Voor het eerst in drie jaar tijd wordt er weer gesproken over een staakt-het-vuren in Oost-Oekraïne. Sinds 2014 wordt er gevochten in de Donbas, waar separatisten met steun van Rusland zich willen afscheiden van Oekraïne. In Parijs beginnen maandag vredesbesprekingen tussen de Russische president Vladimir Poetin en de Oekraïense president Volodomir Zelensky. Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president Emmanuel Macron zijn bij de gesprekken.
In de Donbas-regio woeden al vijf jaar lang hevige gevechten tussen het Oekraïense leger en pro-Russische separatisten. Tot nu toe stierven 13.000 mensen door de gevechten. De oorlog begon na de Russische annexatie van de Krim, een eiland van Oekraïne.
MH17 werd neergeschoten boven het gebied
Pro-Russische demonstranten gingen de straat op in de provincies Donetsk en Loegansk. Die twee provincies verklaarden zich in mei 2014 onafhankelijk van Oekraïne en worden gesteund door Rusland. Twee maanden later werd vlucht MH17 neergeschoten boven rebellengebied. 298 mensen kwamen om, waaronder 196 Nederlanders. De Nederlandse regering houdt Rusland daarvoor verantwoordelijk.
Lees ook: Rusland wijst iedere beschuldiging van Nederland af en ontkent betrokken te zijn geweest bij het neerhalen van het vliegtuig.
Eerdere gesprekken waren niet succesvol
Sinds het uitbreken van het conflict proberen de vier regeringsleiders tot een oplossing te komen. De groep regeringsleiders staan bekend als de ‘Vier van Normandië’. In die Franse provincie werden in 2014 de eerste onderhandelingen gevoerd over beëindiging van het conflict.
Tot een oplossing kwam het nooit, maar met het aantreden dit jaar van de Oekraïense president Zelensky is er nieuwe hoop. Hij wil graag tot een oplossing komen en lijkt bereid te zijn tot het sluiten van compromissen.
In september ruilden Rusland en Oekraïne gevangenen. 35 Oekraïners konden terugkeren naar huis en kreeg Oekraïne drie marineschepen terug die door Rusland in beslag waren genomen. Door Oekraïne werd onder meer Vladimir Tsemach vrijgelaten. De Oekraïner was commandant van de luchtafweer van de separatisten en Nederland heeft hem als verdachte aangemerkt in het onderzoek naar het neerhalen van vlucht MH17.
Meer zelfbestuur in Donbas-regio
Voorafgaand aan de topontmoeting liet Zelensky weten dat hij bereid is lokale verkiezingen te houden in Donetsk en Loegansk. In die twee Oekraïense provincies liggen de gebieden die door separatisten worden gecontroleerd. De verkiezingen kunnen voor meer zelfbestuur in de regio zorgen, wat een grote wens is van Rusland.
Om verkiezingen te organiseren, eist Zelensky dat buitenlandse militairen en de gewapende groeperingen in de Donbas-regio zich terugtrekken. Ook wil Zelensky gevangenen uitruilen en een staakt-het-vuren afspreken. Of de Russische president Poetin daarmee akkoord gaat, is onbekend.
De verwachtingen voor de ontmoeting in Parijs zijn niet heel erg hoog. In 2015 bereikten de groep regeringsleiders een vredesakkoord in de Wit-Russische hoofdstad Minsk. Dat akkoord werd nooit volledig geïmplementeerd, terwijl de gevechten door bleven gaan.