De feiten: Trump stelt Rusland ultimatum en laat Europa betalen voor wapens Oekraïne
De Verenigde Staten gaat Rusland ‘zware heffingen’ opleggen als het niet binnen vijftig dagen een deal sluit over een (voorlopig) einde aan de oorlog in Oekraïne. Dat zei de Amerikaanse president Donald Trump maandag 14 juli tijdens een persconferentie in het Witte Huis, na afloop van zijn ontmoeting met NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte.
Volgens Trump gaat het om zogeheten secundaire sancties van 100 procent. Die zouden dan gaan gelden voor landen die gesanctioneerde goederen importeren uit Rusland, zoals olie.
NAVO-landen kopen Amerikaanse wapens
Rutte maakte tijdens de persconferentie bekend dat de andere NAVO-landen met de Verenigde Staten overeen zijn gekomen dat zij Amerikaans materieel gaan kopen om Oekraïne extra te steunen met luchtverdedigingswapens, zoals Patriot-systemen, raketten en munitie. Trump bevestigde dat het gaat om miljarden dollars aan extra wapenleveranties. Volgens Rutte gaat het om ‘enorme hoeveelheden’ wapentuig.
De NAVO gaat de inkoop en leveranties coördineren, zei Trump. Het is de bedoeling dat landen als Duitsland, Noorwegen, Finland en Zweden hun eigen wapens direct aan Oekraïne gaan leveren, die dan worden vervangen door wapens in Amerika aan te schaffen. Zo kan sneller in de militaire behoeften van Oekraïne worden voorzien.
Wie zegt wat over Trumps ultimatum aan Rusland en de wapenleveranties aan Oekraïne?
- ‘Ik ben teleurgesteld in Poetin. Ik dacht dat we twee maanden geleden al een deal hadden,’ zei Donald Trump aan het begin van de persconferentie.
- ‘“Ik ging naar huis en vertelde de first lady: “Ik heb vandaag met Vladimir [Poetin] gesproken,”‘ zei Trump over hoe zijn vrouw Melania Trump reageerde op Poetins misleidende onderhandelingstactieken. ‘Ik zei: “We hebben een geweldig gesprek gehad.” Zij zei: “Oh echt? Er is net weer een stad gebombardeerd.”’
- ‘Dit zal natuurlijk bij mensen als Xi Jinping, maar ook bij Narendra Modi, premier van India, toch echt wel even een achterhoofdkrabbelmoment worden,’ zei Mark Rutte tegen verslaggevers over de aangekondigde secundaire sancties. ‘Van eens even een telefoontje plegen naar onze goede vriend Vladimir: joh, word jij serieus in die gesprekken? Want anders worden wij, India en China, geraakt door die sancties omdat we jouw olie kopen. Dus dat gaat allemaal helpen.’
- ‘Ik ben president Trump dankbaar voor zijn bereidheid om het leven van onze mensen te helpen beschermen,’ zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in een videoboodschap op X. ‘Deze oorlog duurt alleen maar voort vanwege Rusland, vanwege Poetins wens om hem te rekken. De financiering van de oorlog door Rusland moet worden stopgezet. De banden met Iran en Noord-Korea moeten worden verbroken. De levering van onderdelen en apparatuur voor de Russische militaire industrie moet worden stopgezet.’
- Zelensky bedankte in een ander bericht ook Rutte: ‘We waarderen de bereidheid om extra Patriots te leveren, en de Verenigde Staten, Duitsland en Noorwegen werken hier al samen aan. Er zullen ook andere wapens worden geleverd om het leven van onze bevolking te beschermen en Russische aanvallen af te slaan. Het is belangrijk om de druk op Rusland op te voeren omwille van de vrede en om levens te redden. Bedankt, Mark!’
- ‘Aan de ene kant is het heel positief dat president Trump een krachtig standpunt inneemt jegens Rusland,’ zei Kaja Kallas, Hoge Buitenlandvertegenwoordiger van de Europese Commissie. ‘Aan de andere kant is vijftig dagen erg lang als we zien dat zij [Rusland] onschuldige burgers vermoorden.’
EW’s visie: Slimme constructie Trump spekt Amerikaanse defensie-industrie
Door: Matthijs van Schie, redacteur & coördinator BuitenlandHet is bemoedigend dat president Trump de afgelopen maanden heeft ingezien dat Vladimir Poetin hem geen andere keus laat dan Oekraïne te steunen. De Russische president valt de laatste weken met steeds grotere aantallen drones en raketten Oekraïense steden aan en weigert al een half jaar concessies te doen aan de onderhandelingstafel.
Nadat Trump de laatste weken al steeds feller uithaalde naar Poetin, voegde hij vorige week ook de daad bij het woord door voor het eerst met nieuwe leveranties van – defensieve – wapens aan Kyiv te komen. Afgaande op de woorden van Rutte lijkt het erop dat de Amerikaanse president nu ook offensieve wapens beschikbaar stelt. Daarmee kan Oekraïne hopelijk snel luchtmachtbases en drone- en raketfabrieken in Rusland treffen.
