Premium Lock Niet de kiezer die stemt, is dwalende, maar de kiezer die dat niet doet

18 maart 2022Leestijd: 6 minuten
Mensen stemmen in de Rotterdamse wijk Charlois voor de Gemeenteraadsverkiezingen. Foto: ANP/Hollandse/Hoogte Robin Utrecht

De ‘boze kiezer’-mantra wordt een beetje sleets, vindt Gertjan van Schoonhoven. Misschien is de kiezer wel tevreden, of te lamlendig om zijn democratische plicht te doen. Hoe dan ook: wie niet stemt, wordt niet gehoord. Dat zou de ‘boze kiezer’ in zijn oren moeten knopen.

De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) vond de lage opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen van deze week ‘zorgelijk’. Burgemeester Ahmed Aboutaleb (PvdA) van Rotterdam sprak van een ‘teleurstelling’ en werd er naar eigen zeggen ‘verdrietig van’. Beiden willen een onderzoek naar de oorzaken, en dat geldt ook voor minister Hanke Bruins Slot (CDA) van Binnenlandse Zaken. ‘Uit analyse moet blijken wat de oorzaken zijn van de lage opkomst in vooral de grote steden,’ zei de minister volgens het ANP.

Lees ook het commentaar van Jelte Wiersma: Natuurlijk was opkomst laag. Rijk heeft gemeenten uitgekleed

Gemeenteraadsverkiezingen

Wat zou de uitkomst van die onderzoeken kunnen zijn? Het is natuurlijk afwachten, maar verwacht geen verrassingen. Tal van politieke waarnemers namen er de afgelopen dagen al een voorschot op, en die doen doorgaans ook de onderzoeken. Dus zal het wel weer dezelfde mantra worden. Dat vooral de ‘boze’ kiezers zijn weggebleven omdat ‘de politiek’ hun niets te bieden heeft. Omdat ze ‘de politiek’ niet vertrouwen. Omdat ze zich niet door ‘de politiek’ voelen ‘gehoord’.

Gemeenteraad is fundament dat door iederéén moet worden gedragen

De makke van deze mantra – al zeker een jaartje of twintig in zwang – is niet dat het onzin is. Dat is het niet. Evenmin is het een goede zaak dat zo veel kiezers thuisblijven bij gemeenteraadsverkiezingen. De gemeenteraad is het fundament van het democratische ‘huis van Thorbecke’. Dat fundament hoort stevig te zijn, gedragen door iederéén. Het is zeer de moeite waard om te kijken of dat fundament zou kunnen worden versterkt met bijvoorbeeld fulltime-raadsleden, of door meer lokale belastingen toe te staan. Dan gáán die verkiezingen meer ergens over: je portemonnee.

Maar daarnaast wordt het toch ook wel eens tijd dat iemand – en hopelijk zijn dat toch die onderzoekers – er eens met een frisse, onbevangen blik naar kijkt.

Het ‘boze kiezer’-verhaal is in twintig jaar salonfähig geworden, dat is zeker. Maar kan het alles verklaren? Misschien verklaart de ‘boze kiezer’ de opkomst van radicaal-rechtse en ook steeds meer radicaal-linkse partijen bij de landelijke verkiezingen. Maar verklaart het de lage opkomst bij gemeenteraadsverkiezingen? Misschien zijn verreweg de meeste burgers wel tevreden over hoe hun gemeente opereert! Of interesseert het ze gewoon geen bal. Misschien is een deel van het electoraat wel gewoon te lamlendig om naar de stembus te gaan.

Premium Lock

Laden…

Premium Lock

Word abonnee en lees direct verder

Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.

  • Bent u al abonnee, maar heeft u nog niet een account? Maak die dan hier aan. Extra uitleg vindt u hier.

 

Premium Lock

Verder lezen?

U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.

Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?

Bekijk abonnementen

Premium Lock

Er ging iets fout

Premium Lock

Uw sessie is verlopen

Wilt u opnieuw