Waarom jongeren in Zuidoost-Azië in opstand komen

Door de zwellingen in zijn gezicht kun je de ogen van de jonge revolutionair Wai Moe Naing (25) nauwelijks zien. Zijn advocaat plaatste de foto van zijn toegetakelde cliënt op sociale media. Een politieauto reed hem aan. Daarna sloeg de oproerpolitie hem in elkaar en werd hij naar de gevangenis afgevoerd. Wai Moe was een van de eerste studentenleiders die met potten en pannen de straat op gingen na de staatsgreep afgelopen februari in Myanmar, het vroegere Birma.

Hoofdredacteur Toe Zaw Latt (51) van de Democratic Voice of Burma, dat onafhankelijke radio- en tv-programma’s en online-artikelen verzorgt, vertelt hoe de bevolking die ochtend bruut uit haar droom ontwaakt. Er wordt geen nieuw parlement geïnstalleerd, maar de generaals nemen de macht weer over. Als voorgeprogrammeerde killing machines struinen soldaten de huizen af op zoek naar opstandelingen. Ze voeren hun schrikbewind uit tot in de slaapkamers. Kinderen worden niet gespaard.

‘Wij willen uit de Dark Age van het militaire regime. We hebben de democratie geproefd,’ zegt Toe Zaw aan de telefoon vanuit Adelaide, waar hij naartoe is gevlucht met hulp van het Australische consulaat in Myanmar. Het leger zocht hem. Vier van zijn collega’s zitten in de gevangenis. Vijf verbergen zich angstvallig. ‘Meer dan vierduizend mensen, hoofdzakelijk jongeren, zitten vast zonder proces of toegang tot een advocaat.’

Drie vingers als verzetssymbool

Aan de andere kant van de grens strijden jongeren ook verbeten tegen een militair regime. In de Thaise hoofdstad Bangkok staan generatiegenoten van Wai Moe terecht wegens verstoring van de openbare orde en smaad tegen het koninklijk huis. Intellectuelen als Parit Chiwarak (23) en Panusaya Sithijiriwattanakul (22) zaten maanden in de gevangenis. Zij organiseerden massaprotesten tegen de coup van Thaise militairen vorig jaar. Ze willen zelf hun leiders kiezen. Ze hebben genoeg van de militairen die zichzelf met geweld in het zadel houden.

‘Een goede leider misbruikt de macht niet. Hij is gekozen door het volk en accepteert inspraak,’ zegt Panusaya, codenaam ‘Rainbow’. Ze steekt daarbij de drie vingers op uit The Hunger Games. Studenten in Thailand namen als eerste het verzetsteken over uit de film. Nu zie je het stille verzetssymbool in meer dictatoriale landen. Panusaya kwam na een hongerstaking op borgtocht vrij. ‘De medische toestand van “Pinguïn”, codenaam voor Parit Chiwarak, is onbekend,’ zegt Rainbow. Hij zou verzwakt in een ziekenhuis zijn opgenomen. Niemand wordt tot hem toegelaten.

‘Als onrecht wet wordt, wordt verzet plicht’

Terwijl advocaten proberen Pinguïn op borgtocht vrij te krijgen, maken revolutionairen in Yangon, de vroegere hoofdstad van Myanmar, zich op voor een nieuwe ronde ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’. In de video van popmuzikant Bhone (18), uitgezonden door de Britse staatsomroep de BBC, staan honderden jongeren met zelfgemaakte metalen schilden opgesteld voor een contingent soldaten. ‘Schilden klaar! Naar voren,’ schreeuwt een jonge opstandeling met baseballpet en paardenstaart. Het geluid van de kogelregens op de schilden van de jongeren, doet pijn in hart en oren. ‘Terugtrekken,’ luidt haar laatste opdracht, waarna iedereen uit elkaar stuift en een schuilplaats zoekt. ‘Als onrecht wet wordt, wordt verzet plicht,’ citeert Bhone de derde Amerikaanse president Thomas Jefferson.