Woensdag 19 januari hield Emmanuel Macron als nieuwe halfjaarlijkse voorzitter van de Europese Unie een speech in een volgepakt Europees Parlement in Straatsburg. Wat zei de Franse president, en gaat hij zijn woorden omzetten in daden?
1. Kwam Macron naar Straatsburg om te benadrukken dat het Europees Parlement daar moet blijven?
Nee, het is heel normaal dat de regeringsleider (in dit geval het staatshoofd) van het land dat de EU voorzit een toespraak tot het parlement houdt tijdens de eerste plenaire sessie (bijna altijd zijn die in Straatsburg) gedurende zijn of haar voorzitterschap.
Het was wel handig, zo’n optreden in eigen land. De president combineerde de speech met een paar bezoekjes aan bedrijven in en om de hoofdstad van de Elzas. De Franse verkiezingen staan immers voor de deur, in april.
Naar de toespraak van Emmanuel Macron was erg uitgekeken. De EU heeft het, zeker op geopolitiek gebied, moeilijk met zichzelf. Een krachtdadige leider – en na het vertrek van de Duitse bondskanselier Angela Merkel is Macron de onbetwiste leader of the pack in de EU – kan dan voor doorbraken zorgen.
2. Okay. En leverde Macron vuurwerk?
Voor Brusselse begrippen was het een nogal bevlogen speech over Europese kernwaarden als democratie, vooruitgang en vrede. Macron deed zijn verhaal trouwens uit het hoofd, wat dat betreft lijkt hij op zijn kompaan Mark Rutte. De Nederlandse premier deed zijn HJ Schoo-lezing in 2013 zonder enig spiekbriefje.
Macron stond onder meer uitgebreid stil bij de rechtsstaat, een duidelijke hint aan Polen en Hongarije, die er andere opvattingen op na houden dan bijvoorbeeld Frankrijk. ‘De rechtsstaat is niet uitgevonden in Brussel,’ zei Macron. ‘Dat hoor je in sommige hoofdsteden. Maar zij komt voort uit onze geschiedenis.’
Hij wil daarom de Europese waarden verankeren, door het handvest te actualiseren. Opmerkelijk was dat hij in één moeite door pleitte voor een ‘verkenning van het recht op abortus’. Abortus als Europese waarde? De nieuwe voorzitter van het Europees Parlement, de Maltese Roberta Metsola, zal er niet blij mee zijn geweest. Zij is tegenstander van abortus. Overigens kwam Metsola mede dankzij Macron, die haar al in een vroeg stadium steunde, aan haar baantje.
Vooral de Polen zullen in hun wiek geschoten zijn over Macrons opmerking over abortus. Het zeer katholieke land zal onder geen voorwaarde toestaan dat het recht op abortus een Europese kwestie wordt, in plaats van een nationale.
Luister ook de nieuwste aflevering van de podcast BruXL met René van Rijcekvorsel, over de plagen die de EU teisteren:
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Een opmerkelijke passage was ook deze: we moeten ‘een Europese beschaving bevorderen die is gebaseerd op het universele respect voor de eigenheid en de diversiteit van eenieder. Daarom willen wij de belangrijkste geschiedkundigen en intellectuelen samenbrengen om die gezamenlijke geschiedenis vorm te geven.’
Moet de Europese geschiedenis opeens vanuit een gemeenschappelijk Europees perspectief worden herschreven? Dat riekt naar geschiedvervalsing.
3. Dat klinkt een beetje als dromerij. Was er ook iets concreets aan de speech?
Jazeker. De Fransen hebben een ambitieuze agenda. En die moeten ze feitelijk binnen drie maanden uitvoeren (dus nog maar iets meer dan twee maanden te gaan). Op zondag 10 april is al de eerste ronde van de presidentsverkiezingen (op 24 april de tweede). Dus vanaf begin april zullen alle Franse politici daarmee bezig zijn, en minder met Europa. De kans bestaat zelfs dat de Fransen als EU-voorzitter eindigen met een ander staatshoofd (Valérie Pécresse?) dan degene met wie ze het halfjaar begonnen, Macron.
Luister ook de vorige aflevering van de podcast BruXL over de plannen van Macron:
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?