Zelfs cash-minnend Duitsland op weg naar samenleving zonder contant geld

Constanteyn Roelofs was een weekendje in Duitsland en merkte dat er nog volop met cash geld wordt betaald. Opvallend vaak zag hij het briefje ‘het pinapparaat is vandaag kapot’. Toch kantelt er wat. Als laatste Europese land dreigt nu in Duitsland het aantal cashbetalingen onder de 50 procent te komen.

Ik kan me eerlijk gezegd niet herinneren wanneer ik in Nederland voor het laatst met cash heb betaald, maar een klein weekendje Duitsland heeft me weer met beide benen teruggeplaatst in de wereld waar geld vooral gewoon een kwestie van briefjes en muntjes is. Ik was met een vriend wandelen rond het kitschdorp Monschau en in zeker de helft van de horecagelegenheden kon je niet pinnen.

Sluiks hing er dan een briefje op de deur dat ‘het pinapparaat vandaag kapot is’, maar aan de staat van het papier was wel te zien dat dat er al maanden, zo niet jaren hing. De pinfobie bereikte bij een zekere zaak lachwekkende hoogten – het was duidelijk dat het order- en kassasysteem draaide op een van de grotere, nieuwe fintechplatforms die in eerste instantie gericht zijn op digitale betalingen, maar nee hoor: ook hier nur Bar.

Duitsers zijn nogal gehecht aan het idee van ‘hard’ contant geld

Het is verleidelijk om in zo’n geval direct te denken dat de uitbaters van de Duitse horeca graag de Belastingdienst tillen door een flink deel van de cash buiten het zicht van de inspecteurs te houden. Toch is het moeilijk voor te stellen dat de strak gerunde familiezaakjes met veel truttig houtsnijwerk en met weinig fantasie geserveerde doch overheerlijke Bratkartoffeln nou werkelijk het soort vrije jongens zijn met portemonneetjes met geheime vakken en de vierdubbele boekhouding.

De verklaring mag eerder gezocht worden in het feit dat de Duitsers nogal gehecht zijn aan het idee van ‘hard’ geld in een echte economie, gecombineerd met een deugd-ethiek van braaf sparen en verantwoord uitgeven. Toen de Duitsers de mark verruilden voor de euro en daarmee de deur open hebben gezet voor alles waar ze eigenlijk niets van moeten hebben – permanente inflatie, begrotingstekorten – werd het ook nog eens een soort politiek statement.

Corona gaf het duwtje

Toch kantelt er wat. Duitsland dreigt als laatste Europese land nu ook onder de 50 procent cashbetalingen te komen. Corona gaf een duwtje: het bestuur van de Bundesbank wist te melden dat je voor 2022 raar werd aangekeken als je bij de bakker met kaart wilde betalen en dat het nu eerder raar is als je als de bakker geen pinbetalingen accepteert. In 2022! Het blijven toch wonderlijke mensen, die buren van ons. Aan de ene kant altijd trots op hun hoogtechnologische economie, aan de andere kant altijd een halve eeuw achter op de rest.