Klimaatbeleid: het einde van ‘haalbaar en betaalbaar’ is in zicht

Sigrid Kaag, Ed Nijpels én de Raad van State hekelen het voorzichtige draagvlak-denken van het kabinet. Klimaattransitie wordt menens, stelt Gertjan van Schoonhoven vast.

Het leken wel gecoördineerde acties. Nadat D66-leider Sigrid Kaag begin september in haar roemruchte HJ Schoo-lezing al het vuur opende op ‘haalbaar en betaalbaar’ als motto voor het klimaatbeleid, deed de voorzitter van het Voortgangsoverleg Klimaatakkoord, VVD-coryfee Ed Nijpels, dat eind oktober nog eens dunnetjes over.

Zoals voorspeld, gaat Nederland zijn nationale klimaatdoelen voor 2030 niet (allemaal) halen en de aangescherpte Europese doelen al helemaal niet. De handschoenen moeten dus uit, aldus Nijpels. Met ‘haalbaar en betaalbaar’ gaan we de aarde niet redden.

Bij zowel Kaag als Nijpels gebeurde iets opmerkelijks. Iets waarvan je denkt: dat is vast politiek. Bij beiden werd het ‘haalbaar en betaalbaar’-principe – het idee dus dat de klimaattransititie voor overheid, burgers en bedrijven (financieel) op te brengen moet zijn – gereduceerd tot een soort irritant VVD-stokpaardje.

Is ‘haalbaar en betaalbaar’ inderdaad een irritant VVD-stokpaardje?

Kaag omschreef ‘haalbaar en betaalbaar’ zelfs als ‘het nieuwe argument om niets te doen’. Premier Mark Rutte (VVD) haalde ze niet met naam en toenaam over de hekel, maar het kan niet anders dan dat Kaag, dan wel haar speechschrijver, in de bewuste passage werd geïnspireerd door de brief die Rutte kort voor de lezing schreef aan de veertienjarige Rosalinde Leijdekker.