De onderwijssector wordt gedomineerd door progressieve goeroes die voortdurend nieuwe concepten en methoden lanceren. Intussen is een kwart van de vijftienjarigen functioneel analfabeet. Gelukkig is er een oplossing, schrijft Roelof Bouwman.
Het gebeurt niet vaak dat er tegelijkertijd twee lezenswaardige publicaties over het Nederlandse onderwijs verschijnen. Maar vorige week was het raak.
Roelof Bouwman (1965) is historicus en journalist. Hij schrijft wekelijks over politiek, geschiedenis en media.
Publicatie nummer één is de dissertatie van historicus Jan Blokker. In Het wonder van de hbs neemt hij ons mee terug naar de beginjaren van de hogere burgerschool.
Die hbs – de eerste vestiging ging open in 1864 – was een idee van de befaamde liberale staatsman Johan Rudolf Thorbecke. Nederland moest in zijn visie hervormen en moderniseren, wilde het als zelfstandig land blijven voortbestaan. We waren halverwege de negentiende eeuw nog een agrarisch-commerciële natie, maar daar lag niet onze toekomst. Voor het nieuwe Nederland waren goedopgeleide fabrikanten en industriëlen nodig, capabele ambtenaren, bekwame middenstanders en geschoold kantoorpersoneel.
Op school draaide alles om discipline en kennisoverdracht
Het lager onderwijs, met inbegrip van de mulo, voorzag daar niet in, en de gymnasia, die destijds vooral aan klassieke vorming deden, al evenmin. Ruim baan dus voor de hbs, waar het accent lag op de zogenoemde ‘moderne vakken’: de vier talen (Nederlands, Frans, Engels en Duits), staathuishoudkunde (economie) en handelswetenschappen, maar eerst en vooral de exacte vakken wiskunde, biologie, natuurkunde en scheikunde. Pakketten en profielen bestonden niet – alle vakken moesten tot de laatste examendag worden bijgehouden. Op school draaide alles om discipline en kennisoverdracht.
Lees ook deze spraakmakende column van Roelof Bouwman: Universiteit van Amsterdam is woke geworden. Stop dus de financiering
De hbs werd een groot succes en kwam symbool te staan voor maatschappelijke vooruitgang. Het werd de school van ondernemers (Anton Philips, Freddy Heineken, Albert Heijn) en premiers (Willem Drees, Joop den Uyl, Wim Kok), maar ook van schrijvers (Harry Mulisch, Annie M.G. Schmidt, Maarten ’t Hart), kunstenaars (Vincent van Gogh, Joris Ivens, Freek de Jonge) en Nobelprijswinnaars (Hendrik Lorentz, Jan Tinbergen, Ben Feringa).
Vanzelf ging dat allemaal niet, beklemtoont Blokker. In Het wonder van de hbs – als dissertatie aan de magere kant, maar wel een prettig leesbaar stukje onderwijsgeschiedenis – vertelt hij over de moeizame pioniersfase van de hogere burgerschool in twaalf kleine gemeenten.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?