen banen creëren buiten de oliesector, en zorgen dat Saudi-Arabië inkomsten kan genereren uit alternatieve bronnen.
Zaken doen in het Saudi-Arabië: ‘Ik zag het als een moeilijk, gesloten land’
Bezuinigingen
De eerste stap van de koninklijke familie om de economie aan te scherpen, is algemeen van aard. De Saudiërs kunnen forse bezuinigingen verwachten. Veel subsidies zijn al ingetrokken, en bedrijven moeten rekenen op een minder gulle overheid.
‘Het plan is om via verschillende wegen winstgevende sectoren te reorganiseren zodat iedereen ervan kan profiteren,’ zei de prins in een interview met Bloomberg. Bin Salman zegt dat de Saudische overheid in 2015 niet-oliegerelateerde inkomsten al met 35 procent verhoogde. ‘We moesten toen een snelle oplossing vinden.’
Maar nu de lage olieprijzen een langetermijnprobleem lijken te worden, zijn drastischer maatregelen nodig. Die zouden ervoor moeten zorgen dat het land in 2020 meer dan 100 miljard dollar (bijna 89 miljard euro) gaat verdienen buiten de oliesector. In 2015 was dat nog minder dan 10 miljard dollar.
Olie in Saudi-Arabië– 80 procent van de staatsinkomsten
– Bijna de helft van het bnp
– Vrijwel de gehele exportwaarde
Privatiseren
Saudi-Arabië hoopt ook het nationale oliebedrijf Saudi Aramco te kunnen privatiseren. Het is onduidelijk of de koninklijke familie van het gehele bedrijf af wil, of slechts een deel van de aandelen wil verkopen.
Als het concern volledig in particuliere handen valt, is Saudi Aramco het grootste bedrijf ter wereld. De geschatte waarde ligt ergens tussen de 1,5 en 6 biljoen dollar (5.300.000.000.000 euro). Met een groot deel van het geld wil Saudi-Arabië een ‘monsterlijk’ groot staatsfonds oprichten.
Mohammed bin Salman
Bin Salman wil ook in andere sectoren grote privatiseringen doorvoeren. ‘Het belangrijkste zijn de zorg- en de dienstensector,’ zegt de prins. Hoewel de koninklijke familie faciliteiten en bedrijven wil privatiseren, is het onwaarschijnlijk dat ze macht uit handen zal geven.
Naast binnenlandse maatregelen, heeft Saudi-Arabië ook gekeken naar hulp van buitenaf. Amerikaanse media zeggen dat het koninkrijk 10 miljard dollar van een groep internationale financiële instellingen heeft geleend. De lening moet helpen het gat in de begroting te dichten.