President Thein Sein van Birma heeft toegezegd 3.073 gevangenen vrij te laten, waarvan zes politieke gevangenen. De reden hiervoor is het handhaven van ‘vrede en stabiliteit’ en het naleven van de ‘regels van de wet’. Maar is dat wel de echte reden?
De Birmese regering heeft niets bekendgemaakt over de identiteit van de vrijgelaten gevangenen. Persbureau Reuters laat weten dat ze vrijwel allemaal vastzaten voor ‘gewone’ (niet-politieke) misdrijven. Toch zouden zes of zeven van hen oud-werknemers zijn van de inlichtingendienst van het vorige regime.
Vrijlating
Deze zes of zeven man waren metgezellen van de vorige minister-president – en hoofd van de inlichtingendienst – Khin Nyunt. Toen Nyunt in 2004 niet meer geliefd was onder de militaire regering van Birma, werden hij en zijn aanhang in het gevang gezet.
Het vrijlaten van gevangenen is een routinekwestie geworden onder Sein’s bewind, beginnend met de vrijlating van meer dan 6.000 man in 2011. Opvallend is wel dat deze vrijlatingen vaak gebeuren kort voor een grootschalige diplomatieke bijeenkomst. En zo ook deze keer.
Sancties
De aankondiging komt een maand voorafgaand aan de zogenoemde East Asia Summit, een jaarlijkse bijeenkomst waar leiders van Oost-Aziatische landen – plus de Verenigde Staten en Rusland – praten over samenwerking op het gebied van handel.
Dit jaar wordt de bijeenkomst op 11 en 12 november gehouden in Birma, en de voorzitter is Sein. Nu de ogen op Birma zijn gericht, heeft het land eindelijk de mogelijkheid af te rekenen met de beschuldigingen van mensenrechtenschendingen die het al jaren achtervolgt, en daarmee van de economische sancties die – als gevolg van die schendingen – nog steeds aan het land zijn opgelegd.
Sinds het aantreden van Sein in 2011 heeft Birma grote hervormingen gekend: de beperkingen op media zijn afgezwakt, de oppositie neemt weer deel aan het politieke proces, en er zijn veel politieke gevangenen vrijgelaten. Als reactie op deze ontwikkelingen zijn de meeste internationale sancties tegen Birma afgezwakt – met name die van de Verenigde Staten. Maar nog niet allemaal. Het loont daarom voor Birma om zich aankomende bijeenkomst van zijn beste kant te tonen.
Verbetering
Onder leiding van Sein heeft Birma een meer open houding aangenomen tegenover het Westen. Zo heeft Sein de grenzen opengezet voor investeringen uit het buitenland. Deze opstelling – in combinatie met de afzwakking van internationale economische sancties – heeft ertoe geleid dat buitenlandse investeringen sterk zijn toegenomen: van 238 miljoen euro in 2009-2010, tot bijna 16 miljard euro in 2011-2012.
Maar het land heeft op het gebied van mensenrechten nog vooruitgang te boeken. Birma werd lang beschouwd als het land met de slechtste mensenrechten ter wereld. Internationale mensenrechtenorganisaties berichten regelmatig over de schending van mensenrechten in het land. In 2012 nog werd er verslag gedaan van systematische verkrachtingen door soldaten. Verder zou het leger seksslaven werven, worden de rechten van etnische minderheden geschonden en kent Birma systematische corruptie.
Human Rights Watch deed maandag nog een verzoek aan de World Bank Group om terughoudend te zijn in het leveren van financiële steun aan Birma. Dus ondanks het vrijlaten van de gevangenen, en de veranderingen die Sein in Birma heeft doorgevoerd, heeft hij tijdens de bijeenkomst van volgende maand nog wel het een en ander uit te leggen.