De Zwitserse Volkspartij SVP heeft een volksinitiatief opgezet tegen immigratie.
1. Waarover kunnen de burgers straks stemmen?
‘Geen Zwitserland van 10 miljoen’ heet het volksinitiatief. De Zwitserse bevolking mag voor 2050 de 10 miljoen inwoners niet overschrijden. Nu zijn het er 9 miljoen. Komt de bevolking vóór 2050 op 9,5 miljoen uit, dan krijgen asielzoekers geen verblijfsvergunning meer. Als blijkt dat dit niet heeft gewerkt, wordt ook het verdrag met de Europese Unie voor vrij verkeer van personen opgezegd.
2. Is het volksinitiatief wel in praktijk te brengen als de bevolking voor stemt?
Dat wordt lastig. Zwitserland is gebonden aan de bilaterale verdragen met de Europese Unie. Dus als het volk ja zegt, heeft de regering een probleem. Dat is al eens eerder gebeurd. In 2014 was er een volksinitiatief voor quota voor buitenlanders. Dat heeft de regering toen opgelost door inwoners van Zwitserland voorrang te geven bij sollicitaties. Bedrijven moesten vacatures eerst openstellen voor de eigen inwoners, maar quota kwamen er niet.
3. En wat betekent dit referendum voor de Zwitserse regering?
Het komt slecht uit. De regering is net bezig met de EU over nieuwe verdragen te onderhandelen. Intussen is de arbeidsmigratie naar het welvarende Zwitserland wel extreem hoog. In 2023 kwamen er rond 264.000 immigranten naar Zwitserland. De woningnood stijgt, de treinen en wegen zijn overvol. De Zwitsers zijn daar niet blij mee. Daarom trekt de campagne van de SVP alle aandacht.
4. Het duurt nog zeker twee jaar tot het referendum. Dan is er volgens plan allang een nieuw verdrag met de EU.
Maar de campagne is geopend. Dat betekent podiumdebatten en krantenartikelen, gevolgd door een parlementaire behandeling en stemadvies. Een directe democratie is meer dan een ‘ja’ of ‘nee’ van het volk in de stembus. Daarom speelt de timing wel degelijk een rol bij de onderhandelingen met de EU.
5. Misschien brengt de SVP met dit EU-vijandige volksinitiatief dus juist Zwitserland en Brussel dichter bij elkaar?
Inderdaad. Het werkt als drukmiddel voor de regering om er voor die tijd met Brussel uit te komen.