Onderhandelingen tussen president Donald Trump en de Democratische leiders in het Amerikaanse Congres zijn woensdag op niets uitgelopen. Trump zou woedend zijn weggelopen. Zolang er geen akkoord over een nieuwe begroting is, blijft de Amerikaanse overheid gesloten. Vier vragen en antwoorden over de patstelling nu deze shutdown de langste ooit dreigt te worden.
Wat is er woensdag gebeurd?
President Donald Trump had gisteren een overleg met de leiders van de Republikeinen en de Democraten in het Witte Huis. Daar probeerden zij overeenstemming te bereiken over het beëindigen van de zogeheten shutdown en het bouwen van een muur aan de grens met Mexico. Trump weigert elk begrotingsvoorstel waarin geen geld beschikbaar wordt gesteld voor de bouw van een barrière tegen illegale immigranten die vanuit Mexico Amerika willen binnenkomen. Volgens de president is er zo’n 5,7 miljard dollar (omgerekend 4,9 miljard euro) nodig voor de bouw. Door het ontbreken van een begroting is een deel van de Amerikaanse overheidsdiensten gesloten.
Lees ook de column van Rik Kuethe: Chanterende Trump heeft wél gelijk met zijn muur
Volgens Chuck Schumer, de voorzitter van de Democraten in de Senaat, zou Trump na een half uur met zijn hand op de tafel hebben geslagen en boos zijn weggelopen. Dat deed hij nadat Nancy Pelosi, de leider van de Democraten in het Huis van Afgevaardigden, tegen de president had gezegd dat zij sowieso tegen het bouwen van een muur is, zelfs als de overheid dan weer open gaat.
Pelosi zei na het overleg dat de president zich ‘nukkig’ gedroeg en had gedreigd de overheid ‘weken, maanden of jaren gesloten te houden, tenzij hij zijn zin krijgt’.
Trump zelf liet via Twitter weten dat de ontmoeting ‘tijdverspilling’ was, maar ontkende dat hij woest de onderhandelingen zou hebben verlaten:
Cryin Chuck told his favorite lie when he used his standard sound bite that I “slammed the table & walked out of the room. He had a temper tantrum.” Because I knew he would say that, and after Nancy said no to proper Border Security, I politely said bye-bye and left, no slamming!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 10, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Wat zijn de gevolgen van de politieke impasse?
Het weglopen van de president toont dat de onderhandelingen muurvast zitten. Door de shutdown zitten zo’n 800.000 ambtenaren thuis met onbetaald verlof. Dit zijn medewerkers van overheidsdiensten als het ministerie van Landbouw en het ministerie van Volksgezondheid. Ook een groot deel van de staf van ruimtevaartorganisatie NASA zit thuis.
Een ander deel moet blijven werken, maar krijgt geen salaris. Zij worden gezien als essentieel voor het functioneren van de overheid. Dit zijn onder meer medewerkers van de kustwacht, beveiligingsmedewerkers op vliegvelden en grensbewakers. Bij een aantal van die diensten nemen mensen ontslag of melden zich ziek.
Meer over de Verenigde Staten: De grootste uitdagingen voor Trump in 2019
Nu de shutdown zijn twintigste dag ingaat, worden de problemen voor velen steeds nijpender. Morgen is de eerste dag dat veel medewerkers doorgaans hun salaris zouden krijgen. Nu dat geld niet komt, wordt het lastiger om rekeningen en zelfs de huur te betalen. Sommige overheidsmedewerkers vrezen zelfs dat zij hun huis worden uitgezet.
De Amerikaanse kustwacht adviseerde zijn medewerkers zelfs een garage sale te houden, waarbij overbodige spullen uit de garage op straat te koop worden aangeboden.
Wat gaat Trump doen?
Vandaag reist president Trump af naar de grens met Mexico. Hij brengt een bezoek aan het plaatsje McAllen in Texas, waar hij in gesprek gaat met grenswachten. In McAllen worden nieuwe barrières aan de grens met Mexico gebouwd, en er staat een centrum waar asielaanvragen worden verwerkt.
De president zal er naar verwachting ook een toespraak houden over het belang van een grensmuur. Met die toespraak hoopt Trump de publieke opinie te beïnvloeden. Dinsdagavond deed hij dat ook in zijn eerste televisietoespraak ooit als president. Toen probeerde hij de noodzaak van het bouwen van een barrière uit te leggen.
Door te spreken over een ‘barrière’ in plaats van een ‘muur’ deed Trump een voorzichtige handreiking aan zijn tegenstanders. Dat blijkt weinig baat te hebben gehad.
Gaat Trump de ‘nationale noodtoestand’ uitroepen?
Mogelijk gaat Trump vandaag in zijn speech in McAllen een stap verder dan dinsdag. Zo zou hij een ‘nationale noodtoestand’ kunnen afkondigen. Trump heeft eerder al gezegd dat hij die optie overweegt, als hij ‘geen akkoord kan sluiten met mensen die zich onredelijk gedragen’.
Lees ook uit het weekblad van deze week: Generatiekloof zorgt voor verdeeldheid bij Democraten
Door het afkondigen van de noodtoestand krijgt Trump de beschikking om zelf miljarden dollars uit te geven die zijn bestemd voor de nationale veiligheid. Volgens Trump is het bouwen van een grensmuur een situatie waarvoor dit is geoorloofd. Hij heeft, net als voorgaande Amerikaanse presidenten, al eens gebruikgemaakt van deze macht. Er zijn momenteel 31 noodtoestanden afgekondigd. De meest recente keer dateert van vorig jaar en was om sancties op te leggen aan politici uit Nicaragua wegens de gewelddadige protesten in dat land.
Het Amerikaanse Congres kan het besluit om de noodtoestand af te kondigen ongedaan maken. Zowel de Senaat, waarin de Republikeinen een meerderheid hebben, als het Huis van Afgevaardigden, waarin de Democraten in de meerderheid zijn, moeten daar dan mee instemmen. Het is maar de vraag of Republikeinen in de Senaat tegen hun Republikeinse president willen ingaan. Ook kan het besluit worden aangevochten in de rechtszaal.