Europese landen spekken de Amerikaanse defensie-industrie
Transactioneel als hij denkt, heeft Trump er met een slimme constructie voor gezorgd dat zijn land er alleen maar rijker van wordt. Europese landen leveren wapens van Amerikaanse makelij aan Oekraïne, en spekken de Amerikaanse defensie-industrie door hun voorraad aan te vullen met wapens die zij in de Verenigde Staten kopen. Zo hoeft Oekraïne niet te wachten tot wapens in Europa zijn geproduceerd.
Oekraïne kan Mark Rutte dankbaar zijn dat hij de Amerikaanse president hiertoe heeft bewogen. Hij liet in het Witte Huis opnieuw zien waarom hij de ‘Trump-fluisteraar’ wordt genoemd. De NAVO-secretaris-generaal liet geen mogelijkheid onbenut om te benadrukken dat niet de Verenigde Staten, maar Europese landen de wapens voor Kyiv gaan betalen.
Voor Europa wellicht ergerlijk en een tikje gênant – net als Ruttes geslijm op de NAVO-top vorige maand – maar vermoedelijk wel de enige effectieve manier om Trump aan boord te houden.
Hoe Verenigde Staten China, India en Brazilië onder druk kunnen zetten
Ook de secundaire sancties zouden weleens effectief kunnen blijken. Want ondanks liefst zeventien sanctiepakketten van de Europese Unie draait Poetins oorlogsmachine gewoon door omdat grote landen als China, India en Brazilië massaal Russische olie blijven inkopen.
Idealiter zorgen de dreigende heffingen van 100 procent ervoor dat de grootste olie-importeurs – de Chinezen in het bijzonder – Rusland onder druk zullen gaan zetten om zo snel mogelijk zijn aanvallen te staken. Of dat gebeurt, is gezien de koppigheid van Poetin maar zeer de vraag.
Dat de secundaire sancties pas na vijftig dagen ingaan, is dus spijtig. Daarmee heeft Rusland nog de hele zomer om door te gaan met enorme series drone- en raketaanvallen. Hopelijk blijken de wapens die Trump tot die tijd via Europa aan Oekraïne levert voldoende om de luchtverdediging overeind te houden. Daarvoor is snelheid geboden.
Trump laat zich niet langer misleiden door Poetin
Hoewel Trump rijkelijk laat tot het inzicht is gekomen dat Oekraïne meer steun verdient en hij de kosten daarvan afwentelt op Europa, kan zijn besluit een keerpunt zijn. De president laat zich niet langer misleiden door Poetins zalvende woorden, maar wil de agressor met militaire en economische klappen raken waar het echt pijn doet. Dat is de juiste koers. Met dank aan Mark Rutte en ook een beetje aan Melania Trump.
Verdere verdieping: Het belang van het Patriot-systeem voor Oekraïne
Door: Nard Lodewijk, redacteur DefensieHet is geen wonder dat de Oekraïense president Zelensky blijft aandringen op extra Patriot-systemen en raketten. Sinds het begin van de Russische invasie ontving Oekraïne drie batterijen uit Duitsland, drie uit de Verenigde Staten, één uit Roemenië en één uit Nederland. Maar dat is simpelweg niet voldoende: Rusland blijft met grote regelmaat raketaanvallen uitvoeren op onder meer de hoofdstad Kyiv, met veel dodelijke slachtoffers tot gevolg. De luchtverdediging van Oekraïne piept en kraakt onder de voortdurende druk.
Het Patriot-systeem – ontwikkeld door het Amerikaanse Raytheon Technologies in de jaren tachtig en sindsdien meerdere keren verbeterd – heeft zich bewezen als een van de meest geavanceerde luchtverdedigingssystemen ter wereld. Het systeem, bestaande uit onder meer een batterij, radarsysteem en raketten, is bedoeld om vliegtuigen, kruis- en tactische ballistische raketten te onderscheppen.
De Patriot-radar kan raketten tot op 150 kilometer afstand detecteren, waarop het systeem een interceptor-raket afvuurt om de inkomende raket uit de lucht te schieten. Raytheon bouwde tot dusver 240 batterijen, die werden geleverd aan 19 landen, waaronder ook Saudi-Arabië, Jordanië, Zuid-Korea en Egypte.
Patriot-batterijen zijn extreem duur: ruim 2 miljard euro
Financieel gezien zijn Patriot-batterijen extreem duur: één batterij kost ruim 2 miljard euro, terwijl de prijs voor één interceptor-raket kan oplopen tot zo’n 9 miljoen euro. Peperduur dus, maar van levensbelang voor Oekraïne. In 2023 lukte het zelfs om een Russische hypersonische Kinzjal-raket ermee te onderscheppen. Het liefst zou Zelensky tien nieuwe Patriot-systemen ontvangen. Of hij die allemaal krijgt, is nog onzeker.
Naast de brede discussie over de Patriot-systemen, wordt er ook gesproken over het leveren van offensieve wapens door de Verenigde Staten aan Oekraïne. Daarbij gaat het onder meer om korteafstandsraketten, houwitser-munitie en luchtverdedigingsraketten voor de middellange afstand.