De feiten: Topuniversiteiten willen niet uit elkaar worden gespeeld door Trump
Topuniversiteiten in de Verenigde Staten slaan de handen ineen in hun strijd tegen Donald Trump. Onder aanvoering van Harvard University, de rijkste universiteit ter wereld en de oudste van het land, vormen ze een front tegen de aanval die de Amerikaanse president heeft ingezet op hun academische vrijheid.
Volgens de conservatieve krant The Wall Street Journal gaat het om zo’n tien privé-universiteiten, in meerderheid lid van de elitaire Ivy League.
De universiteiten onderhouden nauw contact over ‘rode lijnen’ die ze niet willen overschrijden in de onderhandelingen over de aanpassingen die Trumps regering eist. Ze proberen zo te voorkomen dat de president ze uit elkaar speelt.
Wie weigert, kan fluiten naar overheidsgeld
De structurele aanpassingen zijn volgens een door Trump in het leven geroepen werkgroep gericht op het voorkomen van antisemitisme en het terugdringen van de ‘woke-ideologie’ op de universiteiten in progressieve staten. Een instelling die weigert, kan fluiten naar overheidssubsidies.
Harvard, dat vorige week bekendmaakte Trumps eisen niet te honoreren, loopt daardoor bijvoorbeeld miljarden dollars aan wetenschappelijke beurzen mis.
Wie zegt wat over de ruzie tussen Trump en de topuniversiteiten?
Bronnen: The New York Times, The Wall Street Journal, The Atlantic- President Trump wil naar eigen zeggen de ‘eens zo geweldige onderwijsinstellingen heroveren op radicaal-links’. Volgens The Wall Street Journal zit het Witte Huis niet te wachten op universiteiten die samen optrekken.
- Ted Mitchell, voorzitter van de Amerikaanse onderwijsraad waarbij zo’n 1.600 hogescholen en universiteiten zijn aangesloten, vindt het front tegen Trump ‘bemoedigend’.
- Harvards bestuursvoorzitter Alan Garber: ‘Harvard, noch enige andere privé-universiteit, kan zich laten overnemen door de federale overheid.’
- Chris Eisgruber, bestuursvoorzitter van Brown University, dat ook lid is van de Ivy League: ‘Trumps regering vormt de grootste bedreiging voor Amerikaanse universiteiten sinds de Red Scare,’ doelend op de wijdverbreide klopjacht op het communisme in de jaren vijftig.
EW’s visie: Samen sta je sterker tegen Trumps ‘slikken of stikken’
Door: Joppe Gloerich, redacteur KennisDat de Amerikaanse president korte metten wil maken met antisemitische invloeden op de universiteiten, valt goed te begrijpen. Begin 2024 waren onderwijsinstellingen het decor van pro-Palestijnse protesten die ontstonden uit solidariteit met Gaza, maar die ontaardden in bedreiging en intimidatie van Joodse studenten en medewerkers.
Terecht liggen deze universiteiten onder een vergrootglas. Maar het zijn uiteindelijk private instellingen, die hun geld vooral halen bij alumni en andere rijke donateurs. Ze moeten – binnen de wet – in vrijheid kunnen opereren. Overheidsbemoeienis bij het personeels- en studentenbeleid belemmert die onafhankelijkheid.
Overheidscontrole op de standpunten van studenten en personeel – ook dat wil Trump – is een directe aantasting van de academische soevereiniteit. Dat geldt ook voor de eis om inspraak van studenten en medewerkers op de universiteit te verminderen.
Universiteiten moeten kiezen tussen twee kwaden
Inmiddels is duidelijk dat Trump trotseren, betekent dat de subsidiekraan dichtgaat. Zo worden de universiteiten gedwongen te kiezen tussen twee kwaden: of hun onafhankelijkheid verliezen, of een groot gat in de begroting. De gevolgen worden ook gevoeld in wetenschappelijke disciplines die minder politiek gekleurd zijn, zoals de geneeskunde.
Het is in dat licht goed verklaarbaar dat de universiteiten zich verenigen in het voornemen geen concessies te doen aan academische vrijheid, personeelsbeleid en hun onderwijs. Afzonderlijk is geen universiteit opgewassen tegen Trumps beleid van slikken of stikken.
Zo moet het niet: Trump kreeg topkantoor op de knieën
Dat bleek bijvoorbeeld al in de advocatuur. De president dreigde de werknemers van het gerenommeerde, Trump-kritische advocatenkantoor Paul Weiss werkloos te maken. Het bedrijf zwichtte en zegde 40 miljoen dollar aan juridische steun aan de regering toe.
Precies dat mechanisme – individuele organisaties die één voor één hun principes moeten verloochenen om niet ten onder te gaan – is wat de universiteiten willen voorkomen door de gelederen te sluiten.
De vrees bestaat ook dat als het conflict verder escaleert, de federale overheid de inschrijving van internationale studenten onmogelijk kan maken, waardoor de universiteiten collegegeld mislopen. Dat zo ook nog de vrije uitwisseling van wetenschappelijk talent wordt gedwarsboomd, is iets waar uiteindelijk iedereen slechter van wordt.
Verdere verdieping: Rijke donoren lief aankijken? Die vrezen Trumps toorn
Bron: CNNTrumps jacht op ‘linkse’ universiteiten, die hij ziet als broedplaatsen van woke-rebellie, beperkt zich niet tot de Ivy League-scholen in het noordoosten van het land. Ook de University of California en Northwestern University (Illinois) kregen een fors eisenpakket voorgeschoteld.
Van alle universiteiten is het verzet van Harvard vooralsnog het felst. De in 1636 gestichte universiteit weigert zich te schikken naar Trumps wensen.
Het heeft dan ook forse reserves: omgerekend zo’n 50 miljard euro. Maar zelfs dan wordt het bevriezen van miljarden euro’s aan overheidssteun vroeg of laat een probleem.
Gulle geldschieters proberen Trump te paaien
De rijke alumni en donoren nog eens lief aankijken? Ook dat is geen garantie op succes.
Diverse gulle geldschieters die Harvard in het verleden steunden, onder wie miljardairs als Meta-baas Mark Zuckerberg en investeerder John Paulson, proberen nu juist bij Trump in het gevlei te komen.
Veel donoren waren bovendien al afgehaakt uit woede over de anti-Israëlsfeer die vooral sinds 7 oktober 2023 rondwaart op de universiteiten.
Harvard doet concessies
Harvard probeert via de rechter het verliezen van de overheidssteun tegen te gaan.
Intussen doet de universiteit enige concessies. Maandag 28 april werd bekend dat Harvard de afdeling ‘Gelijke Uitkomsten, Diversiteit en Inclusie’ herdoopte tot ‘Community en Campusleven’.
Ook faciliteert de universiteit bij diploma-uitreikingen niet langer afzonderlijke bijeenkomsten voor specifieke groepen, zoals Afro-Amerikaanse studenten en studenten uit Latijns-Amerikaanse landen.