Als eerste land buiten Israël, neemt Duitsland het eerste van drie Arrow 3-luchtverdedigingssystemen in gebruik. De aankoop ter waarde van 3,6 miljard euro versterkt de toch al goede band tussen Berlijn en Jeruzalem. Meer Europese landen kiezen recent voor superieure Israëlische militaire technologie om zich te verdedigen.
De Arrow 3 heeft een bereik van tot wel 2.400 kilometer. Het systeem schiet ballistische raketten buiten de atmosfeer uit de lucht met snelheden tot wel 12.000 kilometer per uur.
Daar hangt wel een prijskaartje aan: elke onderscheppingsraket kost ongeveer 2 miljoen euro. Het Arrow-systeem op luchtbasis Schönewalde-Holzdorf, zo’n 80 kilometer ten zuiden van Berlijn, kan vermoedelijk pas in 2030 op volle sterkte worden gebruikt.
Verkoop Arrow 3 grootste militaire deal in geschiedenis Israël
‘Israëls oorlogen gedurende de afgelopen twee jaar, de reeks dreigingen waarmee het te maken kreeg en het buitengewone succes van zijn luchtverdedigingssystemen hebben duidelijk gemaakt dat Duitsland deze capaciteiten moet inzetten, vooral tegen Russische agressie,’ zegt een hoge Duitse functionaris tegen de Israëlische krant Ynet.
‘Duitsland voegt zich nu bij de Verenigde Staten en Israël als de enige landen die in staat zijn hun burgers te beschermen tegen ballistische raketten,’ zegt Boaz Levy, CEO van Israel Aerospace Industries dat de Arrow-luchtafweersystemen ontwikkelde.
Voor Israël is de verkoop van het Arrow 3-systeem – niet te verwarren met de Iron Dome die vooral korteafstandsraketten onderschept – aan Duitsland de grootste militaire deal in zijn geschiedenis.
Sinds het begin van de Gaza-oorlog bewees het Arrow-systeem zijn waarde bij het tegenhouden van raketten vanuit Jemen (door de Houthi’s) en vooral vanuit Iran, dat in april en oktober 2024 en in juni 2025 vele honderden raketten op Israël afschoot. Zo’n 90 procent daarvan werd onderschept.
Merz na aanvallen in Iran: ‘Israël knapt vuile werk voor ons op’
De meest recente Iraanse raketaanvallen waren een reactie op Israëlische luchtaanvallen op nucleaire faciliteiten, atoomwetenschappers en Revolutionaire Gardisten in Iran. Terwijl veel landen die veroordeelden, zei de Duitse bondskanselier Friedrich Merz destijds juist dat ‘Israël het vuile werk voor ons allemaal opknapt’. Typerend voor de relatief vriendschappelijke banden tussen Duitsland en Israël.
Al bekoelde de relatie wel even in augustus, toen Merz – tot ontsteltenis van veel christen-democratische partijgenoten – de export van wapens naar Israël stopzette in een poging het aangekondigde offensief in Gaza-Stad te verhinderen. Twee weken geleden kondigde Duitsland aan de wapenhandel met Israël weer te hervatten, naar eigen zeggen ingegeven door het staakt-het-vuren in Gaza.
Duitsland bleef Israël meer steunen dan andere Europese landen
Ondanks deze ruis op de lijn is Duitsland Israël meer blijven steunen dan de meeste Europese landen deden. Zo benadrukte de bondskanselier tijdens een bezoek aan de Turkse president Erdogan eind oktober nog dat Hamas in zijn ogen de hoofdschuldige was aan het zo lang voortduren van de oorlog, omdat de terreurgroep gijzelaars bleef vasthouden en weigert zich over te geven.
Ook kwam Merz vocaal op voor de deelname van Israël aan het Songfestival en erkende hij in tegenstelling tot grootmachten als Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk geen Palestijnse staat. Tevens verzekerde hij de Israëlische premier Benjamin Netanyahu kort na het arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof dat die in Duitsland niet zou worden gearresteerd.
