Het Israëlische succes voelt voor Palestijnen als een ultieme vernedering. Het brengt ze ertoe zichzelf als martelaar op te offeren, want met de eigen dood word je pas superieur aan de gehate Jood.
Gisteravond at ik met een ‘waarnemer’ die al decennia in Jaffa tussen en met Arabieren leeft. Hij is een grote, zware man die vanwege een oud huwelijk – het aantal huwelijken dat hij achter de rug heeft, herinner ik me niet – Joods is geworden; hij is opgegroeid in een serieus christelijk milieu. Hij is ‘traditioneel seculier’, zoals de meeste Israëliërs.
We aten bij Suzana, een restaurant in de oude Jemenietenwijk die niet onderdoet voor een chique straat in Cannes, Barcelona of Rome. De oude panden zijn gerenoveerd of worden gerenoveerd en bieden onderdak aan high-end winkels en dure appartementen.
Het grote terras van Suzana stroomde snel vol op deze donderdagavond, de populaire uitgaansavond in Israël. Ik was er eerder met mijn vrouw en dochter en toen zat het ook vol – de indruk in de media dat het hommeles in Israël is, klopt niet. Mensen zitten thuis niet bang af te wachten tot een bewapende Palestijn hun deur voorbij is gegaan.
Incidentjes
Donderdagmiddag was er opeens het bericht dat de politie van Tel Aviv jacht maakte op een verdachte auto met twee Palestijnen. De auto was gezien bij de Azrieli Towers, waarin ook een enorm winkelcentrum is gevestigd en waarnaast het belangrijkste treinstation van Tel Aviv staat.
Maar het leven in de stad kwam niet tot stilstand. Overal ging het leven door. Dit zijn kleine incidentjes op de gruwelijke schaal met dreigingen in het Midden-Oosten. En het bericht bleek later overigens niet te kloppen.
Jongetjes
Mijn gesprekspartner vertelde over de rellen die Jaffa twee weken geleden had gezien: het waren honderd jongetjes van dertien, veertien, vertelde hij, die ook eens de ervaring van een rel wilden beleven en een paar vuilnisbakken in de fik staken.
Het gevaar van de messentrekkers in Jeruzalem en elders relativeerde hij ook: sociale media en virtual reality waren de bron, en niet de situatie op de Al Aqsa-moskee of de nederzettingen, die, anders dan de media willen doen geloven, onder premier Benjamin Netanyahu niet zijn uitgebreid.
Let op de handelaren, zei hij, je moet altijd op de handelaren letten. De Palestijnen in de Oude Stad van Jeruzalem hebben belang bij de status quo van de gewapende vrede.
En dat geldt helemaal voor de Israëlische Arabieren in Jaffa, die ook afgelopen dinsdag, toen er tot een nationale staking werd uitgeroepen, hun winkel open hielden. De stakingsdag werd een mislukking doordat veel Israëlische Arabieren niet meededen.
Corrupte bende
Hij deelde mijn opvatting dat de status quo redelijke rust brengt. Niemand weet hoe een eigen Palestijnse staat eruit moet zien. De oude corrupte bende van Fatah is nog steeds de baas op de Westelijke Jordaanoever, maar er zijn inmiddels generaties die geen stenen gooien en de voordelen zien van het nabuurschap met Israël.
Hij had hoop dat de pragmatici de oude corrupte elite, die propaganda en haat nodig heeft om de eigen positie te legitimeren, op een dag opvolgen.
Inmiddels hebben de overheden van Israël het leger ingezet en overal in Jeruzalem manschappen geplaatst. Bij de Ramat Aviv Mall, naast Tel Aviv University, stonden ook twee gewapende soldaten. Dit is de prijs voor het bestaan in dit deel van de wereld, waar elke vorm van haat is geïnstitutionaliseerd.
Het is een wonder dat Israël de weerzin van honderden miljoenen Arabieren overleeft en tegelijkertijd een van de meest dynamische samenlevingen ter wereld heeft.
