De Iraakse premier Haider al-Abadi houdt voet bij stuk: de Turken mogen niet meedoen aan de slag om Mosul, hoe graag ze dat ook willen (en eisen). Zelfs het bezoek van de Amerikaanse minister van Defensie kan daar geen verandering in brengen.
‘Ik weet heus wel dat de Turken graag willen deelnemen (aan de strijd om Mosul, red.). Nou, we zullen ervoor bedanken. Dit is iets waarmee de Irakezen zelf zullen dealen,’ zei Al-Abadi na een bezoek van de Amerikaanse minister van Defensie Ash Carter. ‘Mochten we echt hulp nodig hebben, zullen we dat vragen aan Turkije, of andere landen in de regio.’
Deal? Nee hoor, helemaal niet
Pijnlijk voor Carter: hij signaleerde juist dat NAVO-bondgenoot Turkije en Irak – buurlanden van elkaar, maar zeker niet de beste vrienden – een principedeal over deze heikele kwestie hadden gesloten. Amerika heeft na de invasie in Irak in 2003 en de daaropvolgende bezetting nog altijd flinke invloed op Irak. Turkije zou op een of andere manier kunnen gaan bijdragen aan de strijd, dacht Carter. Maar dat lag dus even anders. De Iraakse regering is verbolgen over het feit dat Turkije nog altijd twee- tot drieduizend militairen heeft zitten in Noord-Irak. Die blijven er ook, totdat Islamitische Staat (IS) bij Mosul is verslagen, zegt Ankara steeds.
Maar Irak wil dat de militairen, die Peshmerga-strijders opleidden, per direct vertrekken. Zo niet, dreigt een regionale oorlog, waarschuwde Abadi al. De ruzieachtige sfeer werd nog eens vergroot, toen de Turkse president Recep Tayyip Erdogan de Iraakse premier zou hebben geschoffeerd. ‘Je kent je plaats niet. Je bent niet van hetzelfde niveau als ik. Je bezit ook niet dezelfde kwaliteit. Je geschreeuw uit Irak doet ons helemaal niets.’
Turkije is bang dat als IS-bolwerk Mosul straks onder de voet is gelopen, er een ‘etnische zuivering’ zal plaatshebben. Ankara werpt zich op als beschermheer van de soennieten – als tegenhanger van de overwegend sjiitsche regering in Bagdad. En dat zorgt voor oplopende spanningen – waar helemaal niemand op zit te wachten, en zeker de Amerikanen niet.
Hamdaniyah de volgende prooi
Intussen gaat de opmars in de richting van Mosul door. Het Iraakse leger is zaterdag een groot offensief begonnen om de stad Hamdaniyah op IS te heroveren. Hamdaniyah ligt ongeveer 15 kilometer ten zuidoosten van Mosul. Een Iraakse generaal zei tegen CNN dat het leger het kantoor van de burgemeester en het belangrijkste ziekenhuis van Hamdaniyah al in handen heeft. Hij zei dat zeker vijftig IS-terroristen zijn gedood.
De minister van Binnenlandse Zaken van de regionale Koerdische regering in Irak, Karim Sinjari, zei zaterdag dat de troepen bij hun opmars naar Mosul de stad tot op vijf kilometer zijn genaderd. Volgens hem zou er ook in de stad zelf rebellie zijn uitgebroken tegen IS. Het offensief kwam eerder deze week van de grond.