Hoe immigranten Franse platteland verdelen

Guy Joncour, veearts in ruste, kan er niet over uit. ‘Ze is echt gek die vrouw. Ik kwam haar tegen bij de bakker vanochtend. Weet je wat ze tegen mij zei? Als ik een vent was, had ik je voor je bek geslagen.’

Joncour (70) heeft het over de ‘dochter van de dokter’, oud-onderwijzeres Danielle Le Men. De oorzaak van hun aanvaring is het project Horizon. Horizon beoogt de huisvesting van statushouders in de gemeente Callac – 2.200 inwoners – die gaan helpen bij een grote ‘economische, sociale en culturele’ opknapbeurt van het plaatsje.

Het plan is bedacht door Merci, een fonds dat wordt geleid door de zakenvrouw Marie-France Cohen en haar drie zoons. De familie werd rijk met de verkoop van een winkelketen voor peperdure kinderkleren en de Parijse concept-store Merci. ‘Wij weten zeker dat vluchtelingen een kans zijn voor Frankrijk,’ zo schrijven zij in een brochure.

Het bewijs van die overtuiging belooft het fonds te leveren in Callac, dat wordt geprezen als een ‘gastvrije gemeente’. Iedereen wordt er beter van, juicht de tekst: de immigranten krijgen een microkrediet als zij bedrijfjes beginnen of winkels overnemen. Zo integreren de nieuwkomers, terwijl het centrum van Callac uit een neerwaartse spiraal wordt gehaald.

Het klinkt Joncour als muziek in de oren. ‘Het past bij onze traditie,’ zegt hij in zijn bungalow vlak bij een romantische kerkruïne even buiten het dorp. ‘Callac heeft bijvoorbeeld vluchtelingen uit Spanje tijdens de burgeroorlog opgevangen. Zij zijn hier gebleven.’

Tegenstanders volgen elkaar verbaal in de haren

De tegenstanders slaan de meest abjecte, extreem-rechtse taal uit, bromt hij terwijl hij een cupje duwt in het koffiezetapparaat in de keuken. Zo hebben ze het steeds over ‘de familie Cohen’. Dat is antisemitisch, zegt hij. ‘Het is diep triest hoezeer dit gedachtengoed hier – dit is nota bene van oudsher een communistisch gebied – is doorgedrongen.’