Een gezond en duurzaam familiebedrijf doorgeven aan de achtste generatie. Dat is het doel van Marc Smit (47), huidig eigenaar en zevende in de lijn van opvolgers binnen Smit & Zoon. Zijn bedrijf won dit jaar de EY Family Business Legacy Award.
Dit doel indachtig besloot Smit vorig najaar om de steven te wenden. Het familiebedrijf staakte een activiteit die het al twee eeuwen uitvoerde: het handelen in visolie. Geen gemakkelijke beslissing, aangezien oprichter Albert Smit het bedrijf in 1821 was begonnen als handelaar in stokvis, haring en levertraan. Smit & Zoon richt zich nu volledig op de ontwikkeling, productie en verkoop van hulpstoffen voor de leerindustrie. Met een jaaromzet van bijna 150 miljoen euro behoort Smit & Zoon tot de top 4 in zijn branche.
Marc Smit (47), huidig eigenaar en zevende in de lijn van opvolgers binnen Smit & Zoon.
Deze maand werd de succesvolle wijze waarop de onderneming zichzelf met een duurzame missie opnieuw heeft weten uit te vinden, bekroond met de EY Family Business Legacy Award 2018. Ter gelegenheid daarvan staat Marc Smit stil bij de recente ommezwaai. Hij legt uit waarom hij zelf geen CEO meer is, hoe hij Smit & Zoon wil laten groeien en uiteindelijk aan de achtste generatie wil overdragen.
Was het een moeilijke beslissing om de visolieactiviteiten af te stoten?
‘Ja, het was een beslissing die niet gemakkelijk was, omdat daar onze wortels liggen. Maar de handel en veredeling van visolie pasten niet meer in onze strategie. Het was goed voor 15 tot 20 procent van de omzet, terwijl het veel tijd kostte om dit bedrijfsonderdeel goed aan te sturen. Uiteindelijk zijn we heel blij dat we het gedaan hebben. We kunnen ons veel beter concentreren op waar we echt onderscheidend mee kunnen zijn en dat is met onze activiteiten in de leerindustrie.’
De EY Entrepreneur Of The Year award wordt al meer dan dertig jaar in ruim zestig landen uitgereikt. De award is bedoeld om ondernemerschap nadrukkelijk op een voetstuk te zetten en ondernemers aan te moedigen en te ondersteunen om het beste uit zichzelf, hun cliënten en hun medewerkers te halen.
Ernst Groenteman, programmadirecteur EY Entrepreneur Of The Year: “De ondernemers zijn aan de tand gevoeld door topondernemers. Dat maakt het programma niet alleen een competitie, maar vooral een ontmoetingsplaats voor ondernemers, familiebedrijven, investeerders, private equity partijen, startups en scaleups. Een programma waar inspiratie, innovatie, herkenning, mentoring, verschillen en overeenkomsten de brandstof zijn voor verdere groei.”
Wat doet Smit & Zoon precies in de leerindustrie?
‘In slachterijen wordt vlees geproduceerd. Een van de bijproducten is de huid en van dit afvalproduct kan prachtig leer gemaakt worden. Nadat de huid onthaard is en de vleesrestanten verwijderd zijn, wordt de huid gelooid in een looierij. Dit heeft tot doel de huid te conserveren en het rottingsproces tegen te gaan. Daarna komen onze producten aan de beurt. Wij produceren allerlei soorten hulpstoffen die een huid soepel, zacht en waterafstotend maken en structuur en vulling kunnen geven. Ook produceren we producten die leer kleuring en een coating geven.’
Aan welke eindklanten wordt het leer geleverd dat is gemaakt met uw producten?
‘Het meeste leer gaat naar schoenen- of meubelfabrieken. Andere eindklanten zijn grote autofabrikanten zoals Audi, BMW en Mercedes, maar ook luxemerken uit de schoenen- en handtassenindustrie. Wij mikken nadrukkelijk op het luxere segment, omdat we ons richten op duurzaamheid en kwaliteit, en minder op de laagste kosten.’
Hoe onderscheidt u zich van uw branchegenoten?
‘Het product leer staat de laatste tijd een beetje onder druk. Er verschijnen bijvoorbeeld filmpjes over looierijen waar werknemers in onveilige omstandigheden werken. Ook wordt er weleens restafval geloosd in rivieren. Dat zijn de uitzonderingen, maar het gebeurt zeker nog wel. Wij zijn een familiebedrijf van zeven generaties en ik wil het bedrijf zo goed en gezond mogelijk doorgeven aan de achtste generatie. Dat betekent ook dat de industrie zo goed en gezond mogelijk moet zijn. Daarom is het onze ambitie om de industrie te verduurzamen.’
Hoe realiseert u die ambitie?
‘We vervangen bijvoorbeeld de traditionele, op olie gebaseerde stoffen door grondstoffen die biologisch afbreekbaar zijn. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat als er vervuiling optreedt, de impact daarvan minimaal is. Ook geven wij trainingen aan werknemers van looierijen over hoe ze met onze producten moeten omgaan. Verder proberen we merken in onze keten te bewegen om met name in te kopen bij looierijen die hun productieproces goed onder controle hebben. Daardoor bereiken we dat andere looierijen die stap ook moeten maken.’
U hebt een paar jaar geleden uw rol als CEO overgedragen aan Hans van Haarst, die van buiten de familie komt. Waarom hebt u ervoor gekozen een stap opzij te doen?
‘Nadat ik het bedrijf in 2006 van mijn vader had overgenomen, ben ik zeven jaar CEO geweest. In mijn werk gaven de strategie en het langsgaan bij klanten mij de meeste voldoening. Om dat goed te doen in combinatie met de dagelijkse aansturing van het bedrijf werd te veel en zou er op langere termijn toe hebben geleid dat wij onze ambities niet waar zouden kunnen maken. Daarom heb ik besloten me te richten op wat ik leuk vind en waar ik goed in ben en de dagelijkse aansturing aan iemand anders over te laten.’
Zouden meer familiebedrijven moeten overwegen management van buiten aan te trekken?
‘Bij familiebedrijven is het gebruikelijk dat elke generatie bestuurders al gauw twintig jaar aan het roer staat. Dat vind ik wel een manco – de wereld verandert tegenwoordig zo snel dat dat gewoon niet meer gezond is. Mij viel het na zeven jaar als CEO op dat ik mijn eigen stokpaardjes had gekregen. Op een gegeven moment ben je lastig op andere ideeën te brengen. Af en toe een frisse wind door het bedrijf is goed.’
Hoe ziet de toekomst van Smit & Zoon eruit?
‘We hebben goed in kaart wie we willen zijn. Om echt impact te kunnen hebben, moeten we wel een bepaalde omvang hebben. We willen dan ook nog behoorlijk groeien.’
Wat betekent de EY Family Business Legacy Award voor u?
‘Het is een erkenning van onze geschiedenis als onderneming. Tegelijk zie ik het als een bevestiging dat we met onze missie op de goede weg zijn. Leer is een bijproduct en als je het op de goede manier bewerkt, is het ontzettend duurzaam. Ik zie het als mijn legacy om eraan bij te dragen dat leer weer gezien wordt als een product dat met trots gebruikt en gedragen wordt, vanwege de unieke eigenschappen en het duurzame karakter.’
