Terecht kreeg het kabinet lof over de waardige rouwverwerking. Maar in het contact met Oost-Oekraïne was Nederland veel te naïef. Waarom werd geen contact gezocht met de separatisten?
Het beeld van een stormvast kabinet-Rutte in de nasleep van de MH17-ramp is aan het kantelen.
De VVD-premier en zijn PvdA-minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans vertrouwden volledig op de Oekraïense regering. Ze meden directe contacten met de separatisten van de Donetsk-republiek, want ze wilden het Moskou-gezinde rebellenstaatje niet erkennen.
Daardoor kregen Nederlandse ramponderzoekers en bergingswerkers geen toegang tot de plek des onheils. Maleisië en Australië zochten de lokale krijgsheren wel op en kregen de zwarte dozen van de neergestorte Boeing 777 keurig overhandigd.
‘Tuig’
Intussen schold minister Timmermans in zijn beroemde toespraak in de VN Veiligheidsraad de lokale bevolking uit voor ‘tuig’ dat de trouwringen van de stoffelijke overschotten weghaalde.
Premier Mark Rutte had het over ‘volstrekt respectloos gedrag’. In werkelijkheid waren Oost-Oekraïners consciëntieus lijken aan het bergen, waardoor naderhand in Hilversum inmiddels 285 van de 298 doden zijn geïdentificeerd. Persoonlijke bezittingen zijn niet geroofd.
Rutte maakte er destijds een ‘good guys, bad guys‘-verhaal van. Tegenover het Oekraïense bewind van Petro Porosjenko was hij een en al voorkomendheid. De separatisten die het rampgebied feitelijk controleerden, werden als plunderaars verketterd. Nederland sprak niet met ze; hooguit via bemiddelaars van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa.
Braafste jongetje
Woensdag liet de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Pavlo Klimkin, in een interview met Nieuwsuur zijn goedgelovige Haagse kameraadjes keihard vallen. Hij verklaarde doodleuk dat Kiev geen enkel bezwaar had tegen eventuele gesprekken van Nederland met de separatisten in Oost-Oekraïne.
Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde donderdagochtend bedremmeld door te melden dat Kiev zoiets destijds ‘bij voorkeur niet’ had. Den Haag, het braafste jongetje van de Europese klas, had zich daar kennelijk aan te houden.
Rutte en Timmermans ontvingen terechte lof voor hun rol bij de collectieve rouwverwerking na de vliegramp van 17 juli, maar in hun contacten met Kiev en hun niet-contacten met de rebellen waren ze behoorlijk onnozel.