Wim de Bie (1939-2023): Rust zacht, vrije jongen

28 maart 2023Leestijd: 3 minuten
Wim de Bie (1939-2023). Foto: ANP/Kippa

Het overlijden van Wim de Bie bedroeft Constanteyn Roelofs, ondanks zijn jonge leeftijd goed bekend met het werk van Koot & Bie. Het cabaretduo legde, bijvoorbeeld met de typetjes Jacobse en Van Es, feilloos en hilarisch de leegte en knulligheid van ambtenarenjargon bloot.

Wim de Bie is dood en dat is ontzettend verdrietig. Nou ben ik te jong om actieve herinneringen te hebben aan Keek op de Week, maar goed – als kind hadden we thuis zo’n tien-cd-box met alle werken van het Simplisties Verbond, dus ik ben wel goed ingevoerd in de materie. Bovendien heb ik op YouTube alles teruggekeken.

Kees van Kooten, Wim de Bie op hun best als er onzin te bekritiseren was

Hoewel typetjes als de vieze man en Carla en Frank van Putten wellicht wat bekender zijn, waren de heren eigenlijk op hun allerbest als er onzin te bekritiseren was. En dat was er, in de vreselijke jaren zeventig (het museum van domme ideeën, zoals iemand het op Twitter noemt), wel echt genoeg. Er zit een bepaalde forensische methode in comedy waarbij je begint bij eufemismen en vaagtaal vanuit de centra van de macht en het dan vervolgens terug afpelt tot de misstanden en ongelijkheden die die termen bedekken.

Koot & Bie keerden vervolgens de zaak om en aapten de politici en de wetenschappers die ze parodieerden na: met overdreven moeilijke woordjes en precies goed fout verkondigde clichés werden ze feilloos uitgetekend. Want zo zíjn ze. Als mensen immers boven hun macht opereren of domme dingen zeggen (zeker als ze er zelf maar half in geloven, maar het maar doen omdat het de heersende taal is), dan gaan ze zo praten.

Neem nou dat filmpje dat nu de ronde doet op de sociale media waarin De Bie tekent voor zijn eigen dood in 2023 en let eens goed op het taaltje van de ambtenaar van dienst. Leg dan die ambtelijk aandoende mooipraterij naast al het krukkige half-Engels wat je hoort van onderwijsverbeteraars, sustainability consultants en communicatieadviseurs dezer dagen, en je weet precies wat ik bedoel en dan weet je ook weer precies waarom Koot & Bie ook nu nog grappig zijn.

Lees hieronder verder

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Sterker nog: sommige dingetjes kun ik ook helemaal niet meer horen zonder ze binnenskamers op het toontje van Koot & Bie te herhalen. Een mooi voorbeeld is het tragische en tot volkomen mislukken gedoemde voornemen van Femke Halsema en haar progressieve kornuiten om de prostitutie van de Wallen naar een McWip te verplaatsen aan de rand van de stad. Dit afgrijselijke ding zou dan een ‘erotisch centrum’ moeten heten. Tja.

Ik hoor Jacobse en Van Es al ‘Eroties Sentrum’ zeggen

Alles in de communicatie over ‘sekswerjk is ook werjk’ en een ‘360 graden belevenis van wellness tot boylesque’ dient natuurlijk om te verhullen dat er gewoon kwetsbare vrouwen uit het voormalig Oostblok door ranzige pooiers in hokjes worden geramd tot het gerief van dronken Britten, huisvaders met onderdrukte verlangens en de multiculturaliteit. Dat is heel verdrietig, maar er zit ook een bepaalde komische dimensie in de eufemistische bestuurlijke vaagtaal. Ik hoor zo’n term als ‘Eroties Sentrum’ dan ook direct in het stemmetje van de lepe Jacobse – zijdelings werkzaam in de horeca – die zijn niet al te snuggere kompaan Van Es uitlegt: ‘Dat zijn geen temeiers Van Es, dat zijn hostessen.’

Enfin, rust zacht, vrije jongen.