Afgelopen weekend zijn in Rotterdam en Den Haag drie grote exposities van start gegaan waarbij kleren en mode de hoofdrol of een belangrijke bijrol spelen. De tentoonstellingen hebben weinig gemeen, behalve dat ze allemaal veel bezoekers zullen trekken.
Voor wie toch graag verband ziet tussen de uiteenlopende expo’s in Zuidwest Nederland: alledrie hebben iets met natte kleren en dromen.
In de Kunsthal Rotterdam (strikt genomen geen museum, want zonder vaste collectie) worden bezoekers van Designing – 50 Years of Bond Style nog voor ze via het beroemde ronde 007-kogelgat de expo vol James Bond-attributen binnenstappen, geconfronteerd met zwemkleding.
In een aparte vitrine is de oranje bikini met witte riem te bewonderen die Halle Berry in 2002 droeg in de Bond-film Die Another Day. Ernaast prijkt het blauwe broekje waarmee Daniel Craig vier jaar later in Casino Royale uit de branding kwam. Plus wat fotobeelden die laten zien hoe de diverse bollingen er op het witte doek ook al weer uitzagen.
Magnetisch bassin
Een paar honderd meter verderop drijft in museum Boijmans Van Beuningen een 3D-geprinte jurk van ontwerpster Iris van Herpen in een bassin. Als alles goed functioneert (bij de preview was dat nog twijfelachtig) groeit de taille van de jurk door de magnetische vloeistof (ferrofluïde) langzaam aan.
Het is een van de vele fascinerende objecten en installaties die tonen hoe verschillende designers de toekomst van de mode nu al in hun agenda hebben staan.
Nat hemd
Het Gemeentemuseum Den Haag biedt naast de drukbezochte Mark Rothko-expositie nu ook Romantische Mode. Een forse en fraai ingerichte tentoonstelling met als leuk gevonden ondertitel: Mr. Darcy meets Eline Vere.
Bij aanvang is er direct de confrontatie met de mode uit de negentiende eeuw in de vorm van kostuums uit Pride and Prejudice-televisieserie. Bij het verlaten kun je een blik werpen op nog een outfit uit die serie, uit 1995.
Het is het opgedroogde hemd (met blanke broek) waarmee acteur Colin Firth als Mr. Darcy in het water dook om, eenmaal doorweekt, bij vele kijkers bijzonder warme en romantische gevoelens op te roepen.
Zwelgen
Voor de vele James Bond-filmliefhebbers is de 007-expo (die al langer over de wereld reist) in de Kunsthal ongetwijfeld een walhalla. Met veel aankleding, attributen – tot en met de stalen tanden van Jaws – en talloze filmbeelden.
Wie de Bond-films altijd al kinderachtig vond, zal ook deze uitstalling een beetje stoffig en voorspelbaar vinden. Vooral de opgestelde scenes en de vele outfits maken niet echt een sprankelende indruk. Gelukkig brengen de vele videobeelden de beoogde magie van kleding en props beter over.
Een serieuze poging om de invloed van Bond op eigentijdse ontwerpers te ontrafelen, was welkom geweest. Dat had de Kunsthal gesierd. Nu is de ‘kunst’ wel erg ver te zoeken en is het vooral de ‘hal’ van beton en glas die goed bij de Bond-stijl past.
Maar voor alle 007-fans is het natuurlijk verrukkelijk zwelgen in vijftig jaar filmheld-nostalgie.
Weelderig ondergedompeld
Gemeentemuseum Den Haag levert met Romantische Mode weer een zeer verzorgde en – minstens zo belangrijk – een goed doordachte tentoonstelling af die de bezoeker voortreffelijk en weelderig onderdompelt.
Met bewonderenswaardig veel authentieke kostuums uit de negentiende eeuw die samen met korsetten, hoepelrokconstructies, accessoires en prenten een goed historisch beeld leveren. Met aansprekende scenes, zoals een bal waarop twee vrijwel identieke jurken uit 1885 om elkaar heen draaien. Ooit besteld voor tweelingzusjes.
Leuk zijn de vele literaire referenties aan Louis Couperus (Eline Vere), Jane Austen (Pride and Prejudice) en Nicolaas Beets (Camera Obscura). En de brug naar de moderne tijd wordt geslagen door de al genoemde filmkostuums en eigentijdse romantische creaties van Jan Taminiau, Christian Dior en Vivienne Westwood.
Toekomst is nu
Mecenas en collectioneur Han Nefkens noemt zichzelf het liefst een ‘art-activist’. Dat klinkt ook minder passief dan vermogende weldoener en zeker minder afstandelijk en egocentrisch dan rijke verzamelaar. Zijn betrokkenheid bij modern mode-design is groot. En dat wil hij delen.
Samen met curator José Teunissen is hij de kracht achter The Future of Fashion is Now. Een grote expo in Boijmans Van Beuningen die een must is voor iedereen met enige affectie met de trojka mode, toekomst en techniek.
Wel een must die gerichte aandacht en verdieping van de bezoeker vraagt. Een jurkje van Pauline van Dongen lijkt niet veel meer dan een aardig jurkje, tot je doorhebt dat er energie mee wordt gewonnen om eventueel een smartphone op te laden.
De expositie is een eigentijds aantrekkelijk vormgegeven staalkaart van de zeer diverse manieren waarop modevormgevers over de gehele wereld, en zeker ook in Nederland, naar de nabije toekomst kijken. De een vanuit een sterke gemeenschapszin, de ander vanuit het oogpunt van duurzaamheid of technologie. Evengoed spelen esthetiek en modieuze waarden een rol.
Wereldwijd
De wijze waarop de diverse ontwerpen en objecten – van schattige Viktor & Rolf-poppetjes tot een indrukwekkend gelaagde Christophe Coppens-installatie – en al die diverse visies bijeen zijn gesprokkeld, is sterk gekoppeld aan de modernste communicatiemiddelen.
Internet heeft geholpen om een mode-avantgarde in China in beeld te brengen. Dat tijdens de opbouw bleek dat ‘gewoon communiceren’ met de Chinese ontwerpers nog niet altijd even makkelijk is, geeft alleen maar extra waarde aan de titel waarbij heden en komende tijd mooi worden gemengd.