Duitsland voorkwam onder Merz’ leiding meermaals dat er EU-brede maatregelen tegen Israël werden genomen. ‘Ik ben degene die altijd het duidelijkst aan Israëls kant staat’ bij bijeenkomsten met EU-ministers in Brussel, vertelde zijn minister van Buitenlandse Zaken Johann Wadephul in oktober nog.
Volgens velen is de pro-Israëlische houding van Duitsland vooral ingegeven door schuldgevoel over de Holocaust. Het bestaansrecht en de veiligheid van de Joodse staat is door de Duitsers na de Tweede Wereldoorlog altijd bestempeld als Staatsräson. Maar wellicht belangrijker zijn militair-strategische overwegingen.
Arrow en onderzeeërs: ‘Signalen van sterke band Berlijn en Jeruzalem’
De afgelopen decennia groeide Duitsland uit tot grootste wapenleverancier aan Israël, op de Verenigde Staten na. Tussen 2020 en 2024 heeft Israël eenderde van zijn import van conventionele wapens in Duitsland aangeschaft, meldt het Stockholm International Peace Research Institute.
Toch had het Duitse exportverbod van dit najaar voor de operaties in Gaza weinig gevolgen. Dit komt doordat Israël vrijwel alleen in Duitsland shopt voor zijn marine: 81 procent van de import uit Duitsland betrof fregatten, 10 procent torpedo’s. Volgens The Jerusalem Post staat Duitsland op het punt om Israël nieuwe onderzeeërs te verkopen, die kernkoppen zouden kunnen dragen.
De Israëlische krant noemt de voorgang bij de onderzeeërs en het Arrow-systeem ‘signalen dat de speciale band tussen Berlijn en Jeruzalem sterk blijft, ondanks de recente oorlog’.
Zelfs toen het exportverbod nog gold, rondde Duitsland halverwege oktober ook de aanschaf af van het Israëlische antitankwapen Spike (ter waarde van 2 miljard euro). Daarvoor begonnen de Duitse defensiebedrijven Rheinmetall en Diehl Defense een joint venture met de Israëlische militaire producent Rafael.
Merz bezoekt komend weekend Israël
Om de sterke band te benadrukken, brengt Friedrich Merz komend weekend een bezoek aan Israël. Hij zal Netanyahu ontmoeten en het Holocaustmuseum Yad Vashem in Jeruzalem bezoeken. Behalve zijn voorganger Olaf Scholz (maart 2024) en de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis (maart 2025) deed geen enkele Europese regeringsleider dat in de afgelopen twee jaar.
Niet toevallig staat ook Griekenland op het punt een grote deal met Israël te sluiten voor luchtverdediging. Volgens de website Globes gaan de Grieken onder meer de kleinere luchtverdedigingssystemen Spyder, Barak 8 en David’s Sling aanschaffen. Met de deal zou zo’n 3 miljard euro gemoeid zijn.
Oost-Europese landen sluiten deals voor honderden miljoenen met Israël
Naast Duitsland en Griekenland kochten recent ook Oost-Europese landen – mede ingegeven door de oorlog in Oekraïne – als Roemenië, Slowakije, Servië, Albanië en Moldavië voor honderden miljoenen wapens en afweersystemen van Israëlische bedrijven.
De omzetten van Israëls drie grootste militaire bedrijven Elbit Systems, Israel Aerospace Industries en Rafael Advanced Defense Systems stegen vorig jaar tot 16,2 miljard dollar, een stijging van liefst 16 procent. Dat bleek vorige week uit een rapport van SIPRI. Van alle Israëlische export ging in 2024 liefst 54 procent naar Europese landen, 20 procent meer dan in 2023.
Zo hebben de vele diplomatieke conflicten en protesten in de straten niet kunnen voorkomen dat Europese leiders zich voor militaire technologie wenden tot de hoogontwikkelde Israëlische markt. Nu de oorlog in Gaza (voorlopig) ten einde is en regeringen haast moeten maken met hun defensie-investeringen, lijkt dat alleen maar nog sneller te gaan. Met Duitsland voorop.