De game-industrie claimt dat we met braintraining op de computer onze hersenen fit en soepel kunnen houden. Niet waar, zeggen 73 neurowetenschappers in een brief.
Wat jammer nou! Hadden we onszelf net wijsgemaakt dat een paar breinbrekers per dag onze hersenen lekker fit en soepel houden, komt er een open brief van twee gerenommeerde wetenschappelijke onderzoeksinstituten waarin die veronderstelling onderuit wordt gehaald.
In het onlangs gepubliceerde vier pagina’s tellende document getiteld A Consensus on the Brain Training Industry from the Scientific Communityvan het Amerikaanse Stanford Center on Longevity en het Max-Planck-Institut für Bildungsforschung in Berlijn, wordt de zogeheten braingame-industrie de oren gewassen.
Haar claims dat computerspelletjes bijdragen aan een fitter brein, vooral op latere leeftijd, zijn zwaar overdreven en niet voldoende wetenschappelijk onderbouwd, aldus de 73 neurowetenschappers in de Verenigde Staten en Europa die de open brief ondertekenden.
Gezond en fit
Wat is er aan de hand? Overal ter wereld zijn onderzoekers druk bezig om methoden en technieken te ontwikkelen om de gemiddeld almaar ouder wordende mens ook geestelijk tot op hoge leeftijd gezond en fit te houden. Daarbij wordt vanzelfsprekend ook gekeken naar manieren om dat spelenderwijs met behulp van de computer te doen.
Er zijn aanwijzingen dat sommige spelletjes en oefeningen kunnen helpen om specifieke vaardigheden nog een tijdje op peil te houden. Maar meestal gaat het om kleine en beperkte onderzoeken, waaruit verder niets kan worden afgeleid over het algemeen cognitieve functioneren van ons brein.
Toch claimt de braingame-industrie dat haar spelletjes, die ze met behulp van wetenschappers heeft ontwikkeld, ons verouderende brein fit en soepel houden. Op de website van het in Nederland populaire Neurocampus bijvoorbeeld, staat boven aan de homepage in grote letters: ‘Braintraining. Tien minuten per dag voor een fitter brein.’ Verderop lezen we: ‘Met een kwartiertje per dag uw hersenen trainen, houdt u ze fit en soepel.’
Volgens Eric-Jan Wagenmakers (42), hoogleraar neurocognitieve modellering aan de Universiteit van Amsterdam en een van de ondertekenaars van de open brief, worden oudere consumenten bedonderd.
‘De game-industrie pretendeert dat de effectiviteit van braintraining wetenschappelijk is aangetoond. Helaas is dat niet waar. Het meeste onderzoek laat zien dat trainingseffecten – zo die al worden gevonden – niet of nauwelijks generaliseren naar het echte leven.’
Kortom, we hebben er weinig tot niets aan. Maar hoe erg is dat? Wagenmakers vindt het belangrijk om dit te melden, want: ‘Het is natuurlijk teleurstellend als mensen veel tijd, energie en geld stoppen in een product dat uiteindelijk niet werkt. Als deze trainingssoftware een medicijn zou zijn, dan was het nooit op de markt toegelaten.’
Hersenen
In de open brief van de 73 neurowetenschappers wordt nog een ander kwalijk gevolg genoemd. De tijd die mensen besteden aan braingames, in de illusie dat ze daarmee hun hersenen fit en soepel houden, kunnen ze niet besteden aan zaken waarvan inmiddels wel vaststaat dat ze de algehele conditie van onze hersenen op allerlei manieren goed doen: lichamelijke, intellectuele en sociale activiteiten.
Denk om te beginnen aan lichaamsbeweging: joggen, fietsen, stevig doorwandelen, sporten. Ons brein is een orgaan dat net als alle andere organen baat heeft bij een goede doorbloeding, want die houdt de vaten soepel en bevordert de werking van het brein.
Om uw hersenen fit en soepel te houden, kunt u dus beter elke dag een uur zwemmen of tennissen, dan een uur lang achter de computer zitten om breinspelletjes te doen. Verder kan het ook helemaal geen kwaad om te tuinieren, klussen, knutselen of koken. Want daarbij gebruikt u niet alleen uw handen en spieren, maar ook uw hersens op een complexe manier.
Om uw hersenen fit en soepel te houden, is het ook van belang om intellectuele uitdagingen te blijven zoeken. Daarmee wordt niet zozeer bedoeld breinbrekers oplossen, maar eventueel blijven werken, kranten en boeken lezen, naar film, theater en concerten gaan, musea bezoeken, muziek maken, schilderen of boetseren, reizen, een nieuwe taal leren, een studie doen, een andere hobby zoeken.
Kortom, elke dag weer uw hersenen uitdagen en prikkelen om druk bezig te blijven en nieuwe verbindingen aan te gaan. Liefst op prettige manieren die goed bij u passen.
Communiceren
Ten derde is het voor een fit en soepel brein van belang om sociale contacten te onderhouden. We zijn sociale wezens die, uitzonderingen daargelaten, graag met andere mensen verkeren en communiceren.
Heel veel van onze brainpower is gereserveerd om een uitgebreid netwerk van sociale contacten te onderhouden en op allerlei niveaus goed met onze medemensen te kunnen omgaan. Om alles wat daarbij komt kijken in onze hersenen niet in onbruik te laten geraken, moeten we tijd en moeite blijven steken in onze sociale contacten. Ga dus liever een potje kaarten met vrienden dan alleen achter de computer spelletjes doen.
Betekent de waarschuwing nu dat we meteen moeten ophouden met die breinspelletjes op de computer? Nee, ga er vooral mee door als u er plezier aan beleeft. Maar doe ze niet in plaats van de dingen die echt nodig zijn om uw brein fit te houden.