Bedoeïenen
Israël kent ook Bedoeïenenstammen, wier loyaliteit aan de staat soms groter is dan bij Joden. Mijn gesprekspartner vertelde hoe sterk de standpunten in die traditionele gemeenschappen veranderen wanneer de overheden wat meer aandacht voor hen hebben.
Het beeld is niet zwart-wit, of eendimensionaal. De beste scholen in Israël zijn de christelijk-Arabische scholen, zei hij, die jongeren opleiden die daarna tot arts of advocaat worden opgeleid. Zo’n 20 procent van de bevolking is Arabisch, en de meesten van hen willen geen gedoe omdat ze een hypotheek hebben.
Bezit – dat is zoals vaak de sleutel tot rust in een samenleving. Maar wanneer een vrouw vier zonen baart, zullen drie zonen niet de kans hebben om bezit te verwerven. Dit is en blijft de simpele sleutel tot enig begrip van de rampen in de islamitische wereld.
Er heersen in de traditionele islam sterke anti-christelijke en anti-joodse opvattingen, en de propaganda waarin geweld wordt verheerlijkt, is stuitend.
De bevolkingsexplosies die elk islamitische land in de afgelopen zestig jaar heeft ondergaan, hebben legioenen van strijdbare want gefrustreerde jongemannen doen ontstaan. Zij dragen de waanzin van het martelaarschap uit. De dood wordt bewierookt, tot de dood toeslaat, en dan zijn de Joden daaraan schuldig.
Iets infantiels
De bevolking van Gaza kiest voor Hamas, die een oorlog met Israël belooft, en als Hamas raketten afvuurt en Israël daarop reageert, roepen de Gazanen moord en brand. Het heeft iets infantiels.
Het laat ook zien dat de Gazanen erop vertrouwen dat de Joden niet op dezelfde manier reageren als hun Arabische broeders in Syrië, Saudi-Arabië of Jordanië.
Op de Westelijke Jordaanoever weten de stenengooiers, altijd in de aanwezigheid van fotografen en ambulances, dat het Israëlische leger passief en defensief reageert en geen barrel bombs op de wijken zal gooien.
En ook dat is ergerlijk in de ogen van Palestijnen: de Israëliërs zijn zo sterk dat ze het zich kunnen veroorloven om de Palestijnen in leven te laten. Dat is vernederend en brengt Palestijnen ertoe zichzelf als martelaar op te offeren, want met de eigen dood word je pas superieur aan de gehate Jood.
Ik zei al eerder: politieke termen doen er niet meer toe, het gaat om psychologie – of beter nog: psychiatrie.
Uitgeroeid
In de traditionele schema’s van het Midden-Oosten houdt een oorlog pas op als een van de strijdende partijen is uitgeroeid. Dat gebeurt hier niet. Israël zal dat niet doen, en de Palestijnen kunnen het niet.
Het volgende blijft waar: als Israël de wapens neerlegt, zal het binnen 24 uur worden vernietigd, en als de Palestijnen de wapens neerleggen, is er vrede.
Wat er gaande is in dit deel van de wereld, valt niet te begrijpen met normale westerse overwegingen. De islam staat als ideeënsysteem vijandig tegenover andere religies, en dat leidt tot grote verwachtingen bij de gelovigen, en tot diepe verongelijktheid wanneer de wereldsuperioriteit uitblijft.
Dienstplicht
We hebben nog geen tijd gehad de zonen van deze explosieve wereld, die nu massaal naar Europa reizen, aan de tand te voelen over hun geloof en ongeloof. Ik maak me grote zorgen. Israël overleeft dankzij een enorme defensie en dus grote defensie-uitgaven en drie jaar dienstplicht voor iedere jongen en daarna vele jaren reservistenplicht.
Wij zijn daartoe niet bereid, aangezien wij weigeren de gevaren te benoemen.
Denk niet dat wij veilig kunnen toekijken wanneer het Midden-Oosten, zoals nu, in brand staat. Het vuur zal overslaan.